Ανεξαρτησία της Κύπρου.
Στις 16 Αυγούστου 1960 η Κύπρος ανακηρύσσεται ανεξάρτητη δημοκρατία, έχοντας ως εγγυήτριες δυνάμεις την Ελλάδα, την Τουρκία και τη Μεγάλη Βρετανία. Σύμφωνα με τις συνθήκες της Ζυρίχης-Λονδίνου, η Βρετανία διατηρούσε δύο βάσεις στο νησί, ενώ η πληθυσμιακή αναλογία Ελλήνων - Τούρκων καθόριζε τη συμμετοχή στα κοινά.
Η ανεξαρτησία της Κύπρου ήρθε μετά από σκληρό, ένοπλο αγώνα απέναντι στους αποικιοκράτες Βρετανούς. Σε ρόλο πρωταγωνιστή η ΕΟΚΑ, η οργάνωση που υποστηρίχτηκε από την ελληνική κυβέρνηση και στόχευε στην ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα. Η δράση της δυναμική: ενέδρες σε βρετανικά οχήματα, επιθέσεις σε κυβερνητικά κτήρια, αστυνομικά τμήματα και στρατιωτικές εγκαταστάσεις,.
Αρχηγός της Εθνικής Οργάνωσις Κυπρίων Αγωνιστών ήταν ο στρατηγός Γεώργιος Γρίβας (1897 - 1974), γνωστός με το ψευδώνυμο «Διγενής». Η δράση της ΕΟΚΑ ξεκίνησε τον Απρίλιο του 1955 και τερματίστηκε το Δεκέμβριο του 1959. Κατά τη διάρκεια του ένοπλου αγώνα, αρκετοί κύπριοι αγωνιστές πιάστηκαν από τους Βρετανούς και βασανίστηκαν ή και εκτελέστηκαν.
Ωστόσο, η ανεξαρτησία δεν εξασφάλισε ταυτόχρονα και την ευημερία στο νησί της Αφροδίτης, το οποίο περιήλθε σε νέα δίνη αναταραχών, εθνικών αντιπαραθέσεων και αιματηρών συγκρούσεων, με αποκορύφωμα την εισβολή τουρκικών στρατευμάτων το 1974. Μέχρι σήμερα, η Κύπρος παραμένει εν διαστάσει, ενώ η Λευκωσία αποτελεί τη μοναδική διχοτομημένη πρωτεύουσα χώρας στον κόσμο.
Χρονολόγιο ανεξαρτησίας
Το 1878 η Μεγάλη Βρετανία αναλαμβάνει τη διακυβέρνηση της Κύπρου, μετά από συμφωνία με την Οθωμανική Αυτοκρατορία.
Το 1950 οι Κύπριοι διεξάγουν δημοψήφισμα, στο οποίο αποφαίνονται υπέρ της ένωσης με την Ελλάδα.
Το 1955, και αφού έχουν προηγηθεί αρκετές ειρηνικές προσπάθειες ένωσης με την Ελλάδα και διαβήματα στον ΟΗΕ, ξεκινάει ο ένοπλος αγώνας της ΕΟΚΑ απέναντι στους Βρετανούς. Θα ακολουθήσουν αιματηρές συγκρούσεις, βασανιστήρια και εκτελέσεις Κυπρίων, κάνοντας τα «μάτια» της διεθνής κοινής γνώμης να στραφούν στο μαρτυρικό νησί.
Το 1959 οι συνθήκες της Ζυρίχης-Λονδίνου τερματίζουν τις εχθροπραξίες και ανοίγουν το δρόμο για την ανεξαρτησία. Πρώτος πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας ο αρχιεπίσκοπος Μακάριος (1913-1977), με αντιπρόεδρο τον Τούρκο Φαζίλ Κουτσιούκ.
Το 1960 (16 Αυγούστου) η Κύπρος ανακηρύσσεται ως ανεξάρτητη δημοκρατία.
Μάρτυρες κυπριακού αγώνα
Παρακάτω αναφέρονται ορισμένοι μόνο από τους πολλούς κύπριους αγωνιστές που βρήκαν τραγικό θάνατο, μαχόμενοι για την ελευθερία της πατρίδας τους.
Γρηγόρης Αυξεντίου: κάηκε ζωντανός στις 3 Μαρτίου του 1957 (σε ηλικία 29 ετών), όταν οι βρετανοί στρατιώτες ανακάλυψαν το κρησφύγετό του.
Αντρέας Δημητρίου: απαγχονίστηκε στις 10 Μαΐου του 1956 (σε ηλικία 22 χρόνων) κατηγορούμενος πως πυροβόλησε το βρετανό πράκτορα Σίντνεϊ Τέιλορ
Μάριος Δράκος: σκοτώθηκε στις 18 Ιανουαρίου του 1957 (σε ηλικία 24 χρόνων), σε ενέδρα που είχαν στήσει βρετανοί στρατιώτες.
Ανδρέας Ζάκος: εκτελέστηκε στις 15 Δεκεμβρίου του 1956 (σε ηλικία 24 χρόνων), μετά τη σύλληψή του από τους Βρετανούς στη μάχη των Σόλων.
Μιχαλάκης Καραολής: απαγχονίστηκε στις 10 Μαΐου του 1956 (σε ηλικία 22 χρόνων), κατηγορούμενος πως σκότωσε τον αστυνομικό Ηρόδοτο Πουλή.
Μιχαήλ Κουτσόφας: απαγχονίστηκε στις 21 Σεπτεμβρίου του 1956 (σε ηλικία 22 χρονών), κατηγορούμενος πως δολοφόνησε το βρετανό σμηνία Πάτρικ Τζον Χέιλ.
Κυριάκος Μάτσης: κάηκε ζωντανός στις 19 Νοεμβρίου του 1958 (σε ηλικία 32 χρόνων), όταν οι βρετανοί στρατιώτες ανακάλυψαν το κρησφύγετό του.
Στέλιος Μαυρομμάτης: εκτελέστηκε στις 21 Σεπτεμβρίου του 1956 (σε ηλικία 23 χρόνων), κατηγορούμενος πως δολοφόνησε βρετανό σμηνία.
Ευαγόρας Παλληκαρίδης: απαγχονίστηκε στις 14 Μαρτίου του 1957 (σε ηλικία 19 χρόνων), μετά τη σύλληψή του στο δάσος της Πάφου.
Από: www.kathimerini.gr
De Siris