Κυριακή 24 Ιουλίου 2011

Άρης Πουλιανός

Άρης Πουλιανός

Ο Άρης Πουλιανός γεννήθηκε στην Ικαρία στις 24 Ιουλίου 1924, είναι Έλληνας ανθρωπολόγος. Συμμετείχε στον ΕΛΑΣ και τον ΔΣΕ. Σπούδασε βιολογία και αποφοίτησε από το Queens College της Νέας Υόρκης το 1948. Επιπλέον, σπούδασε ανθρωπολογία στην πρώην Σοβιετική Ένωση.

Το 1961, παρουσίασε το Ph.D του στο πανεπιστήμιο της Μόσχας με θέμα "Η Καταγωγή των Ελλήνων", όπου αναθεώρησε τις ευρέως αποδεκτές θεωρίες της γερμανικής ανθρωπολογίας που ταξινομούσαν τους σύγχρονους Έλληνες ως μικτή Σλαβική ομάδα και υποστήριξε την ανθρωπολογική συνέχεια των Ελλήνων από την προϊστορία ως τις μέρες μας. Κεντρική ιδέα της διατριβής του είναι πως, το γεγονός ότι πολιτικοί πρόσφυγες από την ίδια περιοχή της Ελλάδας παρουσιάζουν ανθρωπολογικές ομοιότητες, οδηγεί στο συμπέρασμα ότι ο πληθυσμός της Ελλάδας έχει ανθρωπολογική συνέχεια από την προϊστορία ως τις μέρες μας.

Το συμπέρασμα αυτό δείχνει να επιβεβαιώνεται από ανθρωπολογικές συγκριτικές μελέτες των σκελετικών αρχαιολογικών κατάλοιπων σε σχέση με τους σύγχρονους πληθυσμούς από αντίστοιχες γεωγραφικές περιοχές. Ο Πουλιανός υποστηρίζει ότι λόγω των δεδομένων που προέρχονται από τη μελέτη της Προέλευσης των Ελλήνων η ινδοευρωπαϊκή θεωρία καθίσταται ξεπερασμένη.

Έως το 1965 εργάστηκε στο Τμήμα Ανθρωπολογίας της Σοβιετικής Ακαδημίας Επιστημών, και διηύθυνε ερευνητικές αποστολές στη Ρωσία, τη Βουλγαρία, τη Ρουμανία, την πρώην Γιουγκοσλαβία, τη Γεωργία, το Καζακστάν, το Τουρκμενιστάν και το Ουζμπεκιστάν, ενώ παράλληλα δίδασκε στο Πανεπιστήμιο της Μόσχας. Το 1965 επέστρεψε στην Ελλάδα και έκτοτε συνεχίζει να προωθεί τις ανθρωπολογικές μελέτες του μέσα κι έξω από τη χώρα (π.χ. πληθυσμοί της Ισπανίας· οι Ainou της Ιαπωνίας), ρίχνοντας φως στην προέλευση των κατοίκων της Χερσονήσου του Αίμου, καθώς επίσης και στην καταγωγή των Ευρωπαίων γενικότερα. Ο Άρης Πουλιανός ασχολείται επίσης με τις παλαιοανθρωπολογικές ανασκαφές στο Σπήλαιο των Πετραλώνων (το οποίο ανακάλυψε τυχαία ο Φίλιππος Χατζαρίδης στις 10 Μαΐου του 1959), της Τριγλίας (μια ανοικτή τοποθεσία στη Χαλκιδική), και της τοποθεσίας πλειοκαινικών ελεφάντων στον Περδίκκα της Πτολεμαΐδος.

Το 1969 ο Άρης Πουλιανός εξελέγη Αντιπρόεδρος του 8ου Διεθνούς Συνεδρίου Ανθρωπολογικών και Εθνολογικών Επιστημών που έλαβε χώρα στο Τόκιο. Το 1979, εξελέγη Πρόεδρος του 3ου Ευρωπαϊκού Συνεδρίου Ανθρωπολογίας στην Πράγα, το οποίο διεξήγαγε τις εργασίες του το 1982 στα Πετράλωνα. Το 1971 ο Άρης Πουλιανός ίδρυσε την Ανθρωπολογική Εταιρεία Ελλάδος (ΑΕΕ) και το 1976 το Τμήμα Παλαιοανθρωπολογίας-Σπηλαιολογίας, το οποίο υπάγεται στο Υπουργείο Πολιτισμού. Είναι μόνιμο μέλος του Διεθνούς Συμβουλίου Ανθρωπολογικών και Εθνολογικών Επιστημών της ΟΥΝΕΣΚΟ (Μορφωτική, Επιστημονική και Πολιτισμική οργάνωση των Ηνωμένων Εθνών). Είναι επίσης μέλος της Ακαδημίας Επιστημών της Νέας Υόρκης από το 1987. Τον Μάιο του 2006 εξελέγη μέλος του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ανθρωπολογικής Ένωσης (European Anthropological Association) – βλ. επίσημο όργανό της, “Bulletin” (Δελτίο), τ. 77 του Ιουλίου 2006, γεγονός που επιδοκιμάζει την επιστημονική του προσφορά και προβάλλει την Ελλάδα.

Μια από τις θέσεις του καθηγητή Πουλιανού είναι ότι το κρανίο του αρχανθρώπου των Πετραλώνων είναι ηλικίας 700.000 ετών και ότι ο Αρχάνθρωπος αποτελεί τον πρόγονο των σημερινών Ευρωπαίων. Κάποια από τα ευρήματά του, όπως υποστηρίζει, είναι "λείψανα ηλικίας 12 εκατομμυρίων ετών του homo erectus trigliensis". Το κρανίο είχε αρχικά (1964) χρονολογηθεί στις 70.000 έτη από δύο γερμανούς επιστήμονες, τον ανθρωπολόγο Ε. Breitinger και τον παλαιοντολόγο Ο. Sickenberg. Μετά τις ανασκαφές του Άρη Πουλιανού του 1968, ο Sickenberg (1971/5) αναθεώρησε τις πρώτες εκτιμήσεις του και προσέγγισε τις θέσεις του Έλληνα ανθρωπολόγου.

Η άποψη που συνήθως επικρατεί μεταξύ των συναδέλφων του είναι ότι το κρανίο του Αρχανθρώπου των Πετραλώνων είναι ηλικίας 250.000 - 450.000 ετών και ότι ανήκει στο είδος Homo Heildelbergensis. Αντίθετα ο Πουλιανός επιμένει ότι είναι 700.000 ετών και ισχυρίζεται ότι βρίσκεται πλησιέστερα στον σύγχρονο άνθρωπο. Μια ακόμα αντίθεση υπάρχει ανάμεσα σε αυτούς που υποστηρίζουν ότι η μέθοδος του παλαιομαγνητισμού με την οποία χρονολογήθηκαν τα ευρήματα της Τριγλίας στα 12 εκατομμύρια χρόνια δε μπορεί να εφαρμοστεί στη συγκεκριμένη τοποθεσία για γεωλογικούς λόγους και εκείνη του Πουλιανού που βεβαιώνει ότι έχουν γίνει τέτοιες μελέτες και παραπέμπει σε δημοσιεύσεις του περιοδικού Άνθρωπος - επίσημου οργάνου της Ανθρωπολογκιής Εταιρείας Ελλάδος, η επίσημη ιστοσελίδα της οποίας αποδίδει την κριτική σε "λυσσαλέες επιθέσεις από οργανωμένα αντιεπιστημονικά και ανθελληνικά κυκλώματα, που δρουν κυρίως μέσω κρατικών οργάνων", επειδή όχι μόνο δεν στηρίζει, αλλά και αρνείται επί 10ετίες να παραχωρήσει στον Άρη Πουλιανό, παρά τις αντίθετες σχετικές αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας, άδειες συνέχισης των ανασκαφών του.

Πρόσφατα (2006) κυκλοφόρησε βιογραφία του, γραμμένη από την ιατρό σύζυγό του Δάφνη, με τίτλο: Άρης Ν. Πουλιανός - Ανατροπές - Από τη ζωή και το έργο του, ο οποίος αρθρογραφεί από το 1947 και συμμετέχει σε αντιρατσιστικές ομάδες εργασίας της ΟΥΝΕΣΚΟ από το 1964 κατά κάθε φυλετικής διάκρισης.

Δημοσιευμένες εργασίες

Μεταξύ των πέντε βιβλίων και πολυάριθμων εργασιών του Άρη Πουλιανού, ξεχωρίζουν τα ακόλουθα:
1960 - "η προέλευση των Ελλήνων" Ph.D διατριβή στο Ινστιτούτο Ανθρωπολογίας της Μόσχας· Επανέκδοση στην Αθήνα το 1962, 1965, 1968, 1988, 2001 και 2004.
1961 - "Ανακάλυψη ενός Παλαιολιθικού Ανθρώπινου Κρανίου στην Ελλάδα", Voprossi Anthropologhii, 8:162.
1963 - "Νέα Παλαιολιθικά Ευρήματα της Ελλάδας", Sov. Arheologhia, 2: 227-229.
1965 - "Σχετικά με την Τοποθέτηση του Ανθρώπου των Πετραλώνων μεταξύ των Παλαιοανθρώπων", Sov. Ethnografia, 2: 91-99.
1967 - "Η Θέση του Ανθρώπου των Πετραλώνων μεταξύ των Παλαιοανθρώπων", Anthropos C 19, (N.S.11): 216-221. in Akten Anthropologischen Kongresses Brno.
1968 - "Ευρήματα ηλικίας 500-900.000 ετών στο Σπήλαιο των Πετραλώνων", αναφορές στον τύπο, Θεσσαλονίκη, 18-4 1968· Αθήνα, 19-4-1968.
1969 - "Κλιματικές Διακυμάνσεις της Μέσης Πλειστοκαίνου όπως Υποδεικνύονται από Προκαταρκτική Cross-section του Σπηλαίου των Πετραλώνων", Report to the VIIth International Congress of Quaternary· Paris, Résumés des Communications: Section 5: 141.
1971 - "Petralona: A Middle Pleistocene Cave in Greece"; Archaeology, 24: 6-11.
1972 - "Some “Sapiens” Features of the Petralona Skull" (abstract) in: F. Bordes (ed.) The Origin of Homo sapiens; Proc. Paris Symposium, Sept. 1969, organised by UNESCO with INQUA, Paris, UNESCO.
1974 - "The Science of Anthropology and the Joural "Anthropos" (in Greek)"; Anthropos, 1: 1 - 4.
1974 - "The Transitional Period from the Neanderthaloid Stage to Homo Sapiens (summary)"; Anthropos, 1: 5 - 11.
1974 - "The Mesolithic Inion Bone from Attica (summary)"; Anthropos, 1: 40 - 54.
1974 - "Byzantine Skulls from Samos (summary)"; Anthropos, 1: 61 - 68.
1974 - "The Internatonal Anthropological Congresses (in Greek)"; Anthropos, 1: 104.
1974 - "The 9th International Congress of Anthropology (in Greek)"; Anthropos, 1: 105 - 106.
1975 - "An Early Minoan Microcephale"; Anthropos, 2: 40 - 47.
1975 - "The Mesolithic Man of the Kilada Cave in Argolis (summary)"; Anthropos, 2: 3 - 20.
1975 - "Group grave at Nichoria, Messenia (summary)"; Anthropos, 2: 48 - 55.
1975 - "Palaeoanthropological excavations at Petralona. Prakt. Archaeol.; Et.: 131-136. Athens.
1976 - "Helladopithecus Semierectus" (summary)"; Anthropos, 3: 3 - 29.
1976 - "New Palaeoanthropic Finds from Thessaly (summary)"; Anthropos, 3: 67 - 77.
1976 - "Proposed Plan of Ethnographical - Laographical Description of a People (in Greek)"; Anthropos, 3: 105 - 114.
1976 - "Book Review: Man and Nature by Frederic S. Hulse. Ed. Random House, N.Y. 1975"; Anthropos, 3: 196.
1976 - "Book Review: Antropologhia Dreynih Baltov by R. J. Denissova. Ed. Inst. Istorii, Riga. (in Greek)" Anthropos, 3: 197.
1976 - "Presentation: "Polemonta", a Mavrikios Dimitris' film (in Greek)"; Anthropos, 3: 198.
1976 - "Stratigraphy and Cultural Sequence at Petralona Cave. Report to the IXth International Congress of Prehistory"; Sept. 1976 Nice.
1976 - "Archanthropus Europaeus Petraloniensis. Colloque de Taxonomie Anthropologique, Bordeaux"; Sept.10-11, 1976. Universite de Bordeaux I. Talence Laboratoire d'Anthropologie.
1977 - "Stratigraphy and Age of the Petralonian Archanthropus"; Anthropos, 4: 37-46. Athens.
1977 - "Traces of Fire at the Petralona Cave, the Oldest Known up to Day"; Anthropos, 4: 144-146. Athens.
1977 - "Petralonian Archanthropus was Right-handed"; Anthropos, 4: 147-151. Athens.
1978 - "Hipparion Fauna near Petralon (summary)"; Anthropos, 5: 49 - 53. (Authors: Poulianos Aris N., Poulianos N. A.).
1978 - "New Miocene Fauna at Micralona - Trillia, Chalkidiki, Greece (summary)"; Anthropos, 5: 3 - 41. (Authors: Poulianos Aris N., Poulianos N. A.).
1978 - Correction of the English Text on the Summary Article, "Stratigraphy and Age of the Petralonian Archanthropus"; Published in Anthropos v. 4, 1977, pp. 44-46. Anthropos, 5: 263. Athens.
1978 - "Open Site Artifacts in the Vicinity of Petralona and their Comparison with Modern Greek Stone Implements for Thresing (Summary)"; Anthropos, 5: 81 - 97. (Authors: Poulianos Aris N., Poulianos N. A., Mikha Evi-Sarantea + A15).
1978 - "A Comparative Anthropological Study between Villages of Greek and Albanian Speakers of Messenia, Peloponnes (summary)"; Anthropos, 5: 131 - 158. (Authors: Poulianos Aris N., Meimaris M. K.).
1978 - "The Oldest Artifacts in Petralona Cave (summary)" Anthropos, 5: 74 - 80.
1978 - "The Oldest Artifacts in Petralona Cave"; Anthropos (Athens), 5: 74 - 80.
1978 - "Open Site Artifacts in the Vicinity of Petralona and their Comparison with Modern Greek Stone Implements for Threshing"; Anthropos, 5: 81-97. Athens. (Authors: Poulianos A. N., E. Mikha).
1979 - "G. F. Debetz, a Universal Expert and above all a Homo Humanus"; Anthropos, 6: 1 - 8.
1979 - "The Area of Southeastern Europe and the Appearance of the Homo Species (summary)"; Anthropos, 6: 9 - 14.
1979 - "The Area of South Eastern Europe and the Appearance of the Homo Sapiens"; Athens. Anthropos, 6: 9 - 14.
1980 - "Lower and Middle Pleistocene climatic fluctuations at Petralona Cave"; Anthropos, 7: 42 - 80. Athens.
1980 - "The Archanthropus of Petralona is Autochthonous"; Anthropos, 7: 7 - 11. Athens.
1980 - "The Post-cranial Skeleton of the Archanthropus Europaeus Petraloniensis"; Anthropos, 7: 13 - 33. Athens.
1980 - "A New Fossilised Inion-parietal Bone in Petralona Cave"; Anthropos, 7: 34 - 39. Athens.
1980 - "The Petralona Finds"; Thessaloniki. Yearbook of the Society of Macedonian Studies: 65-76.
1980 - "Stone Age Reconnaissance around Petralona Cave"; Anthropos, 7: 260 - 273. Athens. (Authors: Poulianos A. N. & G. P. Bhat).
1981 - "The Old Entrance of the Archanthropinae into the Petralona Cave"; Anthropos, 8: 74 - 79. Athens.
1981 - "Microhistological and Macroscopic Investigation of Post-cranial Bones of the Petralonian Archanthropus"; Anthropos, 8: 80 - 83. Athens.
1981 - "Pre-sapiens Man in Greece"; Current Anthropology, 22 (3): 287 - 288.
1981 - "Climatic Fluctuations at Petralona Cave"; Terra Cognita.
1982 - "The Cave of the Petralonian Archanthropinae"; Athens-Petralona. Library of AAG. pp.80.
1982 - "Once More on the Age and Stratigraphy of the Petralonian Man"; Abstracts of the Proceedings of the 3rd European Congress of Anthropology. Athens-Petralona. Anthropos, 9:9.
1982 - "Letter"; Nature, 299: 280.
1982 - "Trillia Chalkidiki - Perdikkas C. Macedonia - Petralona Chalkidiki and the Apperance of Man (in Greek)"; Anthropos, 9: 81.
1982 - "The Height of Archanthropuses and their Atomic Age (in Greek)"; Anthropos, 9: 83.
1983 - "On the Stratigraphy and Dating of the Petralonian Man"; The proceedings of the 3rd European and 1st Panhellenic Anthropological Congresses. Anthropos, 10: 49 - 52. Athens.
1983 - "On the Stratigraphy and Dating of Petralonian Man"; Anthropos, 10: 49 - 52.
1986 - "The Stature of the Petralonian Archanthropus"; Proceedings of the 3rd European and 1st Panhellenic Anthropological Congress. Athens. Anthropos, 11: 14 - 22.
1986 - "Print of a Flower in Petralona Cave"; The proceedings of the 3rd European and 1st Panhellenic Anthropological Congresses. Anthropos, 11: 90 - 93. Athens.
1988 - "The Peopling of Europe"; Abstracts, 12th International Congress of Anthropological and Ethnological Sciences. July 25-31, 1988, Zagreb. (in press).
1988 - "Epimerization Ages of Fossil Teeth of Petralona Cave (Northern Greece)"; Abstracts of the 2nd Panellenic Congress of Anthropology. May 27-29, Athens. (Authors: Poulianos A. N., Poulianos N. A., Belluomini G., Delitala L.).
1990 - "Mycenean Skulls from Thessaly (summary)"; Anthropos, 12:

De Siris