Johannes Gensfleisch zur Laden zum Gutenberg
Ο Γουτεμβέργιος γεννήθηκε στη γερμανική πόλη Mainz, νεότερος γιος του πλούσιου εμπόρου Friele Gensfleisch zurLaden και της δεύτερης γυναίκας του, Else Wyrich. Δεν είναι γνωστή η χρονολογία γέννησής του, πάντως σίγουρα μεταξύ 1894 και 1400.
Το 1411, εξαιτίας μιας εξέγερσης εναντίον των αριστοκρατών, περισσότερες από εκατό οικογένειες αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν το Mainz. H οικογένειά του πρέπει να μετακόμισε στο Eltville am Rhein (Alta Villa), όπου η μητέρα του είχε κληρονομήσει ένα κτήμα. Ενδεχομένως σπούδασε στο Πανεπιστήμιο του Erfurt, όπου στα αρχεία του 1419 υπάρχει καταγεγραμμένος κάποιος μαθητής με το όνομα Johannes de Alta Villa.
Δεν γνωρίζουμε τίποτα για τη ζωή του Γουτεμβέργιου τα επόμενα 15 χρόνια. Τον Μάρτιο του 1434, ένα γράμμα του υποδεικνύει ότι εκείνη την εποχή διέμενε στο Στρασβούργο, όπου είχε κάποιους συγγενείς από την πλευρά της μητέρας του. Επίσης εμφανίζεται ως χρυσοχόος, μέλος στην εθνοφρουρά του Στρασβούργου. Το 1436/37 το όνομά του εμφανίζεται σε μια δίκη που σχετιζόταν με την αθέτηση της υπόσχεσης για γάμο με μία γυναίκα από το Στρασβούργο. Δεν αναφέρεται αν αυτός ο γάμος πραγματοποιήθηκε ή όχι.
Γύρω στα 1439, ξεκίνησε μία επιχείρηση κατασκευής καθρεφτών για προσκυνητές στο Aachen, χωρίς, όμως, επιτυχία. Λέγεται ότι όταν τέθηκε το ζήτημα για την εξόφληση των χρημάτων, ο Γουτεμβέργιος υποσχέθηκε να μοιραστεί ένα «μυστικό». Εικάζεται ευρέως ότι αυτό το μυστικό ίσως είναι η ιδέα της τυπογραφίας με κινητά τυπογραφικά στοιχεία.
Τουλάχιστον μέχρι το 1444 ζούσε στο Στρασβούργο, κατά πάσα πιθανότητα στο προάστιοSt. Arbogust. Δεν είναι σαφές τι δουλειά έκανε ή αν είχε ήδη διεξάγει κάποιες πρώτες δοκιμές με την τυπογραφία. Στα αρχεία υπάρχει ένα κενό τεσσάρων χρόνων. Το 1448, επέστρεψε στο Mainz, όπου πήρε δάνειο από τον άντρα της αδερφής του, Arnold Gelthus, προφανώς για να χρηματοδοτήσει ένα τυπογραφείο. Μέχρι το 1450, το τυπογραφείο πρέπει να ήταν σε λειτουργία και πιθανόν το πρώτο έργο που τυπώθηκε εκεί, ήταν ένα γερμανικό ποίημα. Ο Γουτεμβέργιος έπεισε τον πλούσιο δανειστή, Johann Fust, να του παραχωρήσει δάνειο ύψους 800 γκίλντεν. Ο Peter Schoeffer, μετέπειτα γαμπρός του Fust, έγινε συνέταιρος στην επιχείρηση. Ο Shoeffer είχε εργαστεί ως αντιγραφέας χειρογράφων στο Παρίσι και σχεδίασε μερικές από τις πρώτες γραμματοσειρές.
Το εργαστήριο του Γουτεμβέργιου στήθηκε στο Hof Humbrecht, ιδιοκτησία ενός μακρινού συγγενή. Δεν είναι σαφές πότε ο Γουτεμβέργιος συνέλαβε την ιδέα για το τύπωμα της Βίβλου, αλλά γι’ αυτό τον λόγο, δανείστηκε από τον Fust άλλα 800 γκίλντεν και ξεκίνησε τις εργασίες για την έκδοση της το 1452. Ταυτόχρονα, το τυπογραφείο τύπωνε και άλλα, πιο επικερδή κείμενα (πιθανόν βιβλία λατινικής γραμματικής). Μία από τις πιο κερδοφόρες δραστηριότητες της νέας επιχείρησης υπήρξε το τύπωμα χιλιάδων συγχωροχαρτιών για την εκκλησία, μεταξύ 1454 και 1455.
Το 1455, ο Γουτεμβέργιος παρέδωσε τη Βίβλο των 42 γραμμών, ευρέως γνωστή ως η Βίβλος του Γουτεμβέργιου, σε 180 αντίτυπα, τα περισσότερα σε κοινό χαρτί και μερικά σε χαρτί εξαιρετικής ποιότητας.
Κάποια στιγμή το 1455, υπήρξε προστριβή μεταξύ Γουτεμβέργιου και Fust, και ο τελευταίος απαίτησε τα χρήματα που του είχε δανείσει, κατηγορώντας τον Γουτεμβέργιο για υπεξαίρεση κεφαλαίου. Εντωμεταξύ τα έξοδα του τυπώματος της Βίβλου είχαν πολλαπλασιαστεί και το χρέος του Γουτεμβέργιου ξεπερνούσε πια τα 2.000 γκίλντεν. ΟFust κατέθεσε μήνυση και το δικαστήριο απεφάνθη υπέρ του. Ο Fust απέκτησε τον έλεγχο του εργαστηρίου για το τύπωμα της Βίβλου και τα μισά τυπωμένα αντίτυπα.
Ο Γουτεμβέριος χρεοκόπησε, αλλά απ’ ό,τι φαίνεται διατήρησε (ή ξεκίνησε) ένα μικρό τυπογραφείο, και συμμετείχε στο τύπωμα της Βίβλου στο Bamberg, γύρω στα 1459, για το οποίο τουλάχιστον παρείχε τα τυπογραφικά στοιχεία. Αλλά καθώς κανένα από τα τυπωμένα βιβλία δεν φέρει το όνομά του ή χρονολογία, είναι πολύ δύσκολο να επιβεβαιωθεί. Είναι πιθανόν ακόμη, το μεγάλο λεξικό Catholicon -300 αντίτυπα των 744 σελίδων-, τυπωμένο στο Mainz το 1460, να εκδόθηκε από το εργαστήριό του.
Εντωμεταξύ, το εργαστήριο Fust–Schoeffer ήταν το πρώτο που εξέδωσε βιβλίο με το όνομα του τυπογράφου και χρονολογία. Πρόκειται για το Ψαλτήρι του Mainz, που εκδόθηκε τον Αύγουστο του 1457. Παρόλο που διακήρυσσε την εξελιγμένη μηχανική διαδικασία με την οποία τυπώθηκε, δεν έκανε καμία αναφορά στον Γουτεμβέργιο.
Το 1462, κατά τη διάρκεια μιας διένεξης μεταξύ δύο αρχιεπισκόπων, το Mainz λεηλατήθηκε από τον αρχιεπίσκοπο Adolf von Nassau, και ο Γουτεμβέργιος εξορίστηκε. Μεγάλος σε ηλικία πια, μετακόμισε στο Eltville, όπου ανέλαβε την επίβλεψη ενός νέου τυπογραφείου που ανήκε στους αδερφούς Bechtermünze.
Τον Ιανουάριο του 1465, τα επιτεύγματα του Γουτεμβέργιου αναγνωρίστηκαν και του δόθηκε ο τίτλος Hofmann (κύριος της Αυλής) από τον Adolf von Nassau. Πιστεύεται ότι επέστρεψε στο Mainz, αλλά δεν είναι βέβαιο.
Ο Γουτεμβέργιος πέθανε στις 3 Φεβρουαρίου του 1468 και θάφτηκε στο Franziskanerkirche του Mainz. Αργότερα το νεκροταφείο καταστράφηκε και ο τάφος του Γουτεμβέργιου χάθηκε.
Το 1504, αναφέρθηκε ως ο εφευρέτης της τυπογραφίας σε ένα βιβλίο του καθηγητή IvoWittig. Δεν ήταν παρά το 1567 που το πρώτο πορτρέτο του Γουτεμβέργιου –είναι σχεδόν βέβαιο ότι πρόκειται για φανταστική απεικόνιση- εμφανίστηκε στις βιογραφίες διάσημων Γερμανών του Heinrich Pantaleons.
Από: www.focusmag.gr και www.el.wikipedia.org
De Siris
