Σόλων Γκίκας
Ο Σόλων Γκίκας γεννήθηκε το 1898 και πέθανε στις 8 Σεπτεμβρίου 1978, ήταν
Έλληνας κινηματίας, αντιστράτηγος και πολιτικός.
Γενικά
Γεννήθηκε στα Τρίκαλα το 1898. Σπούδασε στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων,
την Ανωτέρα Σχολή Πολέμου καθώς και στη Σχολή Σωμύρ της Γαλλίας[1]. Ξεκίνησε
την στρατιωτική του καριέρα ως ανθυπίλαρχος και έλαβε μέρος, το 1918 στον Α΄
Παγκόσμιο Πόλεμο, καθώς και στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο (1940-1941) ως επιτελάρχης
μεραρχίας. Στο κίνημα του 1938 λεγόμενο και κίνημα των Χανίων που κατέρρευσε
μέσα σ΄ ένα δωδεκάωρο, φέροντας τότε το βαθμό του αντισυνταγματάρχη ορίστηκε
βασιλικός επίτροπος στο Έκτακτο Στρατοδικείο Κρήτης εισηγούμενος
παραδειγματικές ποινές, εκτός θανατικής, κατά παρόντων και απόντων πολιτών και
πέντε στρατιωτικών, οι οποίοι τελικά αμνηστεύθηκαν τον επόμενο χρόνο.
Μετά την απελευθέρωση διορίστηκε στρατιωτικός ακόλουθος στη ελληνική
πρεσβεία της Ουάσιγκτον (1946). Επιστρέφοντας στην Ελλάδα ανέλαβε διοικητής
ταξιαρχίας, μεραρχίας και σωματάρχης. Το 1951 συμμετέχοντας στο κίνημα του ΙΔΕΑ
συνελήφθη και τελικά λαμβάνοντας αμνηστία από τον Βασιλέα Παύλο Α΄ μετά από
πρόταση της κυβέρνησης Πλαστήρα, τον Σεπτέμβριο του 1951, εκδιώχθηκε από το
στράτευμα. Δύο χρόνια αργότερα, τον Ιανουάριο του 1953, επί κυβέρνησης Α.
Παπάγου, επανήλθε στο στράτευμα και τοποθετήθηκε υπαρχηγός και τέλος αρχηγός
ΓΕΣ όπου και παρέμεινε την περίοδο 1954 μέχρι το 1956. Ως αρχηγός έλαβε μέρος
στο συνέδριο του ΝΑΤΟ στο Παρίσι (1955) και σε ανώτατες στρατιωτικές συνεδρίες
στις ΗΠΑ.
Ο Σόλων Γκίκας μετά την αποστρατεία του το 1956, όπου έλαβε τον τίτλο του
επίτιμου αρχηγού ΓΕΣ και στη θέση του τον διαδέχθηκε ο στρατηγός Π.
Νικολόπουλος, ασχολήθηκε με την πολιτική προσχωρώντας στο κόμμα της ΕΡΕ.
Στις αμέσως εκλογές που ακολούθησαν το 1958 εξελέγη βουλευτής στην
περιφέρεια της Αθήνας όπου και διορίστηκε από τον Κ. Καραμανλή απ΄ ευθείας
υπουργός Δημοσίων Έργων. Επανεξελέγη βουλευτής το 1961 και το 1963. Από το 1958
μέχρι και το 1963 διατέλεσε υπουργός Συγκοινωνιών και Δημοσίων Έργων.
Μετά την μεταπολίτευση (1974), σε ηλικία 76 ετών, διορίστηκε από τον Κ.
Καραμανλή στη φερόμενη "Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας 1974" υπουργός
Δημόσιας Τάξης όπου και παρέμεινε στη θέση αυτή από το 1974 μέχρι το 1976.
Ο Σόλων Γκίκας είχε τιμηθεί με πολλά παράσημα, στο δε συγγραφικό του έργο
περιλαμβάνονται πολλά άρθρα και μελέτες στρατιωτικού περιεχομένου καθώς και το
Ιππαρχικόν του Ξενοφώντα που εξέδωσε η «Βιβλιοθήκη Πάπυρος». Πέθανε στην Αθήνα
το 1978, σε ηλικία 80 ετών.
Παρατηρήσεις
Ο Σόλων Γκίκας, μετά την κατάληψη της Ελλάδας από τους Γερμανούς (1941),
κατέφυγε στη Μέση Ανατολή. Εκεί μετά τα οικτρά γεγονότα της ανταρσίας, (Μάρτιος
1943), που σημειώθηκε στην ΙΙ ταξιαρχία και που ακολούθησε στη συνέχεια και η Ι
ταξιαρχία για συμπαράσταση, αλλά και τις αθλιότητες που ακολούθησαν με έργω
εξύβριση και αποδοκιμασία σε βάρος της εκεί πολιτικής Ηγεσίας και προσωπικά
κατά του Π. Κανελλόπουλου, αντιπροέδρου τότε της ελληνικής κυβέρνησης, οι 150
περίπου αξιωματικοί που αρχικά διώχθηκαν και στη συνέχεια τους χορηγήθηκε αμνηστία,
άρχισαν να δημιουργούν διάφορες συνωμοτικές οργανώσεις. Μεταξύ αυτών ήταν και η
οργάνωση Σ.Α.Ν. (Σύνδεσμος Αξιωματικών Νέων) της οποίας οργανωτής και αρχηγός
ήταν ο Σόλων Γκίκας. Μετά την απελευθέρωση τον Μάρτιο του 1945 όλες εκείνες οι
οργανώσεις ΙΔΕΑ, ΕΝΑ, ΣΑΝ κ.ά. συγχωνεύτηκαν σε μία, στον ΙΔΕΑ, οι δε αρχηγοί
αυτών απετέλεσαν την διοικούσα επταμελή επιτροπή του τελευταίου, ακολουθώντας
έτσι μια συλλογική ηγεσία συμπεριφερόμενοι ως Ηρακλείς του έθνους. Τον επόμενο
χρόνο ο Σ. Γκίκας τοποθετείται στην πρεσβεία στην Ουάσιγκτον.
Με την επιστροφή του ο Σόλων Γκίκας, από τις ΗΠΑ στην Ελλάδα, παρουσιάζει
μια εκπληκτικά ταχύτατη εξέλιξη, παρότι συνελήφθη ως κινηματίας και μετά από
αμνηστία απομακρύνθηκε του στρατεύματος, για δύο χρόνια, επανήλθε, μέχρι που
αναλαμβάνει και αρχηγός ΓΕΣ. Πριν την κάθοδο του Α. Παπάγου στην πολιτική ο
Σόλων Γκίκας εθεωρείτο αρχηγός του ΙΔΕΑ παρότι φέρονταν να διαλύθηκε το 1951.
Ο υπόγειος ρόλος του Σ. Γκίκα υπήρξε αποφασιστικός ειδικότερα στη
δημιουργία του παρακράτους που ανδρώθηκε επί εποχής Καραμανλή, γνωρίζοντας όλες
τις συνωμοσίες και καλύπτοντας τους πάντες και τα πάντα χωρίς αυτός να φέρεται
πουθενά ως άμεσα αναμεμιγμένος, και που τελικά οδήγησε στο πραξικόπημα της 21
Απριλίου του 1967. Αποκορύφωμα αυτού του παρακράτους ήταν το Σχέδιο «Περικλής».
Μετά την αποστρατεία του συνεχίζοντας τον ρόλο του μυστικοσύμβουλου του Κ.
Καραμανλή κατέλαβε γρήγορα υπουργικά αξιώματα. Η δε εξόφληση της προσφοράς του
συνεχίστηκε και μετά την μεταπολίτευση αναλαμβάνοντας καίριο υπουργικό θώκο για
μια διετία.
De Siris