Πανελλήνιος Γυμναστικός Σύλλογος
Ο Πανελλήνιος Γυμναστικός Σύλλογος
είναι ένας από τους ιστορικότερους συλλόγους της Ελλάδας. Έχει ιδρυθεί στις 20Φεβρουαρίου 1891.
Πρωταγωνιστεί σε πολλά αθλήματα και έχει αναδειχθεί πρωταθλητής Ελλάδας στα
περισσότερα από αυτά. Είναι ο σύλλογος των Ολυμπιονικών.
Η έμπνευση της ίδρυσης του Πανελληνίου Γυμναστικού Συλλόγου, ανήκει στο
δικηγόρο αλλά και πτυχιούχο Γυμναστή Νικόλαο Κοτσελόπουλο, που στάθηκε και ο
πρώτος γενικός γραμματέας. Ο Ιωάννης Φωκιανός, μέγιστη μορφή του ελληνικού
αθλητισμού, ήταν ο πρώτος πρόεδρος του Π.Γ.Σ. με κύρος και πρωτοβουλίες
σπουδαίες και από κοινωνικής πλευράς ενώ ο ξεχασμένος, ουσιαστικά, Νίκος
Κοτσελόπουλος ήταν ο ακάματος εργάτης, που ως γενικός γραμματέας θεμελίωσε τη
λειτουργικότητα του συλλόγου.
Το Ιδρυτικό Καταστατικό του Πανελληνίου Γυμναστικού Συλλόγου, δημοσιεύθηκε
στο υπ' αριθμόν 183 φύλλο της Εφημερίδος της Κυβερνήσεως (28 Ιουνίου 1891) με
ημερομηνία υπογραφής της έγκρισης από τον Γεώργιο Α΄ και τον τότε υπουργό των
Εσωτερικών - και πρωθυπουργό - Θεόδωρο Π. Δηλιγιάννη. Συγκεκριμένα αναφέρεται
ότι "προτάσει του ημετέρου επί των Εσωτερικών υπουργού εγκρίνομεν το από
20 Φεβρουαρίου ε.ε. εκ 17 άρθρων καταστατικόν του Πανελληνίου Γυμναστικού
Συλλόγου κλπ. "Το άρθρο 1 ήταν τυπικό. (Συνιστάται Σύλλογος εν Αθήναις υπό
την επωνυμίαν Πανελλήνιος Γυμναστικός Σύλλογος). Στο δεύτερο άρθρο προσδιόριζε
τον πολυσήμαντο σκοπό. Τα επόμενα 15 άρθρα είχαν διαδικαστικό και λειτουργικό
χαρακτήρα. Αξιοσημείωτο ήταν ότι το άρθρο 3 όριζε ότι από τα 11 τακτικά μέλη
του Δ.Σ. δηλαδή "ο πρόεδρος, οι αντιπρόεδροι, ο γραμματεύς, ο επόπτης των
ασκήσεων, ο έφορος των οργάνων δέον πάντες να ώσι γυμνασταί, οι δε λοιποί να
ώσι και εκ των λοιπών τακτικών μελών του συλλόγου".
Τούτο σήμαινε ότι η πλειοψηφία του Δ.Σ. αλλά και οι κατέχοντες τις καίριες
διοικητικές θέσεις έπρεπει να ήσαν ειδικοί επιστήμονες, οι δε λοιποί φίλαθλοι.
Η επιταγή αυτή είναι εύκολο να εξηγηθεί. Ένας Γυμναστικός Σύλλογος "που
επιδίωκε πρωτίστως την διάδοσιν της Γυμναστικής και την βελτίωσιν των κατ'
αυτήν" έπρεπε μα ανήκει στην ευθύνη των ειδικών επιστημόνων. Φυσικά στη
συνέχεια το άρθρο άλλαξε και τέτοιες προδιαγραφές έφυγαν. Το πρώτο καταστατικό
έφερε υπογραφές του προέδρου Ιωάννου Φωκιανού και του Γραμματέα Ν. Α.
Κοτελόπουλου.
Ο Πανελλήνιος αποκτά γυμναστήριο
Ωστόσο, το μεγάλο ορόσημο στην πορεία του Πανελληνίου το 1893 ήταν η
απόκτηση Γυμναστηρίου.
"Τα μέλη αυτού ηύξανον καταπληκτικώς, παρίστατο δε πλέον αναπόφευκτος
η ανάγκη της αποκτήσεως ιδίου Γυμναστηρίου και Καταστήματος. Αλλά το ζήτημα
τούτο ήν δυσκολώτατον απαιτούν μέγα χρηματικόν ποσόν ο δε σύλλογος ευρίσκετο εν
απορία. Της απορίας ταύτης απήλλαξεν ο φίλαθλος βασιλόπαις Γεώργιος, επίτιμος
πρόεδρος του Συλλόγου". Πρόσφερε ο Γεώργιος ένα μεγάλο οικόπεδο στη
συμβολή Πατησίων και λεωφόρου Αλεξάνδρας. Αλλά υπήρχε ανάγκη πολλών χρημάτων χρειαζόντουσαν
χρήματα για την κατασκευή του γυμναστηρίου. Το ποσό συγκεντρώθηκε με ομολογιακό
δάνειο 15.000 και με προσφορές 5.000 δρχ. από τον μεγάλο ευεργέτη
Βορειοηπειρώτη Χρηστάκη Ζωγράφο - υπέρογκο ποσό για την εποχή - 500δρχ. από τον
σύμβουλο Νάσο Ζίνη και άλλες μικρότερες. Έτσι ο Πανελλήνιος "ετέλει την
μεν 7ην Ιανουαρίου του 1895 μεγαλοπρεπέστατα τα εγκαίνια του Γυμναστηρίου αυτού
εν συρροή απείρου εκλεκτού κόσμου, εκτιμώντος το εθνωφελές αυτού έργον την δε
5ην Μαρτίου του αυτού έτους εν τη ευρυχώρω αιθούση της οπλομαχητικής γενικήν
συνέλευσιν εν τω ιδίω πλέον καταστήματι καθ' ην συζητείται ευρέως το ζήτημα της
τελέσεως των διεθνών Ολυμπιακών Αγώνων".
Η Ολυμπιακή μέθεξη
Είναι γνωστή και ιστορικά καταξιωμένη η πρωταγωνιστική συμμετοχή του
Πανελληνίου Γυμναστικού Συλλόγου στην όλη υπόθεση της αναβίωσης των Ολυμπιακών
Αγώνων και της διεξαγωγής τους στην Αθήνα. Η συμμετοχή αυτή, μέθεξη υψηλού
αθλητικού ιδεώδους, διακρίνεται σε τέσσερις φάσεις:
Η πρόταση για την Αθήνα έγινε από τον αντιπρόσωπο του Πανελληνίου στο
διεθνές συνέδριο του Παρισιού Δημήτριο Βικέλα (Ιούνιος 1894).
Στο συνέδριο αυτό υποβλήθηκε από τον Ιωάννη Φωκιανό ειδικό υπόμνημα.
Την ουσιωδέστατη συμμετοχή των ανθρώπων του συλλόγου στην όλη προετοιμασία
των αγώνων, προεξάρχοντος του προέδρου Ιωάννου Φωκιανού, ο οποίος συνέταξε,
φυσικά και με τη συνεργασία και άλλων στελεχών του Π.Γ.Σ., τους
"Κανονισμούς" ων διαφόρων αγωνισμάτων. Ο Φωκιανός υπήρξε επίσης
πρόεδρος της "Επιτροπείας Αθλημάτων και Γυμναστικής" καθώς και μέλος
με αποφασιστικό λόγο, της "Επιτροπείας Παρασκευής Αθλητών" δηλαδή της
Ολυμπιακής προετοιμασίας αθλητών.
Την πολύπλευρη συμμετοχή - με αθλητές που εκέρδισαν μετάλλια, με διοικητικά
στελέχη τα οποία προσφέραν μεγάλες υπηρεσίες στο διοργανωτικό τομέα και με την
κινητοποίηση των μελών - φιλάθλων του συλλόγου που αποτελούσαν το πιο ζωντανό
και δραστήριο τμήμα του αθλητικού κόσμου της εποχής - στην όλη διεξαγωγή και
επιτυχία της πρώτης Ολυμπιάδας.
Αυτό, ωστόσο, που επιβάλλεται να υπογραμμισθεί είναι ότι η αναβίωση των
Ολυμπιακών Αγώνων ήταν ένας από τους κυρίους στόχους και σκοπούς του συλλόγου,
πριν ακόμη προβληθεί από τον Κουμπερτέν η ιδέα στο διεθνές αθλητικό συνέδριο
του Παρισιού. Δηλαδή ο Πανελλήνιος ως σύλλογος - μέλος του συνεδρίου είχε τη
μοναδικότητα της πρόβλεψης στο καταστατικό του της αναβίωσης των Ολυμπιάδων.
Μόνο που υπήρχε μια φραστική ιδιομορφία. Γινόταν λόγος στο άρθρο 2 του
καταστατικού του (συντάχθηκε στις 20.2.1891) και δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα
της Κυβερνήσεως στις 22.6.1891 "περί ιδρύσεως των Ολυμπιακών Αγώνων".
Και ακόμη πιο συγκεκριμένα ότι η "εις απάσας τας κοινωνικάς τάξεις
διάδοσις της Γυμναστικής και η βελτίωσις των κατ' αυτήν", θα γινόταν δια
της ιδρύσεως των αρχαίων Ολυμπιακών Αγώνων της συστάσεως γυμναστηρίων και της
εκδόσεως συγγραμμάτων γυμναστικών.
Εύγλωττο τρίπτυχο: Επιστροφή στις ρίζες του Ολυμπισμού - πράξη μέσα από τα
γυμναστήρια - πνευματική καλλιέργεια.
Η ενεργός συμμετοχή του Πανελληνίου, λοιπόν, στο διεθνές αθλητικό συνέδριο
του Παρισιού μετά την πρόσκληση του γενικού επιτρόπου του βαρώνου Πιέρ Ντε
Κουμπερτέν, δεν ήταν μια τυπική ενέργεια προς τον πρώτο σύλλογο της Ελλάδας,
αλλά επιταγή απορρέουσα "φύσει και θέσει" από την διεθνώς
αναγνωριζόμενη ταυτότητα του συλλόγου. Και όπως αναφέρει στο πολύτιμο χρονικό
των πρώτων ετών της ζωής και δράσης του Π.Γ.Σ. ο Γ. Ν. Μαυράκης, "ήδη εν
βραχυτάτω χρόνο η φήμη του Πανελληνίου είχε καταστεί όχι μόνον πανελλήνιος αλλά
και ευρωπαϊκή". Δηλαδή ο σύλλογος μέσα σε ελάχιστα χρόνια είχε εδραιωθεί
τόσο στο εσωτερικό κύρος με τις πρωτοποριακές πραγματώσεις αλλά είχε και την
ανεπιφύλακτη "έξωθεν καλήν μαρτυρίαν".
Μάλιστα ο γενικός επίτροπος του συνεδρίου Ντε Κουμπερτέν πέραν από την
πρόσκληση, φρόντισε να ονομάσει τον πρόεδρο Ιωάννη Φωκιανόν επίτιμο αντιπρόεδρο
του συνεδρίου. Και ο Πανελλήνιος, εις εαυτόν πεποιθώς, απεδέχθη προθύμως την
πρόσκλησιν και διώρισεν αντιπρόσωπον αυτού τον εν Παρισίοις διαμένοντα
Δημήτριον Βικέλαν, όστις απήντησεν ευγενώς δια τηλεγραφήματος της 26ης Μαίου
1894, ότι ευχαρίστως αναλαμβάνει την αντιπροσωπείαν. Το δε Διεθνές Αθλητικόν Συνέδριον,
διαιρεθέν εις τμήματα, εξελέξατο Πρόεδρον της επί των Ολυμπιακών Αγώνων
Επιτροπής τον Δ. Βικέλαν, όστις υπέβαλεν εις αυτό υπόμνημα του Πανελληνίου
μεταφρασθέν επ' αυτού εις την Γαλλικήν, περί της κατά την αρχαιότητα τελέσεως
των Ολυμπιακών Αγώνων. Εν τη Συνεδρία δε της 23ης Ιουνίου ο Δ. Βικέλας
υποβάλλει πρότασιν, όπως εκφρασθή η ευχή, ίνα οι Διεθνείς Ολυμπιακοί Αγώνες
τελεσθώσι το πρώτον εν Αθήναις, κατά την πρότασιν ταύτην παμψηφεί και μετ'
ενθουσιασμού απεδέξατο το Διεθνές Αθλητικόν Συνέδριον".
Προσέξτε αυτό το αρχαιοπρεπές "εις εαυτόν πεποιθώς" του χρονικού
Μαυράκη. Πειθώ εμαυτόν, σημαίνει πιστεύω (θαρρώ) στον εαυτόν μου. Και η πίστη
σε μια μεγάλη ιερή αποστολή, ήταν το έμβλημα ζωής των μυστών του Πανελληνίου.
Από: www.panelliniosac.gr
De Siris