Μητροφάνης Γ΄
Ο Μητροφάνης
Γ΄ ήταν Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως από το 1565 ως το 1572 και από το 1579 ως
το 1580.
Βιογραφία
Γεννήθηκε
γύρω στο 1520 στο Πικρίδιο (Χάσκιοϊ) της Κωνσταντινούπολης. Ο πατέρας του ήταν
Βούλγαρος έμπορος κεραμικών. Το κοσμικό του όνομα ήταν Μανουήλ ή Μιχαήλ. Εκάρη
μοναχός στη Μονή Μεγίστης Λαύρας του Αγίου Όρους και υπηρέτησε ως εφημέριος του
ναού της Αγίας Παρασκευής στο Χάσκιοϊ. Όταν ο προσωπικός του φίλος Διονύσιος
Γαλατιανός εξελέγη Οικουμενικός Πατριάρχης, ο Μητροφάνης αποσπάστηκε στον
Πατριαρχικό ναό και το 1546 εξελέγη Μητροπολίτης Καισαρείας με την υποστήριξη
του Πατριάρχη. Ο ίδιος Πατριάρχης του ανέθεσε αποστολές στη Βενετία, τη Ρώμη
και την Κέρκυρα. Ενώ ήταν Πατριαρχικός Έξαρχος στη Ρώμη, συνάντησε με δική του
πρωτοβουλία τον Πάπα Ιούλιο Γ΄, με αποτέλεσμα να προκληθεί σοβαρή κρίση στους
κόλπους της Εκκλησίας και αντιδράσεις που έπληξαν τον ίδιο τον Πατριάρχη.
Αποτέλεσμα αυτού ήταν να καθαιρεθεί και να εκτοπιστεί στην Παροναξία. Το 1551
συγχωρήθηκε και αποσύρθηκε στη Μονή Αγίας Τριάδας στη Χάλκη, την οποία
ανακαίνισε, οργάνωσε και εφοδίασε με αξιόλογη βιβλιοθήκη.
Τον Ιανουάριο
του 1565 εξελέγη Οικουμενικός Πατριάρχης με την υποστήριξη του προκρίτου Μιχαήλ
Καντακουζηνού, ο οποίος όμως είχε και την ευθύνη της καθαίρεσής του, το 1572.
Κατά την Πατριαρχία του ασχολήθηκε με οικονομικά και διοικητικά ζητήματα του
Πατριαρχείου, και περιόδευσε στη Μολδαβία. Ήταν διαλλακτικός με
Ρωμαιοκαθολικούς και Προτεστάντες και ακολούθησε φιλενωτική πολιτική,
επιχειρώντας προσεκτικές προσεγγίσεις. Κατά την Πατριαρχία του αυτή, το 1568, ο
Σουλτάνος Σελίμ Β΄ διέταξε να δημευτούν όλα τα κτήματα και η κινητή περιουσία
των Μονών του Αγίου Όρους, καθώς και των μοναχών τους.
Μετά την
καθαίρεσή του, και ενώ συνέχισε να διαμένει στη Μονή Αγίας Τριάδος, του δόθηκε
«εις ζωαρκείαν» η Μητρόπολη Χίου και κατόπιν η Μητρόπολη Λαρίσης, την οποία
πούλησε για χίλια φλουριά. Προσπάθησε χωρίς επιτυχία να επανέλθει στον
Οικουμενικό Θρόνο και το 1573 εξορίστηκε στο Άγιο Όρος για το λόγο αυτό.
Συνέχισε όμως τις προσπάθειές του, και πέτυχε με λαϊκή στήριξη να επανεκλεγεί
Πατριάρχης στις 29 Νοεμβρίου του 1579. Παρέμεινε στο Θρόνο μέχρι το θάνατό του,
στις 9 Αυγούστου 1580. Τάφηκε στη μονή της Παναγίας Παμμακαρίστου στην
Κωνσταντινούπολη.
De Siris