Μαριέττα
Γιαννάκου
Η Μαριορή
(Μαριέττα) Γιαννάκου είναι Ελληνίδα πολιτικός, στέλεχος της Νέας Δημοκρατίας,
τέως Υπουργός Παιδείας και πρώην βουλευτής της εκλογικής περιφέρειας Α' Αθηνών.
Το 2009 εξελέγη ευρωβουλευτής. Η θητεία της δεν ανανεώθηκε στις Ευρωεκλογές του
2014. Γνωρίζει δύο ξένες γλώσσες, αγγλικά και γαλλικά.
Βιογραφία
Γεννήθηκε
στις 6 Ιουνίου 1951, στο Γεράκι Λακωνίας, από μία οικογένεια, όπου ο πατέρας
της διηύθυνε το τοπικό γραφείο του ΟΤΕ και του ταχυδρομείου, ενώ η μητέρα της
ήταν εκπαιδευτικός. Επίσης έχει μια αδερφή η οποία είναι τέσσερα χρόνια
μικρότερη. Στην ηλικία των 11 χάνει τον πατέρα της, ο οποίος ήταν τότε 45
χρονών, γεγονός που σύμφωνα με δηλώσεις της «τής στοίχισε πολύ» και έπαιξε
καθοριστικό ρόλο στην μετέπειτα πορεία της, αφού «την ανάγκασε να αισθανθεί
μεγαλύτερη την ευθύνη από τόσο μικρή ηλικία». Τελειώνοντας το σχολείο,
εισάγεται στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, αν και ο πατέρας της την
προόριζε για διπλωμάτη. Μετά την ολοκλήρωση των σπουδών της στην ιατρική,
ειδικεύεται στην ψυχιατρική ενώ συνεχίζει τις σπουδές της στο Πανεπιστήμιο της
Γάνδης, στο Βέλγιο.
Αν και
αφοσιωμένη στην πολιτική παντρεύεται με τον Παναγιώτη Κούτσικο το 1983, με τον
οποίο θα αποκτήσει μία κόρη. Το 1997 θα πάρει διαζύγιο με αποτέλεσμα, πέραν της
δουλειάς της, να στρέψει όλη της την προσοχή προς την κόρη της.
Η ζωή της
Μαριέττας Γιαννάκου άλλαξε στις 6 Φεβρουαρίου 2008, όταν υποβλήθηκε σε
ακρωτηριασμό του δεξιού της ποδιού μετά από κάταγμα που υπέστη. Ο σακχαρώδης
διαβήτης από τον οποίο πάσχει εμπόδιζε το τραύμα να επουλωθεί και προκάλεσε
μόλυνση, με αποτέλεσμα η κατάσταση της υγείας της να επιδεινωθεί ραγδαία. Αυτό
ανάγκασε τους γιατρούς του «Ερρίκος Ντυνάν» να συνεδριάσουν εκτάκτως και
αποφάσισαν να προχωρήσουν σε επέμβαση ακρωτηριασμού προκειμένου να σώσουν τη
ζωή της.
Πολιτική σταδιοδρομία
Μετά το 1974,
ξεκινά ενεργά την πολιτική της δραστηριότητα ως μέλος της ΟΝΝΕΔ. Τότε
γνωρίζεται με τον πρόεδρο και ιδρυτή της Νέας Δημοκρατίας, Κωνσταντίνο
Καραμανλή. Αν και δεν είχε αποφασίσει να ασχοληθεί ευρύτερα με την πολιτική, η
κατάσταση της ελληνικής ανώτατης εκπαίδευσης της έδωσε την ώθηση και από τότε η
πορεία της στην πολιτική σκηνή ήταν συνεχώς ανοδική. Στις Ευρωεκλογές του 1984
εκλέγεται ευρωβουλευτής ενώ το 1989 θα τοποθετηθεί επικεφαλής του
ευρωψηφοδελτίου της ΝΔ.
Ως βουλευτής
του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου την περίοδο 1984-1990, αναλαμβάνει Πρόεδρος της
Εξεταστικής Επιτροπής για το πρόβλημα των ναρκωτικών στα κράτη-μέλη της
Ευρωπαϊκής Ένωσης, Αντιπρόεδρος της Επιτροπής για τα Δικαιώματα της Γυναίκας,
μέλος των Επιτροπών Κοινωνικών Υποθέσεων και Απασχόλησης, Μεταφορών, Ελέγχου
του Προϋπολογισμού, Οικονομικής, Νομισματικής και Βιομηχανικής Πολιτικής, μέλος
της Αντιπροσωπείας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τις σχέσεις με τις χώρες της
Λατινικής Αμερικής και μόνιμος εισηγητής για τα θέματα παραγωγής και εμπορίας
κοκαΐνης, καθώς και μέλος της Αντιπροσωπείας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για
την αποκατάσταση της Δημοκρατίας στη Χιλή, έχοντας τιμηθεί με το ανώτατο
παράσημο «Bernando O' Higgins» της Δημοκρατίας της Χιλής. Διετέλεσε επίσης
Επικεφαλής της αντιπροσωπείας των βουλευτών της Νέας Δημοκρατίας στο Ευρωπαϊκό
Κοινοβούλιο και μέλος του Πολιτικού Γραφείου της κοινοβουλευτικής ομάδας του
Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος.
Η κυβερνητική
της θητεία ξεκινά με τις βουλευτικές εκλογές του 1990, οπότε διορίζεται Υπουργός
Υγείας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων για την περίοδο 1990-1991. Στις
βουλευτικές εκλογές του 1993 εκλέγεται βουλευτής Α' Αθηνών της Νέας
Δημοκρατίας, ξεκινώντας την κοινοβουλευτική της θητεία. Στο διάστημα 1993-1999
διετέλεσε μέλος των Επιτροπών Εξωτερικών Υποθέσεων και Εθνικής Άμυνας,
Ευρωπαϊκών Υποθέσεων, μέλος της Επιτροπής για τα Ναρκωτικά, Αντιπρόεδρος της
Επιτροπής για την εξέταση του Σωφρονιστικού Συστήματος, Αντιπρόεδρος της
Κοινοβουλευτικής Ομάδας Φιλίας Ελλάδας-ΗΠΑ και μέλος της Κοινοβουλευτικής
Ομάδας Φιλίας Ελλάδας-Ρωσίας.
Το 1999
επανεκλέγεται ευρωβουλευτής και αναλαμβάνει μέλος των Επιτροπών Εξωτερικών
Υποθέσεων, Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, Κοινής Ασφάλειας και Αμυντικής Πολιτικής,
Ελευθεριών και Δικαιωμάτων των Πολιτών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων,
μέλος της Διακοινοβουλευτικής Αντιπροσωπείας «Ευρωπαϊκή Ένωση - Τουρκία»,
Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής «Τέταρτος Κόσμος», ενώ είναι Επικεφαλής της
Αντιπροσωπείας της Νέας Δημοκρατίας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Την περίοδο 1990-2004
υπήρξε Εθνικός Συντονιστής για τα ναρκωτικά στην Ευρωπαϊκή Ένωση και μέλος της
Οριζόντιας Ομάδας για τα Ναρκωτικά του Συμβουλίου της Ευρώπης. Ακόμη, υπήρξε
Πρόεδρος του Τομέα Βαλκανικός Άξονας-Εγγύς Ανατολή της Ομάδας του Δουβλίνου του
Συμβουλίου της Ευρώπης.
Το 2000
επανεκλέγεται βουλευτής Α΄ Αθηνών της Νέας Δημοκρατίας και ορίζεται
Αντιπρόεδρος της Διαρκούς Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Ευρωπαϊκών Υποθέσεων,
Μέλος της Διαρκούς Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων και Εθνικής
Άμυνας, μέλος Διακομματικής Επιτροπής για τα ναρκωτικά, Πρόεδρος της Ομάδας
Φιλίας με το Κοινοβούλιο της Πολωνίας, και μέλος των Ομάδων Φιλίας με τα
Κοινοβούλια των ΗΠΑ και του Μαρόκο.
Το 2002
ορίζεται εκπρόσωπος της Βουλής των Ελλήνων στη «Συνέλευση για το Μέλλον της Ευρώπης».
Στις εργασίες της Συνέλευσης στην Ολομέλεια και τις Ομάδες Εργασίας (2002-2003)
διακρίνονται, μεταξύ άλλων, οι παρεμβάσεις της για την κατοχύρωση της ρήτρας
αμυντικής αλληλεγγύης μεταξύ κρατών-μελών, για την καθιέρωση της Ευρωπαϊκής
Δύναμης Ταχείας Επέμβασης στο πεδίο της Άμυνας, για μέτρα υπέρ της δημόσιας
υγείας και για την αντιμετώπιση των ναρκωτικών σε ευρωπαϊκό επίπεδο, καθώς και
για την υποστήριξη της ρύθμισης για τη «λαϊκή πρωτοβουλία», σύμφωνα με την
οποία ένα εκατομμύριο πολίτες μπορούν να ζητήσουν την ανάληψη συγκεκριμένης
νομοθετικής πρωτοβουλίας από τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα.
Το 2004
επανεκλέγεται βουλευτής και διορίζεται Υπουργός Εθνικής Παιδείας και
Θρησκευμάτων για την περίοδο 2004-2007, στην κυβέρνηση Κώστα Καραμανλή. Το
όνομά της συνδέεται με μία εκτεταμένη απόπειρα μεταρρύθμισης του ελληνικού
εκπαιδευτικού συστήματος. Το 2007 αποτυγχάνει να εκλεγεί βουλευτής. Στις
ευρωεκλογές του 2009 τέθηκε επικεφαλής του ψηφοδελτίου της Νέας Δημοκρατίας.
Εκπαιδευτική μεταρρύθμιση
Ως Υπουργός
Παιδείας η Μαριέττα Γιαννάκου ανακοίνωσε την άνοιξη του 2006 αλλαγές σε όλα τα
επίπεδα της λειτουργίας της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης ακολουθώντας τις προτάσεις
μίας «επιτροπής σοφών» για την ανώτατη παιδεία, οι οποίες προέβλεπαν αλλαγές
στον τρόπο διάθεσης δωρεάν συγγραμμάτων, αναπροσαρμογή του πανεπιστημιακού
ασύλου, καθορισμό ανώτατου χρονικού ορίου φοίτησης, καθολική ψηφοφορία των
φοιτητών στις πρυτανικές εκλογές κ.α. Ταυτόχρονα ανακινήθηκε το θέμα της
αναθεώρησης του Άρθρου 16 του ελληνικού Συντάγματος, με σκοπό την απάλειψη των
νομικών εμποδίων για την ίδρυση μη κρατικών ιδρυμάτων ανώτατης εκπαίδευσης.
Οι
μεταρρυθμιστικές αυτές προσπάθειες προκάλεσαν σφοδρές αντιδράσεις σε μεγάλο
τμήμα της εκπαιδευτικής κοινότητας, καθώς από πολλούς κρίθηκε ότι προωθούσαν
την ιδιωτικοποίηση των ελληνικών Πανεπιστημίων και υποβάθμιζαν τις παροχές προς
τους φοιτητές και την ποιότητα της εκπαίδευσης. Αποτέλεσμα ήταν μία πολύμηνη
αναστάτωση στον χώρο της ελληνικής ανώτατης παιδείας, με κύματα καταλήψεων σε
ΑΕΙ και ΤΕΙ, απεργίες καθηγητών, μαζικές φοιτητικές κινητοποιήσεις και πορείες
διαμαρτυρίας (περιστασιακά συνοδευόμενες από συγκρούσεις με την Αστυνομία) σε
όλες τις μεγάλες πόλεις για περίπου έναν χρόνο. Αναφορές στη Μαριέττα Γιαννάκου
γίνονταν σε σατιρικά τραγούδια, google bombing και γελοιογραφίες. Τελικώς μετά
την υπαναχώρηση της αξιωματικής αντιπολίτευσης η αναθεώρηση του Άρθρου 16
αναβλήθηκε, ενώ ο νέος νόμος-πλαίσιο για τη λειτουργία των ΑΕΙ υπερψηφίστηκε
στη Βουλή στις 8 Μαρτίου του 2007, εν μέσω βίαιων επεισοδίων και σφοδρών
συγκρούσεων μεταξύ Αστυνομίας και διαδηλωτών οι οποίοι είχαν προγραμματίσει
πορεία διαμαρτυρίας κατά του νόμου την ώρα της ψήφισης.
Στα τέλη του
καλοκαιριού του 2007, λίγο πριν τις βουλευτικές εκλογές, δόθηκε δημοσιότητα
στην πρώτη έκδοση του νέου βιβλίου Ιστορίας της ΣΤ' Δημοτικού. Το βιβλίο
θεωρήθηκε, από ορισμένους κύκλους, ως προσπάθεια απόκρυψης τμήματος της
νεοελληνικής ιστορίας με στόχο την προώθηση φιλικών σχέσεων με γειτονικά κράτη,
και ζητήθηκε η απόσυρσή του. Η Μ. Γιαννάκου αντιθέτως απέκλεισε την πιθανότητα
απόσυρσης του βιβλίου για λόγους νομιμότητας, λέγοντας ότι θα υπάρξουν οι
απαραίτητες διορθώσεις. Τελικά το βιβλίο αποσύρθηκε μετά τις εκλογές από τον
νέο υπουργό Ευρυπίδη Στυλιανίδη.
De Siris