Φοίβος Ανωγειανάκης

Φοίβος Ανωγειανάκης

Ο Φοίβος Ανωγειανάκης  γεννήθηκε στο Ηράκλειο το 1915 και πέθανε στην Aθήνα στις 15 Οκτωβρίου 2003, ήταν διακεκριμένος μουσικολόγος και μουσικοκριτικός· ο "πρύτανης" της ελληνικής εθνομουσικογραφίας. Σπούδασε βιολί στο Ελληνικό Ωδείο του Ηρακλείου και θεωρητικά με τους Κ. Σφακιανάκη (πριν το 1940) και Μ. Βάρβογλη (αντίστιξη και φούγκα, 1940-1944 περίπου).

Από το 1944, διετέλεσε μουσικός κριτικός σε διάφορα περιοδικά κι εφημερίδες ["Καλλιτεχνικά Νέα" (1943-1944), "Ελεύθερα Γράμματα" του Δ. Φωτιάδη (από το 1957), "Αυγή", "Απογευματινή" (1945-1950), "Έθνος" (1955-1970), "Athens News" (1970-1975), "Επίκαιρα" (από το 1975), "Πρωινή" (1979-1980), κ.λπ.].

Ήταν μέλος της Ένωσης Θεατρικών και Μουσικών Κριτικών και της "Societe Internationale de Musicologie" (Bale). Αρχικά συνεργάτης και μετά Καλλιτεχνικός Σύμβουλος και Μουσικός Διευθυντής στην "Εταιρεία Ελληνικών Λαϊκών Χορών και Τραγουδιού" (1953-62). Επίσης, μουσικός υπεύθυνος του Λυκείου των Ελληνίδων και αργότερα, του Πελοποννησιακού Λαογραφικού Ιδρύματος. Διετέλεσε επίσης πρόεδρος της Καλλιτεχνικής Επιτροπής της ΕΛΣ (επί διευθύνσεως Σπ. Ευαγγελάτου).

Έχει προσφέρει σημαντικές υπηρεσίες τόσο στην έντεχνη όσο και στην παραδοσιακή ελληνική μουσική. Ως εθνομουσικολόγος ασχολήθηκε με τη μελέτη της ελληνικής και της κυπριακής λαϊκής μουσικής.

Το 1978 ο Ανωγειανάκης χάρισε τη συλλογή του λαϊκών μουσικών οργάνων στο Κράτος. Υπήρξε επίσης ο πρώτος που επισήμανε την καλλιτεχνική αξία του ρεμπέτικου τραγουδιού (ήδη από το 1947) καθώς και τη σύνδεσή του προς τη δημοτική παράδοση.

Κυριότερες εργασίες του: "Η Μουσική στη νεώτερη Ελλάδα" (Προσθήκη στη μετάφραση της "Ιστορίας της Μουσικής" του Καρλ Νεφ, Αθήνα 1960), "Κατάλογος έργων Μ. Καλομοίρη" (Αθήνα 1964), "Αιμίλιου Ριάδη: Τραγούδια" (έκδ. "Τέχνη",Θεσ/νίκη 1973), "Ein byzantinisches musikinstrumente" ("Ένα βυζαντινό μουσικό όργανο": Acta Musicologica, Basel 1965), "Η Εθνομουσικολογία και τα λαϊκά μουσικά όργανα" (Αθήνα 1965), "Griechenland in Handbuch der Europaeischen volksmusikinstrumente" (έκδ. Deutsche Akademie der Wissenshaften zu Berlin). Συνεργάτης σε: "Larousse de la musique", 2 τόμοι (Paris 1957), "Εγκυκλοπαίδεια Θεάματος" (9 τόμοι, Ρώμη 1954-62), κ.λπ.

Δημοσίευσε επίσης: "Νεοελληνικά χορδόφωνα: Το λαγούτο" ("Λαογραφία" 1972), "Το γενεαλογικό δέντρο ενός λαϊκού μουσικού" (Αθήνα 1974) και το εξαιρετικό βιβλίο "Ελληνικά λαϊκά μουσικά όργανα" (Έκδοση Εθνικής Τράπεζας 1976, αγγλ. έκδοση, 1979). Επίσης πρόσφατα (1996) εξέδωσε το εξίσου τεκμηριωμένο βιβλίο «Το Κουδούνι».

Το 1991, σε αναγνώριση της προσφοράς του στην ελληνική μουσική, αναγορεύτηκε επίτιμος διδάκτορας του Πανεπιστημίου Κρήτης. Ήταν σύζυγος της αείμνηστης Έλλης Νικολαϊδου.

Κατά τα τελευταία χρόνια της ζωής του έπασχε από τη νόσο του Άλτσχάιμερ.

De Siris