Μιμάρ Σινάν
Ο Μιμάρ Σινάν ήταν διάσημος οθωμανός αρχιτέκτονας, ελληνικής καταγωγής. Διακρίθηκε για τις καινοτομίες που επέφερε στην κοσμική και θρησκευτική αρχιτεκτονική της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και γενικότερα του μουσουλμανικού κόσμου. Γεννήθηκε ως Ιωσήφ Δογάνογλου στις 15 Απριλίου 1489 στο χωριό Άγιοι Ανάργυροι της Καππαδοκίας από ελληνορθόδοξους γονείς. Από μικρός εισήλθε στη δουλειά του πατέρα του, που ήταν λιθοξόος και ξυλουργός.
Το 1511 στρατολογήθηκε σε παιδομάζωμα από τους Τούρκους και εντάχθηκε στο σώμα των γενιτσάρων. Υπηρέτησε στο ανάκτορο του σουλτάνου Σουλεϊμάν Α', ως μαθητευόμενος οικοδόμος, όπου έλαβε το οθωμανικό όνομα Σινάν (Λόγχη). Έπειτα από μία περίοδο αυστηρής εκπαίδευσης, έγινε αξιωματικός του Μηχανικού κι έλαβε το όνομα Μιμάρ (αρχιτέκτονας).
Ο Σινάν ακολούθησε τον οθωμανικό στρατό στις εκστρατείες του σε Αίγυπτο και Περσία και διακρίθηκε στην κατασκευή γεφυρών και οχυρωματικών έργων. Έφθασε στα ανώτατα στρατιωτικά αξιώματα και χρημάτισε επικεφαλής του Πυροβολικού.
Το 1539 σχεδίασε και κατασκεύασε το πρώτο πολιτικό έργο του και για τα επόμενα 40 χρόνια θα αναδειχθεί ως ο κορυφαίος αρχιτέκτονας της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, με ξεχωριστή θέση στην ιστορία της αρχιτεκτονικής. Το πρώτο σημαντικό κτίριο του Σινάν υπήρξε το τέμενος Σεχζαντέ (Sehzade) στην Κωνσταντινούπολη, που ολοκληρώθηκε το 1548.
Επόμενο μεγάλο έργο του υπήρξε το Τέμενος του Σουλεϊμάν (Suleymaniye Camii) στην Κωνσταντινούπολη, που άρχισε να κατασκευάζεται το 1550 και ολοκληρώθηκε το 1557. Είναι βασισμένο στο σχέδιο της Αγίας Σοφίας, που πολύ επηρέασε τον Σινάν. Από πολλούς μελετητές θεωρείται ως το κορυφαίο έργο του και είναι το μεγαλύτερο τζαμί που χτίστηκε στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Εκτός από τον λατρευτικό χώρο, στον οποίο δεσπόζει ένας τρούλος διαμέτρου 26 μέτρων, περιελάμβανε ένα μεγάλο συγκρότημα με κτίρια κοινωνικού χαρακτήρα. (4 μεντρεσέδες, νοσοκομείο, ιατρική σχολή, μαγειρείο, τραπεζαρίες, στάβλους, λουτρά και καταστήματα).
Ο Σινάν, όμως, θεωρούσε ως το αριστούργημά του το Τέμενος του Σελίμ (Selimiye Camii) στην Αδριανούπολη, που χτίστηκε μεταξύ 1569 και 1575. Το τζαμί αυτό αποτελεί το απαύγασμα της τέχνης του, καθώς έδωσε λύσεις επαναστατικές για την εποχή του, ως προς τη διαμόρφωση του εσωτερικού χώρου, με πρότυπο τη βυζαντινή εκκλησία. Ο τεράστιος τρούλος του στηρίζεται σε οχτώ ογκώδεις κίονες, μεταξύ των οποίων σχηματίζονται εντυπωσιακές κόγχες. Ο κεντρικός τρούλος πλαισιώνεται από τους τέσσερις μιναρέδες, τους υψηλότερους της Τουρκίας.
Στόχος του ήταν να κατασκευάσει ένα τέμενος μεγαλύτερο από την Αγία Σοφία, για να αποστομώσει, όπως αναφέρει στα απομνημονεύματα του, κάποιους χριστιανούς αρχιτέκτονες, που ισχυρίζονταν ότι κανείς μουσουλμάνος δεν μπορεί να κατασκευάσει υψηλότερο κτίριο από την Αγία Σοφία. Όταν τελείωσε το Τέμενος του Σελίμ, ο Σινάν ήταν 86 ετών και καυχήθηκε ότι κατασκεύασε το υψηλότερο κτίριο στον κόσμου. Αν μετρηθεί από τα θεμέλια του, ο Σινάν έχει δίκιο, αν όμως μετρηθεί από τη βάση του, η Αγιά Σοφιά παραμένει υψηλότερη από το Τέμενος του Σελήμ. Το μοναδικό σωζόμενο έργο του Σινάν στην Ελλάδα είναι το Κουρσούμ Τζαμί ή Τζαμί του Οσμάν Σαχ στα Τρίκαλα.
Στην πολύχρονη καριέρα του, ο αρχιτέκτονας Σινάν σχεδίασε και κατασκεύασε:
94 μεγάλα τεμένη
52 μικρά τζαμιά
57 σχολεία
41 λουτρώνες (χαμάμ)
35 παλάτια (σαράγια)
22 μαυσωλεία
17 δημόσια μαγειρεία και εστιατόρια (μαρέτια)
20 χάνια (καραβανσαράι)
7 ιερατικές σχολές (μεντρεσέδες)
8 μεγάλες γέφυρες
6 υδραγωγεία
3 νοσοκομεία
Στα τελευταία χρόνια της ζωής του έλαβε τους τίτλους Κοτσά (Μεγάλος) και Αγάς. Ο Κοτσά Μιμάρ Σινάν Αγάς πέθανε στις 17 Ιουλίου 1588 και τάφηκε στο Τέμενος του Σουλεϊμάν. Η επιστημονική κοινότητα τον τίμησε, δίνοντας τ' όνομά του σ' έναν κρατήρα του πλανήτη Ερμή.
Από: www.sansimera.gr
De Siris