Η Δίκη των Αεροπόρων
Στη σύγχρονη ελληνική ιστορία με την ονομασία "Υπόθεση των Αεροπόρων", ή "Δίκη των Αεροπόρων" ονομάστηκε μια σκευωρία, όπως αποδείχθηκε στη συνέχεια, κατά της ελληνικής πολεμικής αεροπορίας, τότε Βασιλικής Αεροπορίας, που συντάραξε τα πολιτικά δρώμενα της Ελλάδας το 1952.
Στόχος της σκευωρίας αυτής ήταν η κομμουνιστικοποίηση της ηγεσίας του όπλου με συνέπεια αφενός την απομάκρυνση και δίωξη λαμπρών στελεχών του και αφετέρου τη δημιουργία πολιτικής αστάθειας στη τότε κυβέρνηση του στρατηγού Πλαστήρα. Δημιουργός της σκευωρίας εκείνης ήταν ο μετέπειτα υποπτέραρχος Αντώνιος Σκαρμαλιωράκης και η ομάδα του, που την εποχή εκείνη υπηρετούσε στο Α2 του ΓΕΑ.
Σημειώνεται ότι ο Α. Σκαρμαλιωράκης εμφανίσθηκε αργότερα στο προσκήνιο, στις 21 Απριλίου 1967, στη Δικτατορία των Συνταγματαρχών.
"Η συνωμοσία"
Η όλη υπόθεση της επικαλούμενης συνομωσίας βασίστηκε στην "απόδραση" του Δόκιμου Ίκαρου Νικόλαου Ακριβογιάννη στην Αλβανία και από εκεί στη Ρωσία. Τις ανακρίσεις ανέλαβε τότε ο επισμηναγός Μητσάκος ο οποίος εφαρμόζοντας κάθε παράνομο πρόσφορο μέσο, με βασανισμούς, τρομοκρατήσεις, προ-χρονολογώντας έγγραφα κ.λπ. προσπάθησε και συνέλεξε ψευδείς "ομολογίες" δια των οποίων στις 15 Ιουλίου 1952 εκδόθηκε βούλευμα κατά "είκοσι" ενόχων "κομμουνιστικής οργάνωσης" που "είχε αρχίσει να συγκροτείται από το 1950 αλλά συγκεκριμένες δολιοφθορές άρχισαν τον Σεπτέμβριο του 1951". Σύμφωνα με το ίδιο πόρισμα οι ένοχοι "εκτελούσαν εντολές της ηγεσίας του ΚΚΕ που βρίσκονταν στο εξωτερικό". Οι 20 ένοχοι κατά το βούλευμα ήταν, ιεραρχικά:
Θεοφάνης Μεταξάς, αντισμήναρχος ε.α.
Νίκος Δότζογλου, επισμηναγός
Ηλίας Παναγουλάκος, σμηναγός
Ελευθέριος Ζαφειρόπουλος, σμηναγός
Γεώργιος Θεοδωρίδης, υποσμηναγός
Γεώργιος Μαδεμπλής, υποσμηναγός
Πάνος Λεμπέσης, ανθυποσμηναγός
Αθανάσιος Παπαντωνίου, αρχισμηνίας
Γεώργιος Γαλανός, αρχισμηνίας
Αλέξανδρος Κοντογιωργάκης, αρχισμηνίας
Αντώνιος Χρηστοφής, αρχισμηνίας
Ευάγγελος Καραγιάννης, αρχισμηνίας
Ιωάννης Ντίνος, επισμηνίας
Ιωάννης Γολεμάτης, σμηνίας
Νικόλαος Ακριβογιάννης, δόκιμος χειριστής
Φώτης Τσώκος, αυτοκινητιστής
Γεράσιμος Κατηφόρης, πολιτικός υπάλληλος του εργοστασίου αεροπλάνων
Αμφιτρύων Μοσχονάς, πολιτικός υπάλληλος του εργοστασίου αεροπλάνων
Χρήστος Δάδαλης, καθηγητής μαθηματικών και
Αθανάσιος Κόντος πρώην επισμηνίας.
Η Δίκη
Η Δίκη των Αεροπόρων ξεκίνησε στις 21 Αυγούστου 1952, στο Αεροδικείο Αθηνών, με την ακόλουθη σύνθεση: Πρόεδρος Αεροδικείου ο Σμήναρχος Γ. Κουντούρης, αεροδίκες οι σμήναρχοι Γ. Δούκας και Κ. Μαργαρίτης (αργότερα Α/ΓΕΑ) και οι αντισμήναρχοι Γ. Αντωνάκος (αργότερα Α/ΓΕΑ) και Ε. Κανελλάκης. Βασιλικός Επίτροπος ο αντισμήναρχος Κ. Παπαγεωργόπουλος.
Σημειώνεται ότι στη δίκη δεν προσήχθησαν ο Δόκιμος Ίκαρος Ν. Ακριβογιάννης θεωρούμενος φυγάς και ο Χρήστος Δάδαλης που πέθανε κατά την ανάκριση με άγνωστο τόπο ταφής του.
Η Απόφαση
Η Απόφαση του Αεροδικείου εκδόθηκε στις 17 Σεπτεμβρίου 1952, σύμφωνα με την οποία κρίθηκαν και καταδικάστηκαν:
Δύο εις θάνατο: οι Η. Παναγουλάκος (δις εις θάνατο) και Γ. Θεοδωρίδης.
Τέσσερις σε ισόβια δεσμά: οι Θ. Μεταξάς, Γ. Μαδεμπλής, Αθ. Παπαντωνίου και Αθ. Κοντός.
Τρεις σε εικοσαετή κάθειρξη: οι Ε. Ζαφειρόπουλος, Π. Λεμπέσης και Αλ. Κοντογεωργάκης.
Ένας σε δεκαπενταετή κάθειρξη: ο Ι. Ντίνου και
Δύο σε εξαετή κάθειρξη: οι Γ. Γαλανός και Α. Χριστοφής.
Οι υπόλοιποι των κατηγορουμένων αθωώθηκαν. Οι ποινές δεν εκτελέστηκαν και το 1953 η υπόθεση οδηγήθηκε στο Αναθεωρητικό.
Αναθεωρητικό
Τον Μάρτιο του 1953 ξεκίνησε η επανεξέταση της υπόθεσης στο Αναθεωρητικό που μετά από κάποιες συνεδριάσεις διακόπηκε και αναβλήθηκε η δίκη "λόγω σημαντικών αιτίων και δια κρείσσονας αποδείξεις". Ξανάρχισε η δίκη έξι μήνες μετά, περί τα τέλη του Σεπτεμβρίου όπου κράτησε δύο μήνες. Η νέα απόφαση απάλειψε τις ποινές του θανάτου και μείωσε όλες τις ποινές περίπου στο ήμισυ.
Αμνηστία
Το 1955 μετά από παρέμβαση του Βασιλέως Παύλου, τον Νοέμβριο του 1955 μόλις ορκίσθηκε η νέα κυβέρνηση του Κ. Καραμανλή χορηγήθηκε αμνηστία σ΄ όλους τους εμπλεκόμενους στην υπόθεση οι οποίοι και αποφυλακίσθηκαν στις 14 Νοεμβρίου (1955).
Το αξιοπερίεργο όμως είναι ότι ενώ παράλληλα εκκρεμούσαν σωρείες μηνύσεων των Αεροπόρων κατά των σκευωρών και βασανιστών τους, οι μηνύσεις αυτές ουδέποτε εκδικάστηκαν και τούτο διότι στην χορηγηθείσα αμνηστία μνημονεύονταν τα "διαπραχθέντα αδικήματα" της περιόδου αυτής όπως ψευδορκίας, απόκρυψης αλήθειας, υποκίνηση σε ψευδορκία, ψευδούς καταμήνυσης, ψευδούς ενοχοποίησης δι΄ υποβολής αλλοιώσεως ή απόκρυψης αποδεικτικού μέσου, χρήση εκβιασμού, απόκρυψη εγγράφων κ.λπ. με συνέπεια θύτες και θύματα να αμνηστευτούν.
Η αποκάλυψη
Ήταν γεγονός ότι από την ακροαματική διαδικασία άρχισε να γίνεται αντιληπτή η σε βάρος των Αεροπόρων σκευωρία που μόνο κομμουνιστές δεν ήταν αφού είχαν όλοι διακριθεί στον εμφύλιο με ιδιαίτερο φανατισμό. Μάλιστα διαφάνηκε το μίσος του ανακριτή υποσμηναγού Μιτσάκου κατά του Θ. Μεταξά όταν ο δεύτερος παλαιότερα του είχε ασκήσει πειθαρχική και ποινική δίωξη για υπόθεση λαθρεμπορίου. Εκείνο όμως που ξεσκέπασε τη σκευωρία της υπόθεσης των Αεροπόρων ήταν το έγγραφο που υπέβαλε πολύ όμως αργότερα ο μετέπειτα ταξίαρχος αεροπορίας και τ. διευθυντής ασφαλείας πτήσεων της Π.Α. Βλάσσης Δέδες προς το ΓΕΑ στο οποίο αποκάλυψε ότι ο αναφερόμενος Ίκαρος ως φυγάς Ν. Ακριβογιάννης είχε σταλεί επί τούτου από την υπηρεσία για κατασκοπεία στην Αλβανία πλην όμως συνελήφθη και με απόφαση αλβανικού στρατοδικείου τυφεκίσθηκε. Η Ελλάδα τότε δεν μπορούσε να το παραδεχτεί αυτό επίσημα και αντ΄ αυτού αποδόθηκε ότι διέφυγε στην Αλβανία ως κομμουνιστής, παρά τις συνεχείς διαμαρτυρίες του τραγικού πατέρα του, απόστρατου αντισυνταγματάρχη της Χωροφυλακής, από τον Βόλο, που δεν πίστεψε ποτέ ότι ο γιος του θα είχε διαπράξει ποτέ αυτό το αδίκημα.
Περίπου τα ίδια είχαν συμβεί και με όλους τους άλλους προκειμένου να αιωρείται ο κομμουνιστικός κίνδυνος στα πλαίσια τότε του ψυχρού πολέμου με ότι σήμαινε αυτό ταυτόχρονα στην εσωτερική πολιτική.
Ο πρώην πρωθυπουργός και υπουργός εθνικής αμύνης το 1952 Παναγιώτης Κανελλόπουλος με δήλωσή του στις 20 Μαρτίου του 1977, (25 χρόνια μετά), δήλωσε στον τύπο μεταξύ άλλων: «... Σήμερα θεωρώ τις δύο εκείνες αποφάσεις (Αεροδικείου και Αναθεωρητικού) πεπλανημένες. Τότε και εγώ είχα αμφιβολίες, αν ήταν όλοι αθώοι. Σήμερα όμως έχω τη βεβαιότητα ότι οι Αεροπόροι που κατηγορήθηκαν και καταδικάστηκαν δεν ήταν ένοχοι….»
Ο δε Γεώργιος Μαύρος που είχε διατελέσει και αυτός υπουργός αμύνης την περίοδο εκείνη δήλωσε 25 χρόνια μετά, περίπου τα ίδια, ζητώντας την πλήρη δικαίωση των αεροπόρων που με την αμνηστία, φέρονταν η γενναιοψυχία του Κράτους σε αθώους προκειμένου να ρίξει στη λήθη μια θλιβερή υπόθεση, χωρίς να μπορέσουν ν΄ αποδείξουν την αθωότητά τους.
Σημειώσεις
Η Σύλληψη των Αεροπόρων δόθηκε στη δημοσιότητα, από το ΓΕΑ, στις 27 Φεβρουαρίου του 1952, δηλαδή περί τα μέσα της δεύτερης δίκης του Ν. Μπελογιάννη και των συντρόφων του, δίνοντας έτσι περισσότερη φόρτιση κομμουνιστικού κινδύνου στη δίκη εκείνη.
Η Δίκη των Αεροπόρων ξεκίνησε μόλις πέντε μήνες μετά την εκτέλεση των Ν. Μπελογιάννη, Δ. Μπάτση, Η. Αργυριάδη και Ν. Καλούμενου. Κατά δε τη διάρκεια αυτής και λίγες ημέρες πριν την έκδοση της απόφασης σημειώθηκαν δύο περιστατικά, ένα στο αεροδρόμιο του Τατοΐου και ένα στο αεροδρόμιο της Λάρισας, όταν και τα δύο αεροδρόμια τέθηκαν σε συναγερμό από κακή εκτίμηση νυκτερινών σκοπών.
Την επομένη των δύο περιστατικών οι εφημερίδες κυκλοφορούσαν με άρθρα για "απόπειρα κομμουνιστών να εισβάλουν στα αεροδρόμια".
Προφανής στόχος τους, θεωρήθηκε τότε, η εκμαίευση όσο το δυνατόν βαρύτερης καταδικαστικής απόφασης. Ουδέποτε έγινε ανάκριση επί των δημοσιευμάτων εκείνων.
De Siris