Σταύρος Τζουανάκος
Ο Σταύρος Τζουανάκος γεννήθηκε στις 14 Αυγούστου του 1925 στον Πειραιά και πέθανε στις 17 Δεκεμβρίου 1974 στην Φλόριντα των ΗΠΑ. Κατά τον Τάσο Σχορέλη γεννήθηκε το 1921, όμως η πληροφορία αυτή δεν είναι σωστή. Κατάγεται από φτωχή οικογένεια και είναι γόνος του Μανιάτη Θανάση και της Κυπαρισσιώτισσας Ελένης Γεωργακοπούλου.
Ο Σταύρος Τζουανάκος αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα ολοκληρωμένου δημιουργού. Τη χρονική περίοδο από το 1948 έως και το 1964 πρόσφερε στο ρεμπέτικο και λαϊκό τραγούδι περίπου 140 όμορφα τραγούδια (δικά του και άλλων δημιουργών) που γνώρισαν μεγάλη επιτυχία. Είναι αναμφίβολα σημαντικός συνθέτης του Ρεμπέτικου και εκφραστικότατος τραγουδιστής του.
Για να βοηθήσει οικονομικά την οικογένειά του, αναγκάζεται από πολύ μικρός να εργαστεί. Μαθαίνει λίγο την τέχνη του χρυσοχόου εργαζόμενος σ' ένα μαγαζί στην Ομόνοια, στο χρυσοχοείο του νονού και θείου του, κυρίως όμως έκανε βοηθητικές δουλειές. Ταυτόχρονα, πηγαίνει στο σχολείο στον Πειραιά και τελειώνει με χίλιες δυσκολίες το νυχτερινό Γυμνάσιο (οκτατάξιο τότε). Παράλληλα, στην εφηβεία του, μαθαίνει και την τέχνη του υδραυλικού, την οποία έκτοτε εξασκούσε στις δύσκολες περιόδους της ζωής του, παράλληλα με την απασχόλησή του σαν μουσικός και τραγουδιστής.
- Από τα πρώτα ακόμα χρόνια της Κατοχής ο Σταύρος Τζουανάκος ασχολήθηκε με το ρεμπέτικο τραγούδι σαν συνθέτης, μπουζουξής, κιθαρίστας και τραγουδιστής, όταν πρωτοεμφανίστηκε το 1942 (ή λίγο πριν) με τον Γιάννη Σαμιώτη, τον Παναγιώτη Πετσά και άλλους στην ταβέρνα του Γιούλη, στην οδό Πατησίων της Αθήνας. Ξεκίνησε λοιπόν παίζοντας σε ταβέρνες, ενώ παράλληλα εργαζόταν και σαν υδραυλικός.
Η σοβαρή επαγγελματική του καριέρα αρχίζει αμέσως μετά την απελευθέρωση (1944), δίπλα στον Μανώλη Χιώτη, ο οποίος εκτιμώντας ιδιαίτερα το ερμηνευτικό ταλέντο του Τζουανάκου, τον πήρε μαζί του στο πάλκο. Σιγά-σιγά γνωρίζεται με τους γνωστότερους καλλιτέχνες του χώρου και της εποχής εκείνης και το 1948 του δίνεται η ευκαιρία να γραμμοφωνήσει τα δύο πρώτα του τραγούδια στην Columbia: το «Ένας διαβάτης», με στίχους του Κώστα Κοφινιώτη και ερμηνευμένο απαράμιλλα από τον ίδιο και το «Θέλω να πάψεις να γελάς, θέλω να κλαις», με στίχους δικούς του, ερμηνευμένο από τον πρωτοεμφανιζόμενο Ανδρέα Σπαγγαδώρο και τον Μανώλη Χιώτη και με μπουζούκια το Χιώτη και τον ίδιο τον Τζουανάκο. Ο πρώτος του δίσκος γραμμοφώνου, με τα δυο συγκεκριμένα τραγούδια, κυκλοφόρησε λίγο αργότερα στις 17 Φεβρουαρίου του 1949 με μεγάλη επιτυχία.
Επηρεασμένος έντονα από τα σκληρά και απάνθρωπα χρόνια της Κατοχής και του Εμφυλίου Πολέμου, ο Σταύρος Τζουανάκος μεταφέρει στα τραγούδια του -ίσως καλύτερα και εντονότερα από τους άλλους λαϊκούς συνθέτες της εποχής του- το κλίμα της μελαγχολίας, της κοινωνικής αδικίας, της στέρησης, της απόγνωσης και αποσύνθεσης της ελληνικής κοινωνίας, της ερωτικής απόγνωσης και της απιστίας, του χωρισμού, του Χάρου και του Άδη, κλπ. Συχνά όμως στα τραγούδια του κινείται και σε κλίμακες αισιοδοξίας.
Ο νέος συνθέτης Τζουανάκος κερδίζει γρήγορα την εμπιστοσύνη των διασημότερων στιχουργών της εποχής, που του δίνουν μερικά από τα καλύτερά τους τραγούδια. Έτσι, από τους παλαιότερους, συνεργάζονται μαζί του ο Νίκος Μάθεσης-Τρελλάκιας, ο Μπάμπης Βασιλειάδης-Τσάντας, ο Νίκος Ρούτσος, ο Κώστας Μάνεσης, ο Κώστας Κοφινιώτης και ο Κώστας Μακρής. Και από τους νεώτερους, η Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου (η θρυλική Γριά), ο Κώστας Βίρβος, ο Χρήστος Αργυρόπουλος, ο Νίκος Μεϊμάρης, ο Νίκος Γκούμας, ο Χρήστος Κολοκοτρώνης, κ.α.
Ο Σταύρος Τζουανάκος, εκτός από τα δικά του τραγούδια, τραγούδησε σε δίσκους υπέροχα, με έντονο προσωπικό στυλ, ωραιότατα τραγούδια και άλλων συνθετών, όπως των Βασίλη Τσιτσάνη, Μανώλη Χιώτη, Γιάννη Τατασόπουλου, Γιώργου Μητσάκη, Γιάννη Κυριαζή, Μπάμπη Μπακάλη-Τρικαλινού, Γιώργου Λαύκα, Στέλιου Χρυσίνη, Κώστα Καπλάνη, Άκη Σμυρναίου, Παναγιώτη Πετσά, Γρηγόρη Μπιθικώτση, κ.α. - Το 1956 γνωρίζει τη μέλλουσα σύζυγό του Μαρία-Ρίτα Μπινοπούλου, αδελφή της γνωστής ηθοποιού Άννας Γκαλ, η οποία ήταν γυναίκα του Μάριου Δαλέζιου, γνωστού ιδιοκτήτη του πασίγνωστου λαϊκού κέντρου-καφενείου στην οδό Ίωνος 8 (που ήταν το στέκι των μεγαλύτερων λαϊκών καλλιτεχνών της εποχής).Η γνωριμία τους έγινε στη περίφημη «Τριάνα» του Χειλά, στη Συγγρού, που τότε ήταν το πρώτο λαϊκό μαγαζί της Αθήνας και ο Σταύρος Τζουανάκος εμφανιζότανε εκεί με δικό του λαϊκό συγκρότημα το χρονικό διάστημα 1955 - 1956. Οι δύο νέοι, Σταύρος και Μαρία, ερωτεύονται κεραυνοβόλα και παντρεύονται το 1957. Την ίδια χρονιά, ο Σταύρος πραγματοποιεί το πρώτο του ολιγόμηνο καλλιτεχνικό ταξίδι του στην Αμερική, όπου εμφανίστηκε στα Ελληνικά κέντρα διασκέδασης «Νέα Ζωή», «Club Astor», «Zorba» και «Garden of Allah» και συνεργάστηκε εκεί με άλλους Έλληνες ξενιτεμένους μουσικούς και τραγουδιστές όπως, οι Γιάννης Τατασόπουλος, Κώστας Καπλάνης, κ.α.Επιστρέφει στην Ελλάδα και εντυπωσιασμένος από το ταξίδι του αυτό αποφασίζει με τη γυναίκα του να μεταναστέψει για οριστική εγκατάσταση πλέον στην Αμερική, το 1958 Το ζεύγος Τζουανάκου, ένα χρόνο μετά το γάμο τους, αποκτούν το 1958 το πρώτο τους παιδί, το Θανάση και το 1964 την κόρη τους Ιωάννα (Joanna). Και τα δυο παιδιά παρέμειναν και ζουν στην Αμερική.
Εμφανίστηκε και συνεργάστηκε με όλους σχεδόν τους Έλληνες ξενιτεμένους μουσικούς της Αμερικής και με τους παλαιότερους και με τους νεώτερους, όπως: ο θρυλικός Γιώργος Κατσαρός-Θεολογίτης, ο Αρμένης ουτιέρης Μάρκος Μέλκον, ο τροβαδούρος και κιθαρίστας Νίκος Γούναρης (γνήσιος ρεμπέτης αυτός, εξ' απαλών ονύχων, όπως πολλές φορές -κατά καιρούς- ομολόγησαν με καμάρι επώνυμοι ρεμπέτες καλλιτέχνες), η Μαρίκα Νίνου, ο Θανάσης Ευγενικός (φωνή και ύφος που μοιάζουν πάρα πολύ με του Τζουανάκου!), ο Τζιμ Αποστόλου (ο «ερασιτέχνης»-γκανιάν αριστοκράτης του λαϊκού ελληνο-αμερικάνικου πάλκου), ο Μπέμπης Στεργίου, ο Μανώλης Χιώτης με τη Μαίρη Λίντα, ο Γιάννης Σταματίου-Σπόρος, ο Κώστας Καπλάνης, κ.α.
Στα 16 χρόνια της Αμερικής (1958 - 1964) ο Σταύρος Τζουανάκος εργάστηκε σαν τραγουδιστής και μουσικός ουσιαστικά σε τρία κέντρα διασκέδασης, σε τρεις πόλεις. Δύο χρόνια στη Νέα Υόρκη, άλλα δύο στο Ντητρόϊτ και δώδεκα στη Καλλιφόρνια.
Στην Ελλάδα επιστρέφει κατά καιρούς και εμφανίζεται σε διάφορα κέντρα διασκέδασης, όπως η «Τριάνα» του Χειλά και ηχογραφεί παλαιότερα και νεότερα τραγούδια του, όπως το «Λίγα ψίχουλα αγάπης σου γυρεύω» σε στίχους του Κώστα Βίρβου, το «Χίλιες γυναίκες γλέντησα» σε στίχους του Νίκου Ρούτσου, κ.α.
Το 1962 και το 1964 ηχογραφεί τραγούδια του, στα στούντιο της Columbia, με τους Πάνο Γαβαλά, Καίτη Γκρέϋ, Πόλυ Πάνου, Γιώτα Λύδια, Χρηστάκη, Στράτο Διονυσίου και Βίκυ Μοσχολιού, στο πρώτο της τραγούδι με τίτλο «Να 'ξερες πόσο πόνεσα», όπου δεύτερη φωνή της κάνει ο ίδιος ο Τζουανάκος. Το 1973 επιστρέφει για τελευταία φορά στην Ελλάδα και ηχογραφεί στην εταιρεία STANDARD το LP "ΤΖΟΥΑΝΑΚΟΣ: Οι καλλίτερες επιτυχίες"; με επανεκτελέσεις των γνωστότερων τραγουδιών του και με μπουζούκια τους Χρήστο Νικολόπουλο και Γιάννη Παλαιολόγου. Ο δίσκος κυκλοφόρησε το 1974. Η ζωή του τελειώνει ξαφνικά και απροσδόκητα από ανακοπή καρδιάς στις 17 Δεκεμβρίου του 1974, σε ηλικία 49 ετών, μόλις πριν ζήσει την πέμπτη δεκαετία της ζωής του, στη μακρινή Φλώριδα των ΗΠΑ, σ' ένα ξενοδοχείο που έμενε και όπου είχε πάει για κάποια δουλειά.
Από: www.rembetiko.gr
De Siris