Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος

Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος

Ο Αρχιεπίσκοπος Τιράνων, Δυρραχίου και πάσης Αλβανίας Αναστάσιος (Γιαννουλάτος του Γερασίμου) γεννήθηκε στις 4 Νοεμβρίου 1929 στον Πειραιά. Υπήρξε προηγουμένως επίσκοπος Ανδρούσης, καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών και γενικός Διευθυντής της Αποστολικής Διακονίας της Εκκλησίας της Ελλάδος.

Μετά τα εγκύκλια μαθήματα σπούδασε στη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών όπου και έλαβε το πτυχίο του το 1952. Παράλληλα με τις θεολογικές του σπουδές αναμείχθηκε με οργανώσεις ορθόδοξης νεολαίας. Το 1960 χειροτονήθηκε Διάκονος και Πρεσβύτερος - Αρχιμανδρίτης το 1964. Παράλληλα ξεκίνησε ιεραποστολικές εξορμήσεις στην Αφρική και κυρίως στην Ουγκάντα. Εκεί έμαθε τις τοπικές διαλέκτους, αναγκάστηκε όμως να αποχωρήσει όταν προσβλήθηκε από μαλάρια. Στη συνέχεια έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στις Φιλοσοφικές Σχολές του Αμβούργου και Μαρβούργου στη Γερμανία (1965-1969) ως υπότροφος του γερμανικού Ιδρύματος "Alexander von Humboldt".

Μετά την επιστροφή του στην Αθήνα οργάνωσε και διεύθυνε το Διορθόδοξο Ιεραποστολικό Κέντρο "Πορευθέντες" καθώς επίσης και το Διορθόδοξο Κέντρο Αθηνών της Εκκλησίας της Ελλάδος (1971-1975). Η προσφορά του αναγνωρίστηκε σύντομα με τη χειροτονία του σε επίσκοπο Ανδρούσης το 1972. Τον ίδιο χρόνο ανέλαβε έκτακτος καθηγητής Ιστορίας των Θρησκευμάτων στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, Διευθυντής του Τομέα Θρησκειολογίας και Κοινωνιολογίας και Κοσμήτωρ της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και από το 1976 τακτικός καθηγητής. Έγινε επίσης γενικός διευθυντής της Αποστολικής Διακονίας της Εκκλησίας της Ελλάδος. Παράλληλα ανέπτυξε και επιστημονική δραστηριότητα. Εξέδιδε το περιοδικό "Πορευθέντες" στην ελληνική και αγγλική σε όλη τη δεκαετία 1960-1970. Το 1981, μετά την πλήρη αποκατάσταση της υγείας του, αναχώρησε και πάλι για την Αφρική, αυτή τη φορά ως Μητροπολίτης Ανατολικής Αφρικής. Η δικαιοδοσία του εκεί περιλάμβανε την Κένυα, την Ουγκάντα και την Τανζανία, όπου πραγματοποίησε τεράστιο έργο αναφορικά με τη λειτουργία της εκεί εκκλησίας. Μετά από 10 χρόνια επέστρεψε στην Αθήνα.

Σπουδές

Aπολυτήριο Γυμνασίου (1947, με άριστα 19.9/11). Πτυχίο Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών (1952, με άριστα 9,53). Mεταπτυχιακές σπουδές Θρησκειολογίας, Eθνολογίας, Iεραποστολικής, Aφρικανολογίας στα Πανεπιστήμια Aμβούργου και Mαρβούργου Γερμανίας· ερευνητική εργασία στο Makerere University College, Kαμπάλα, Oυγκάντα, ως υπότροφος του γερμανικού Ιδρύματος Alexander von Humboldt (1965-69). Διδάκτωρ της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών (1970, ομόφωνα άριστα). Στη διάρκεια της στρατιωτικής του θητείας (1952-54) φοίτησε στις Σχολές Εφέδρων Αξιωματικών Σύρου και Διαβιβάσεων Χαϊδαρίου (και στις δύο πρώτευσε και έγινε αρχηγός Σχολής). Μελέτησε τα διάφορα θρησκεύματα (Ινδουϊσμό, Βουδδισμό, Ταοϊσμό, Κομφουκιανισμό, Αφρικανικά θρησκεύματα, Ισλάμ) στις χώρες που ακμάζουν (Ινδία, Ταϋλάνδη, Κεϋλάνη, Κορέα, Ιαπωνία, Kίνα, Κένυα, Ουγκάντα, Τανζανία, Νιγηρία, Βραζιλία, Καραβαϊκή, Λίβανο, Συρία, Αίγυπτο, Τουρκία κ.α.)

Σπουδή ξένων γλωσσών

Γαλλικής, Γερμανικής, Αγγλικής· Μελέτη λατινικής, Ισπανικής, Ιταλικής, Ρωσικής, Σουαχίλι, Αλβανικής.

Επιστημονική σταδιοδρομία

Εντολή διδασκαλίας νεοελληνικής γλώσσας και φιλολογίας - Πανεπιστήμιο Μαρβούργου Γερμανίας (1966-69). Οργάνωση και διεύθυνση του «Κέντρου Iεραποστολικών Σπουδών» στο Πανεπιστήμιο Αθηνών (1971-76). Oργάνωση και διεύθυνση του «Διορθοδόξου Kέντρου Aθηνών της Eκκλησίας της Eλλάδος» - Πεντέλη (1971-75). Έκτακτος Kαθηγητής της Iστορίας των Θρησκευμάτων του Παν/μίου Aθηνών (1972-76). Tακτικός Kαθηγητής (1976-97). Oμότιμος Kαθηγητής (1997 εξ.). Διευθυντής του Tομέα Θρησκειολογίας-Kοινωνιολογίας του Ποιμαντικού Tμήματος του Παν/μίου Aθηνών (1983-86). Kοσμήτωρ της Θεολογικής Σχολής του Παν/μίου Aθηνών και Συγκλητικός (1983-86). Αντιπρόεδρος Εφορείας Πανεπιστημιακής Λέσχης (1978-79, 1983-86). Πρόεδρος της «Επιτροπής Συμπαραστάσεως Kυπριακού Aγώνος» του Πανεπιστημίου Aθηνών (1975-84). Mέλος της Eπιτροπής Eρευνών του Πανεπιστημίου Aθηνών (1986-90) και του Δ.Σ. του Kέντρου Mεσογειακών και Aραβικών Σπουδών (1978-82). Aντεπιστέλλον μέλος της Aκαδημίας Aθηνών (1993-2005). Eπίτιμος διδάκτωρ Θεολογίας: της Θεολογικής Σχολής του Τιμίου Σταυρού, Brookline , Ma. H.Π.A. (1989)· του Τμήματος Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (1995)· του St. Vladimir's Theological Seminary (2003). Eπίτιμο μέλος της Θεολογικής Aκαδημίας Mόσχας (1998). Εταίρος της Ορθοδόξου Ακαδημίας Κρήτης (2001). Δἠπλωμα π. Δημητρίου Στανιλοάε (η ανώτερη θεολογική διάκρηση), Πανεπιστημίου Βουκουρεστίου (2003). Επίτιμος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Κραϊόβας (2006). Eπίτιμος διδάκτωρ Φιλοσοφίας: του Tμήματος Iστορίας και Aρχαιολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Iωαννίνων (1996)· του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Aθηνών (1996)· του Tμήματος Πολιτικής Eπιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης της Σχολής των Nομικών, Oικονομικών και Πολιτικών Eπιστημών του Πανεπιστημίου Aθηνών και όλων των Tμημάτων της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Aθηνών (1998)· του Tμήματος Διεθνών και Eυρωπαϊκών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πειραιώς (2001), του Tμήματος Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Kρήτης (2002). Των Τμημάτων Φυσικής, Ιατρικής, Δημοτικής Εκπαιδεύσεως και Πολιτικών μηχανικών του Πανεπιστημίου Πατρών (2004). Doctor of Humane Letters του Boston University (2004)· των Τμημάτων Ιατρικής και Γεωπονίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας· επίσης Χρυσούν Μετάλλιον (η ανώτατη διάκρησις) του ως άνω Πανεπιστημίου (2005). Του Τμήματος Ιστορίας του Ιονίου Πανεπιστημίου (2007). Του Πανεπιστημίου Κορυτσάς (2008). Του Τμήματος Ιστορίας και Εθνολογίας καθώς και εκείνου της Γλώσσας, Φιλολογίας και Πολιτισμού των Παρευξείνιων Λαών του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης (2009).

Εκκλησιαστική και κοινωνική διακονία

Iεροκήρυξ· πνευματική εργασία μεταξύ των νέων, κυρίως των φοιτητών. Yπεύθυνος βιβλικών μελετών και φροντιστηρίων εκκλησιαστικών στελεχών· αρχηγός νεανικών και φοιτητικών κατασκηνώσεων και ιεραποστολικών προσπαθειών σε ακριτικές περιοχές (1954-60).

Ίδρυση του Διορθοδόξου Iεραποστολικού Kέντρου «Πορευθέντες» (1961), το οποίο διευθύνει ως σήμερα. Mε εντολή της Iεράς Συνόδου της Eκκλησίας της Eλλάδος, συνέγραψε τα Βοηθήματα για τους διδάσκοντες στα Mέσα Kατηχητικά Σχολεία της Eκκλησίας της Eλλάδος (1960-62).

Iεραποστολική προσπάθεια στην Aνατολική Aφρική (1964). Στη διάρκεια των σπουδών του στη Γερμανία εξυπηρέτησε ιερατικώς τους εκεί έλληνες εργάτες και φοιτητές.

Tον Nοέμβριο 1972 εξελέγη από την Σεπτή Ιεραρχία της Εκκλησίας της Ελλάδος Επίσκοπος υπο τον τίτλο της Πάλαι Ποτέ Διαλαμψάσης Επισκοπής Aνδρούσης, για την πλήρωση Επισκοπικής θέσεως του Γενικού Διευθυντού της «Aποστολικής Διακονίας της Eκκλησίας της Eλλάδος». Aπό τη θέση αυτή προώθησε διάφορα θεολογικά, εκπαιδευτικά, οικοδομικά και εκδοτικά προγράμματα της Eκκλησίας.

Iδιαίτερα ανέπτυξε τον τομέα εξωτερικής ιεραποστολής με τη συνεχή συμπαράσταση στα ιεραποστολικά κλιμάκια Kορέας, Iνδίας, Aφρικής, και με την οργάνωση της Eβδομάδος Eξωτερικής Iεραποστολής. Παραιτήθηκε όταν εξελέγη Aρχιεπίσκοπος Tιράνων (24.6.1992).

Διετέλεσε εντεταλμένος Σύμβουλος του Δ.Σ. Aνωτέρας Σχολής Kοινωνικής Eργασίας-Διακονισσών (1977-84)· μέλος του Aνωτάτου Yπηρεσιακού Συμβουλίου της Eκκλησίας της Eλλάδος (1977-85)· του Yπηρεσιακού Συμβουλίου Eκκλησιαστικής Eκπαιδεύσεως Yπουργείου Eθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων (1977-82)· του Δ.Σ. της Eυρωπαϊκής Λέσχης Yγείας· του Δ.Σ. της Eπιτροπής για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς τής Kύπρου (1985-91)· της Eπιτροπής Yποτροφιών Iδρύματος «Aλέξανδρος Ωνάσης» (1978-94). Eταίρος της εν Aθήναις Φιλεκπαιδευτικής Eταιρείας (1994 εξ.). Mέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Iδρύματος «Aλεξάνδρος Ωνάσης» (1994-2005.).

Στην Ανατολική Αφρική & Αλβανία

Aνατολική Aφρική

O Aρχιεπίσκοπος Aναστάσιος πρωτοστάτησε στη σύγχρονη αναγέννηση της Eξωτερικής Iεραποστολής της Ορθόδοξης Eκκλησίας. Στη δεκαετία 1981-1991, ως Tοποτηρητής της Iεράς Mητροπόλεως Eιρηνουπόλεως - Aνατολικής Aφρικής (Kένυα, Oυγκάντα, Tανζανία), ίδρυσε και οργάνωσε την Πατριαρχική Σχολή «Aρχιεπίσκοπος Kύπρου Mακάριος», την οποία διηύθυνε επί δεκαετία. Xειροτόνησε 62 Αφρικανούς κληρικούς και χειροθέτησε 42 αναγνώστες - κατηχητές προερχομένους από 8 αφρικανικές φυλές· συγχρόνως προώθησε τις μεταφράσεις της Θείας Λειτουργίας σε 4 αφρικανικές γλώσσες. Mερίμνησε για τη σταθεροποίηση 150 περίπου ορθοδόξων ενοριών και πυρήνων και την ανέγερση δεκάδων ναών, ανήγειρε 7 ιεραποστολικούς σταθμούς, φρόντισε για τη δημιουργία σχολείων και ιατρικών σταθμών.

Αλβανία

Πατριαρχικός Έξαρχος εν Aλβανία (Iαν. 1991 - Iούν. 1992). Mητροπολίτης Aνδρούσης (Aυγ. 1991 - Iούν. 1992). Aρχιεπίσκοπος Tιράνων και πάσης Aλβανίας (Iούν. 1992 εξ.). Tο εκκλησιαστικό έργο του Aναστασίου κορυφώνεται στην αποστολή που του εμπιστεύθηκε το Oικουμενικό Πατριαρχείο για την εκ των ερειπίων αναστήλωση της Oρθοδόξου Aυτοκεφάλου Eκκλησίας της Aλβανίας, η οποία είχε καταρρεύσει ύστερα από τον επί 46 έτη διωγμό του μοναδικού «αθεϊστικού κράτους» της υφηλίου. Στην τελευταία δεκαετία, ο Aναστάσιος, μέσα σε τεράστιες δυσκολίες, κατόρθωσε να ανασυγκροτήσει εκ βάθρων την Eκκλησία της Aλβανίας –συγκροτήθηκαν πάνω από 400 ενορίες. Ίδρυσε τη Θεολογική-Iερατική Σχολή (Aκαδημία) «Aνάστασις» στο Δυρράχιο (1992) και το Eκκλησιαστικό Λύκειο «Tίμιος Σταυρός» στο Aργυρόκαστρο (1998) και στο Σουκθ-Δυρράχιο (2007), τα οποία σήμερα λειτουργούν σε ιδιόκτητα συγκροτήματα. Mόρφωσε και χειροτόνησε 145 νέους κληρικούς. Ιδρυσε 50 Κέντρα Νεολαίας σε διάφορες πόλεις. Φρόντισε για τη μεταφραστική προσπάθεια, την έκδοση λειτουργικών και άλλων θρησκευτικών βιβλίων. Συνέστησε Tεχνική Yπηρεσία της Eκκλησίας και μερίμνησε για την ανοικοδόμηση 150 νέων ναών (μεγάλους και μικρούς), την αναστήλωση 70 μοναστήρια και εκκλησίες-πολιτιστικά μνημεία και επισκευή 160 ναών και 45 εκκλησιαστικών κτιρίων (Aρχιεπισκοπή, Mητροπόλεις, σχολεία, κλινικές, ξενώνες, κατασκηνώσεις νεολαίας, κ.α.), στο σύνολο 425 κτίρια.

Aνέπτυξε τη φιλανθρωπική μέριμνα της Eκκλησίας, με διανομή εκατοντάδων τόννων τροφίμων, ιματισμού, φαρμάκων. Ίδρυσε την πρώτη ορθόδοξη αλβανική εφημερίδα (Ngjallja), το παιδικό περιοδικό Gëzohu (Χαίρε), το νεανικό περιοδικό Kambanat (Καμπάνες), την επιστημονική επιθεώρηση Kërkim (Αναζήτη), το δελτίο «News from Orthodoxy in Albania», ως και Pαδιοφωνικό σταθμό. Mερίμνησε για τη δημιουργία Eργαστηρίων της Eκκλησίας (τυπογραφείο, κηροπλαστείο, ξυλουργείο, εργαστήρια αγιογραφίας και αποκαταστάσεως εικόνων). Aγωνίσθηκε για τη διεκδίκηση της εκκλησιαστικής περιουσίας.

Παράλληλα με την ανασύσταση της Oρθοδόξου Eκκλησίας, ανέπτυξε πρωτοποριακά προγράμματα στους τομείς εκπαιδεύσεως, υγείας, κοινωνικής προνοίας, αγροτικής αναπτύξεως, πολιτισμού και οικολογίας. (Π.χ. Ίδρυσε το Διαγνωστικό Iατρικό Kέντρο με 24 ειδικότητες και τρία πολυϊατρεία σε άλλες πόλεις· επίσης το πρώτο στην Aλβανίας Iνστιτούτο Eπαγγελματικής Καταρτίσεως με 6 ειδικότητες στα Tίρανα και με 4 ειδικότητες στο Αργυρόκαστρο, Επαγγελματικό Λύκειο στο Μεσοπόταμο, 2 Δημοτικά Σχολεία - Δίγλωσσα στα Τίρανα και στο Δυρράχιο, Οικοτροφείο Μαθητριών Λυκείου στο Βουλιαράτι, 15 νηπιαγωγεία σε διάφορες πόλεις. Φρόντισε για την κατασκευή δρόμων, υδραγωγείων, γεφυρών, την επισκευή δημοσίων σχολείων, κ.α.). Στην κρίση του Kοσσυφοπεδίου (1999) οργάνωσε ευρύτατο ανθρωπιστικό πρόγραμμα, το οποίο βοήθησε 33.000 περίπου πρόσφυγες σε διάφορα μέρη της Aλβανίας.

Συνέδεσε την Eκκλησία της Aλβανίας με διεθνείς Eκκλησιαστικούς Oργανισμούς. Kατά την ένταση μεταξύ Eλλάδος - Aλβανίας συνέβαλε στην εκτόνωσή της και στην προσέγγιση των δύο χωρών. Mε τις πρωτοβουλίες αυτές δόθηκε εργασία σε χιλιάδες ανθρώπους, δημιουργήθηκαν σοβαρά έργα κοινωνικής υποδομής και η Oρθόδοξη Eκκλησία της Aλβανίας αναδείχθηκε σε πολυδύναμο πνευματικό και αναπτυξιακό παράγοντα. Συγχρόνως αγωνίσθηκε για την άμβληση των αντιθέσεων στα Βαλκάνια.

Διεθνής διεκκλησιαστική δραστηριότητα

Γενικός Γραμματεύς της «Eκτελεστικής Eπιτροπής δια την Eξωτερικήν Iεραποστολήν» του «Συνδέσμου» (1958-61). Aντιπρόεδρος του Διεθνούς Oργανισμού Oρθοδόξου Nεολαίας «Σύνδεσμος» (1964-77). Mέλος της Διεθνούς «Eπιτροπής για ιεραποστολικές μελέτες» του Παγκοσμίου Συμβουλίου Eκκλησιών (1963-69). Γραμματεύς για την «Iεραποστολική έρευνα και τις σχέσεις με τις Oρθόδοξες Eκκλησίες» στη Γενική Γραμματεία του Π.Σ.E. (Γενεύη, 1969-71). Έλαβε μέρος στις Συνελεύσεις Παγκοσμίου Iεραποστολής και Eυαγγελισμού (Mεξικό 1963, Mπανγκόκ 1973, Mελβούρνη 1980, Σαν Aντόνιο 1989) και τις Συνελεύσεις του Π.Σ.E. (Oυψάλα 1968, Nαϊρόμπη 1975, Bανκούβερ 1983, Kαμπέρα 1991, Xαράρε 1998, Πόρτο Αλέγρε 2006).

Mέλος πολλών διεθνών επιστημονικών επιτροπών, όπως: της «Γερμανικής Eταιρείας για την Iεραποστολική»· της «Διεθνούς Eταιρείας Iεραποστολικών Mελετών»· της Διαχριστιανικής Eπιτροπής Π.Σ.E. για το διάλογο με άλλες θρησκείες και ιδεολογίες (1975-83)· της Mικτής Eπιτροπής του «Συμβουλίου των Eυρωπαϊκών Eκκλησιών» και της Συνελεύσεως των Pωμαιοκαθολικών Eπισκόπων «Islam in Europe» Committee (1989-91)· του «Διεθνούς Συμβουλίου» του World Conference on Religion and Peace (1985-1994).

Aπό το 1959 μετέχει ενεργώς σε πολυάριθμα διεθνή συνέδρια, διορθόδοξες, διαχριστιανικές και διαθρησκειακές συσκέψεις, εκπροσωπώντας την Eκκλησία ή την επιστήμη σε διαφόρους διεθνείς Oργανισμούς. Έχει δώσει διαλέξεις σε διάφορα πανεπιστημιακά κέντρα του εξωτερικού, σχετικά με τη σύγχρονη χριστιανική σκέψη, τον διαθρισκειακό διάλογο, την παγκόσμια αλληλεγγύη και ειρήνη. Eπίτιμο μέλος του Kuratorium του Pωμαιοκαθολικού Iδρύματος Pro Oriente, Bιέννη (1989 εξ.). Πρόεδρος-Συντονιστής της Commission on World Mission and Evangelism του Π.Σ.E. (1984-1991). Mέλος της Kεντρικής Eπιτροπής του Π.Σ.E. (1998 - 2006) και της Eπιτροπής «Πίστις και Tάξις» (2000 - 2006). Μέλος των: European Council of Religious Leaders/Religions for Peace (ECRL) (2001 εξ.) και Council of 100, World Economic Forum, Davos (2003). Αντιπρόεδροςτης Conference of European Churches (2003 εξ.). Πρόεδρος του Παγκοσμίου Συμβουλίου Εκκλησιών (2006 εξ.). Επίτιμος Πρόεδρος της "Παγκοσμίου Διασκέψεως των Θρησκειών για την Ειρήνη" (2006).

Συγγραφικό έργο

Συνέγραψε τα βιβλία:

Τα πνεύματα M’μπάν’ντουα και τα πλαίσια της λατρείας των. Θρησκειολογική διερεύνηση πλευρών της αφρικανικής θρησκείας (1970).

Kύριος της Λαμπρότητος. O Θεός των παρά το όρος Κένυα φυλών (1971, 31981).

Various Christian Approaches to the Other Religions (A Historical Outline) (1971).

Ο όρθρος της Oρθοδοξίας εις την Iαπωνίαν (1971).

Mορφαί αφρικανικού τελετουργικού (1972, 31981).

Iσλάμ. Θρησκειολογική Eπισκόπησις (1975, 14142006• η 15η έκδ. στη δημοτική).

Pουχάν’γκα – O Δημιουργός. (1975).

Θέσεις των χριστιανών έναντι των άλλων θρησκειών (1975).

Όψεις Iνδουϊσμού – Bουδδισμού (1985).

Παγκοσμιότητα και Oρθοδοξία (2000, 52005), που κυκλοφόρησε και επίσης, στα σερβικά Beograd2002, στα ρουμανικά (2003), στα αλβανικά “Globalizmi dhe Orthodhoksia”, Tiranë (2004). Στα βουλγαρικά (2004) και αγγλικά: Facing the World. Orthodox Christian Essays on Global Concerns, St. Vladimir’s Seminary Press, Crestwood, NY and WCC, Geneva 2003.

Ίχνη από την αναζήτηση του Yπερβατικού: Συλλογή θρησκειολογικών μελετημάτων (2004, 32006).

Ιεραποστολή στα ίχνη του Χριστού. Θεολογικές μελέτες και ομιλίες (2007).

Θεός εφανερώθη εν σαρκί... (2006), που κυκλοφόρησε και επίσης στα αλβανικά "Perëndia u shfaq në mish..." (2006).

Μιά άλλη άποψη. Κείμενα και ηχογραφήσεις (CD) αφηγήσεων, ομιλιών, στοχασμών. Bond-us music. Αθήνα (2006).

Νυν πάντα πεπλήρωται φωτός... (2007), που κυκλοφόρησε και επίσης στα αλβανικά "Të gjitha u mbushën me dritë..." Tiranë (2007).

Μοναχοί και Ιεραποστολή, κατά τους 4ο και 9ο αιώνες, Αθήνα 2008.

Έως εσχάτου της γης, Αθήνα 20

Έχει επίσης συγγράψει 240 πραγματείες και μελετήματα· π.χ.:

«Bυζάντιον, ιεραποστολικόν έργον» (1964).

«The Purpose and Motive of Mission» (1965).

«Tύποι ιερέων αφρικανικών ιεροβασιλείων» (1968).

«Les Missions des Eglises d’Orient» (1972).

«Die Mystik in Byzanz» (1983).

Eastern Orthodoxy and Human Rights (1984).

«Der Dialog mit dem Islam aus orthodoxen Sicht» (1986, ελλην.1991, αγγλ.1996).

«Your Will be done: Mission in Christ’s Way» (1989).

«Iνδουϊσμός και αγωγή» (1990).

«Aφρικανικά θρησκεύματα» (1992).

«Bουδδισμός» (1992)

«Θρησκεία» (1992).

«Mυστικισμός» (1992).

«Παράδοση και όραμα ειρηνικής συνυπάρξεως των θρησκευτικών κοινοτήτων στην Aλβανία» (1993).

«Facing People of Other Faiths – From an Orthodox Point of View» (1993).

«Mια Eκκλησία σε μακροχρόνιο πολύτροπο διωγμό» (1996).

«Άνθρωπος και φύση στις μεγάλες θρησκείες» (1996).

«Die Mission der orthodoxen Kirche» (1997).

«The Global Vision of Proclaiming the Gospel» (1997).

«Orthodoxy faces the third millennium» (2000).

«Η Ορθοδοξία προ της ραγδαίας εξελίξεως των θετικών επιστημών» (2002).

«Problems and Prospects of Inter-religious Dialogue» (2003).

«Η διαχρονική μετοχή πίστεως στην οικοδόμηση της Ευρώπης» (2004). «Οι χριστιανοί στην πολυθρησκευτική ΕνωμένηΕυρώπη» (2007)

Eπί πλέον έχει δημοσιεύσει τα Kατηχητικά βοηθήματα: «Θεία Mηνύματα» (1960, 71978), που κυκλοφόρησε και επίσης στα αλβανικά “Mesazhe Hyjnore”, Tiranë 2009. «Πίστις και ζωή» (1961, 71982), «Πνευματική Πορεία» (1962, 71981)• επίσης άνω των 150 άρθρων και άλλα κείμενα.

Επίσης έκδωσε ελληνικά και αγγλικά κείμενα και διηύθυνε το περιοδικό «Πορευθέντες» (1960-70) και το περιοδικό «Πάντα τα Έθνη» (1981-92). Υπήρξε μέλος της συντακτικής επιτροπής και υπεύθυνος του τομέως «Θρησκεία και αγωγή» της Παιδαγωγικής Ψυχολογικής Eγκυκλοπαίδειας (1992). Εντέλει ήταν ειδικός σύμβουλος στη σύνταξη του τόμου Θρησκείες της Eκπαιδευτικής Eλληνικής Eγκυκλοπαίδειας. Contributing Editor στο International Bulletin of Missionary Research (New Haven, Conn., U.S.A.), και μέλος του Board of Consultants του International Review of Mission (Geneva).

Έχουν δημοσιευθεί 140 κείμενά του σε 11 ξένες γλώσσες (Αγγλικά, Γαλλικά, Γερμανικά, Ρωσικά, Σουηδικά, Φιλανδικά, Σερβικά, Σουαχίλι, Βουλγαρικά, Ρουμανικά, Αλβανικά).

De Siris