Νεόφυτος Βάμβας
Ο Nεόφυτος Βάμβας γεννήθηκε το 1770 και πέθανε στις 9 Ιανουαρίου 1855. Υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες λόγιους και είναι ένας από τους λεγόμενους «Δάσκαλους του Γένους», εκπρόσωπος του νεοελληνικού Διαφωτισμού.
Βιογραφικά στοιχεία
Γεννήθηκε στη Χίο. Γονείς του ήταν ο Ισίδωρος και η Σταματούλα. Μετά τη σχολική εκπαίδευση πήγε άλλα δυο χρόνια στην Σίφνο, όπου η σχολή εκεί είχε μόνο ένα διδάσκαλο, τον Μισαήλ τον Πάτμιο. Ξαναγύρισε στο χωριό του, για να το ξαναεγκαταλείψει, και να πάει αυτή τη φορά στην Πάτμο για διετείς σπουδές, όπου δίδασκε ο περίφημος Δανιήλ. Αργότερα πήγε στην Πίζα της Ιταλίας και σπούδασε μαθηματικά και φιλοσοφία. Στην Χίο, συνεργάστηκε με τον συμπατριώτη του Αδαμάντιο Κοραή. Όταν ανέλαβε την διεύθυνση της τοπικής ανώτερης σχολής το 1811 συνέβαλε καθοριστικά ώστε να εξουδετερωθεί η συντηρητική επίδραση που άσκησε στην τοπική παιδεία επί δεακετίες ο Αθανάσιος Πάριος.
Δίδαξε στην Ιόνιο Ακαδημία της Κέρκυρας και αργότερα έγινε πρύτανης στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Χειροτονήθηκε Ορθόδοξος αρχιμανδρίτης. Αξιόλογη ήταν η συγγραφική δράση του. Υπήρξε βασικός συντελεστής της Νεοελληνικής Μετάφρασης της Αγίας Γραφής (1850), η οποία προκάλεσε μεγάλη αντίδραση και έντονες προσωπικές επιθέσεις από τους υποστηρικτές της Ορθόδοξης παράδοσης με επικεφαλής τον Κωνσταντίνο Οικονόμο. Ο ίδιος υποστήριζε πως «όστις εμποδίζει την μετάφραση των γραφών κλείει την Βασιλεία του Θεού έμπροσθεν των ανθρώπων και υπόκειται εις “το Ουαί”, εις το οποίο καταδίκασε ο Κύριος ημών τους Γραμματείς και Φαρισαίους». Συνέταξε την Γραμματική της αρχαίας και της σημερινής ελληνικής γλώσσης. Χαρακτηρίστηκε ως ένας από τους «Δασκάλους του Γένους».
De Siris