Κυριακή 21 Αυγούστου 2011

Παύλος Κουντουριώτης


Παύλος Κουντουριώτης

Ο Παύλος Κουντουριώτης γεννήθηκε τον Απρίλιο του 1855 και πέθανε στις 21 Αυγούστου 1935, ήταν ναύαρχος του Βασιλικού ναυτικού, αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Ναυτικού και αρχηγός του Β΄ Στόλου κατά τους Βαλκανικούς Πολέμους. Συμμετείχε στην κυβέρνηση της Θεσσαλονίκης ως μέλος της τριανδρίας και διετέλεσε δις Πρόεδρος της Δημοκρατίας.

Βιογραφία

Γεννήθηκε στην Ύδρα και καταγόταν απο την αρχοντική ναυτική οικογένεια Κουντουριώτη. Ήταν γιος του Θεοδώρου Κουντουριώτη, γιου του πρώην πρωθυπουργού της Ελλάδας Γεωργίου. Ακολουθώντας την ναυτική παράδοση της οικογένειας το 1875 κατετάγη στο Βασιλικό ναυτικό. Το 1886 συμμετείχε ως υποπλοίαρχος σε ναυτικές επιχειρήσεις στην Πρέβεζα καθώς και σε αυτές στην Κρήτη κατα τον Ελληνοτουρκικό Πόλεμο του 1897 με τον βαθμό του πλωτάρχη. Ως κυβερνήτης του ατμομυώδρομου «Αλφειός» αποβίβασε το εκστρατευτικό σώμα του Συνταγματάρχου Τιμολέοντος Βάσσου στο Κολυμπάρι Χανίων τον Φεβρουάριο του 1897 και Σκάλα Λεπτοκαρυάς τον Απρίλιο του 1897. Ως κυβερνήτης του εκπαιδευτικού «Μιαούλης» ο ανθυποπλοίαρχος τότε Κουντουριώτης πραγματοποίησε το πρώτο υπερπόντιο ταξίδι ελληνικού πολεμικού, φθάνοντας ως την Αμερικανική ήπειρο, και συγκεκριμένα στη Βοστόνη και τη Φιλαδέλφεια. Το 1908 έγινε υπασπιστής του βασιλεώς Γεωργίου Α΄ και τον επόμενο χρόνο προήχθη σε πλοίαρχο.

Τον Ιούνιο του 1911 και λόγω απειθαρχίας του πληρώματος του θωρηκτού Αβέρωφ, την θέση του κυβερνήτη ανέλαβε ο τότε πλοίαρχος Παύλος Κουντουριώτης. Με την έκρηξη των Βαλκανικών πολέμων προήχθη σε υποναύαρχο ενώ στις 16 Απριλίου του 1912 έγινε αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Ναυτικού, θέση στην οποία παρέμεινε μέχρι τις 16 Σεπτεμβρίου του 1912.

Στη συνέχεια γίνεται αρχηγός του στόλου του Αιγαίου και αναλαμβάνει δράση. Ως κυβερνήτης του θωρηκτού «Αβερωφ» καταλαμβάνει την Λήμνο ενώ τις επόμενες μέρες ακολουθούν οι Θάσος, Ίμβρος, Τένεδος, Ψαρά, Άγιος Ευστράτιος και Σαμοθράκη. Μέχρι τις 21 Δεκεμβρίου είχε κατορθώσει να ελευθερώσει όλα σχεδόν τα νησιά του Αιγαίου, συμπεριλαμβανομένου και της Χίου. Με το θωρηκτό «Αβέρωφ» συμμετείχε σε δύο ναυμαχίες, σε αυτή της Έλλης και της Λήμνου (5 Ιανουαρίου 1913). Η τελευταία ναυμαχία κερδίστηκε χάρις έναν παράτολμο ελιγμό του Κουντουριώτη, ο οποίος θεωρήθηκε ασυλλόγιστος ηρωισμός. Οι επιτυχημένοι χειρισμοί του ανάγκασαν τον τουρκικό στόλο να αποσυρθεί στα Δαρδανέλλια.

Με την λήξη των Βαλκανικών πολέμων προήχθη σε αντιναύαρχο δια εξαιρετικάς εν πολεμώ υπηρεσίας. Αξίζει να σημειωθεί οτι ήταν ο πρώτος Έλληνας μετά τον Κωνσταντίνο Κανάρη που ελάμβανε αυτό τον βαθμό. Στη συνέχεια ανέλαβε το υπουργείο ναυτικών στις κυβερνήσεις Αλέξανδρου Ζαΐμη και Στέφανου Σκουλούδη. Διαφωνώντας με την πολιτική της ουδετερότητας της Ελλάδας στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο συμμετέσχε στην κυβέρνηση της Θεσσαλονίκης ως μέλος της Τριανδρίας (Δαγκλής-Βενιζέλος-Κουντουριώτης). Το 1917 ανέλαβε για ακόμη μια φορά το χαρτοφυλάκιο του υπουργείου ναυτικών και την ίδια χρονιά αποστρατεύθηκε με τον βαθμό του ναυάρχου τιμής ένεκεν.

Μετά τον θάνατο του βασιλιά Αλέξανδρου, ανέλαβε καθήκοντα αντιβασιλέως μέχρι τον Νοέμβριο του 1920, και ξανά μετά την αναχώρηση του Γεωργίου Β' από την χώρα, τον Δεκέμβριο του 1923, έως την ανακήρυξη της Δημοκρατίας, τον Μάρτιο του 1924. Ως πρόσωπο μεγάλου κύρους και ευρείας αποδοχής εξελέγη προσωρινά πρώτος πρόεδρος της Δημοκρατίας, θέση στην οποία παρέμεινε μέχρι το 1926 όταν και παραιτήθηκε διαμαρτυρόμενος για την δικτατορία του στρατηγού Θεόδωρου Πάγκαλου. Στις 4 Ιουνίου 1929 επανεξελέγη στο αξίωμα του προέδρου απο τη Βουλή και την Γερουσία αλλα παραιτήθηκε οριστικά αυτή την φορά, τον Δεκέμβριο του ίδιου χρόνου, για λόγους υγείας.

Απεβίωσε στις 21 Αυγούστου 1935 στο Παλαιό Φάληρο. Είχε νυμφευθεί δύο φορές, στο Λονδίνο το 1889 με την Αγγελική Πετροκόκκινου (1865-1903) και στην Αθήνα το 1918 με την Ελένη Κούππα (1876-1957). Απέκτησε παιδιά με την πρώτη του σύζυγο. Ενταφιάστηκε στον οικογενειακό τάφο της οικογένειας Κουντουριώτη στην Ύδρα, κατόπιν επιθυμίας του. Ο γιός του, Θεόδωρος Κουντουριώτης, κατετάγη στο πολεμικό ναυτικό και μάλιστα διετέλεσε κυβερνήτης του θρυλικού θωρηκτού Αβερωφ. Το 1944 μετέφερε με το Αβέρωφ την εξόριστη κυβέρνηση απο την Αίγυπτο στην Αθήνα.

Πολεμικά πλοία με το όνομα Κουντουριώτης

Το όνομά του Παύλου Κουντουριώτη έχει δοθεί μέχρι σήμερα σε 4 πλοία του Πολεμικού Ναυτικού:

1. Το πρώτο, ένα ελαφρύ καταδρομικό, παρόμοιο με το Αγγλικού τύπου CHATΗAM, παραγγέλθηκε σε αγγλικά ναυπηγεία το 1914. Με την έναρξη του Α' Παγκοσμίου Πολέμου κατασχέθηκε από τους 'Αγγλους και εντάχθηκε στον Βρετανικό στόλο με το όνομα BIRKENHEAD.

2. Το δεύτερο, ένα αντιτορπιλικό τύπου DARDO (H 07) ήταν ένα από τα τέσσερα (ΚΟΥΝΤΟΥΡΙΩΤΗΣ, ΥΔΡΑ, ΣΠΕΤΣΑΙ, ΨΑΡΑ) που παραγγέλθηκαν από την ελληνική κυβέρνηση στα ιταλικά ναυπηγεία το 1933 και παρελήφθησαν το 1933. Έλαβε μέρος στις επιχειρήσεις του πολέμου 1940-1941 ανάμεσα στις οποίες περιλαμβάνονται η 2η και η 3η επιδρομή στα στενά του Οτράντο (15-16 Δεκεμβρίου 1940 και 4-5 Ιανουαρίου 1941). Διέφυγε στη Μέση Ανατολή απ' όπου εστάλη για εκσυγχρονισμό στη Βομβάη (Ιούνιος 1941-Απρίλιος 1942). Χρησιμοποιήθηκε ως συνοδό κατά την διάρκεια του πολέμου μέχρι τις 15 Νοεμβρίου 1943 οπότε τέθηκε σε κατάσταση ενέργειας συντήρησης. Παροπλίσθηκε το 1946 μετά την απελευθέρωση της Ελλάδος.

3. Το τρίτο, ένα αντιτορπιλικό στόλου τύπου GEARING FRAM I (D-213), άρχισε να ναυπηγείται στις 2 Μαΐου 1945 από τα ναυπηγεία Bethlehem Steel στο Quincy των ΗΠΑ. Καθελκύστηκε στις 21 Σεπτεμβρίου 1945 και εντάχθηκε στο Ναυτικό των ΗΠΑ στις 8 Μαρτίου 1946 με το όνομα USS RUPERTUS DD 851. Παρελήφθη από το Πολεμικό Ναυτικό, στις 10 Ιουλίου 1973 στο San Diego της πολιτείας California των ΗΠΑ, με πρώτο Κυβερνήτη τον Αντιπλοίαρχο Π. Ευσταθίου ΠΝ, και κατέπλευσε στην Ελλάδα στις 23 Μαρτίου 1974. Παροπλίσθηκε το 1995.

4. Την σημερινή φρεγάτα κλάσης Standard, F 462 (πρώην Ολλανδική KORTENAER). Ναυπηγήθηκε στα ναυπηγεία Koninklijka Maatschappij de Schelde στο Vlissingen της Ολλανδίας και εντάχθηκε στη δύναμη του Ολλανδικού Ναυτικού στις 26 Οκτωβρίου 1978. Αγοράσθηκε από το ΠΝ και η ύψωση της Ελληνικής Σημαίας έγινε στο Den Helder της Ολλανδίας στις 15 Δεκεμβρίου 1997, με πρώτο κυβερνήτη τον Αντιπλοίαρχο Δ. Ελευσινιώτη ΠΝ. Κατέπλευσε στην Ελλάδα στις 6 Απριλίου 1998. Αποτελεί την πρώτη φρεγάτα του τύπου που διήλθε πρόγραμμα εκσυγχρονισμού από ελληνικά χέρια στα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά, στο διάστημα 2004-2006.

De Siris