Οκτωβριανά
Με τον όρο
Οκτωβριανά αναφέρεται η εξέγερση που έγινε τον Οκτώβριο του 1931 στην Κύπρο
κατά του αποικιακού καθεστώτος. Από το 1925 η Κύπρος ήταν επίσημα αποικία του
Βρετανικού στέμματος, έως τότε τελούσε υπό καθεστώς ενοικίασης της νήσου από
τους Τούρκους η οποία αδυνατούσε να πληρώσει δάνειο από την εποχή του Κριμαϊκού
πολέμου. Τη εξουσία είχε ο κυβερνήτης και το νομοθετικό συμβούλιο οι αποφάσεις
του οποίου μπορούσαν να ανατραπούν με βασιλικό διάταγμα, ταυτόχρονα ο Κυπριακός
λαός ζητούσε την ένωση με την Ελλάδα.
Το αποικιακό
καθεστώς είχε επιβάλει βαριά φορολογία και ο λαός ζούσε υπό οικονομική ανέχεια.
Το 1931 ο κυβερνήτης Ρόναλντ Στορς προσπάθησε να επιβάλει την πολιτική του με
νέους φόρους αλλά το νομοθετικό συμβούλιο δεν την ενέκρινε κάτι που κατάφερε με
βασιλικό διάταγμα. Οι ενέργειες του και παρά τις προσπάθειες του να
καταλαγιάσει την ένταση προκάλεσαν μεγάλες διαδηλώσεις έξω από το κυβερνείο
πρωτόγνωρες για τη Κύπρο. Τον Σεπτέμβριο του ίδιου έτους αποφασίζει να επιβάλει
νέους φόρους αλλά με την ψήφο του μέλους του νομοθετικού συμβουλίου Τούρκου
Νεγιατί Μπέη δεν εγκρίνονται, ωστόσο με διάταγμα παρακάμπτει την απόφαση του
συμβουλίου. Ακολουθεί παραίτηση του Μητροπολίτη Κιτίου Νικόδημου Μυλωνά , μέλος
του συμβουλίου, ο οποίος στις 18 Οκτωβρίου με λόγο του που αναγνώστηκε σε όλους
τους ναούς ζητάει από τον Κυπριακό λαό τη συμφιλίωση και ένωση για τον κοινό
σκοπό , την ένωση με την Ελλάδα.
Στις 21Οκτωβρίου παραιτούνται και οι υπόλοιποι Έλληνες βουλευτές σε κοινή απόφαση που
έλαβαν σε εκδήλωση της Εμπορικής λέσχης Λευκωσίας. Μετά το τέλος της εκδήλωσης
ξεκίνησε πορεία διαμαρτυρίας προς το κυβερνείο παρά τις παραινέσεις των
βουλευτών να διαλυθούν ησύχως. Η πορεία έφτασε ειρηνικά στο κυβερνείο , εκεί
από άγνωστη αιτία άρχισε ο λιθοβολισμός του κτιρίου. Στον χώρο κατέφθασαν
αστυνομικές δυνάμεις που προσπάθησαν να διαλύσουν τους διαδηλωτές ανεπιτυχώς
και δέχτηκαν και αυτοί λιθοβολισμό ενώ οι διαδηλωτές έκαψαν και τρία οχήματα
που μετέφεραν τους αστυνομικούς. Κάποιοι διαδηλωτές άναψαν ραβδιά και πετώντας
τα στα παράθυρα του κυβερνείου το πυρπόλησαν. Η αστυνομία έβαλλε με πραγματικά
πυρά κατά του πλήθους καταφέρνοντας να διαλύσει την πορεία, από τα πυρά τους
σκοτώθηκε ένας 15χρονος . Την επόμενη μέρα ελήφθησαν αυστηρά μέτρα ασφαλείας με
απαγόρευση κυκλοφορίας , λογοκρισία στα έντυπα ενώ στις 23 Οκτωβρίου κατέφθασαν
4 πλοία με Βρετανούς στρατιώτες. Τις επόμενες μέρες συνελήφθησαν και αργότερα
εξορίστηκαν ως υπαίτιοι της εξέγερσης, ο μητροπολίτης Νικόδημος και άλλοι 5
Κύπριοι.
De
Siris