Γιώργος Νταλάρας
Ο Γιώργος Νταλάρας (πραγματικό όνομα Γιώργος Νταράλας) είναι Έλληνας τραγουδιστής. Θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους ερμηνευτές του σύγχρονου Ελληνικού τραγουδιού. Τον Οκτώβριο του 2006 ανακηρύχθηκε Πρεσβευτής Καλής Θέλησης της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες.
Γεννήθηκε στις 29 Σεπτεμβρίου 1949 στον Πειραιά. Κατάγεται από οικογένεια μουσικών. O πατέρας του, Λουκάς Νταράλας ήταν επίσης τραγουδιστής και συνθέτης στο χώρο της ρεμπέτικης μουσικής. Οι πρώτες του μνήμες είναι στενά δεμένες με τις βασικές μορφές της ελληνικής μουσικής, το δημοτικό, το σμυρνέικο, το ρεμπέτικο και το λαϊκό τραγούδι. Τα είδη αυτά τον επηρέασαν βαθιά ως καλλιτέχνη και τα τραγούδησε εκτενώς στις συναυλίες και στους δίσκους του. Στην 40ετή καριέρα του, έχει τραγουδήσει και άλλα πολλά είδη τραγουδιού όπως βυζαντινούς ύμνους, λυρικά, σύγχρονα έντεχνα, λάτιν, όπερα, συμφωνικά έργα, ροκ, ποπ κ.α. Έχει πραγματοποιήσει συνεργασίες με τους περισσότερους από τους σύγχρονους Έλληνες συνθέτες και τραγουδιστές.
Πρώτα βήματα
Ξεκίνησε το 1965 σε ηλικία 16 χρονών, παίζοντας κιθάρα και τραγουδώντας στο πάλκο "Στου Στελλάκη", με τον βετεράνο Στελιο Περπινιάδη και τον γιο του Βαγγέλη στο Χαϊδάρι.
Ο Βαγγέλης Περπινιάδης, φίλος του πατέρα του Γ. Νταλάρα, προσπάθησε να τον βοηθήσει να μπει στην δισκογραφία. Του έγραψε δύο τραγούδια και του πρότεινε να τα ηχογραφήσουν σ'ένα στούντιο στα Εξάρχεια. Ο 17χρονος Γ.Νταλάρας καθώς πηγαίνει στο στούντιο την ημέρα που θα ηχογραφούσαν τα τραγούδια, δύο άρματα μάχης είχαν σταθμεύσει προς το μέρος της Στουρνάρη. Προς την άλλη κατεύθυνση επικρατούσε η ίδια εικόνα. Ήταν Παρασκευή 21 Απριλίου 1967, η ημέρα που η στρατιωτική χούντα κατέλαβε την εξουσία, γεμίζοντας το κέντρο της Αθήνας με τανκς. Έτσι λοιπόν, δεν κατάφερε να πάει στο στούντιο. Η ηχογράφηση ματαιώθηκε και δεν γράφτηκαν ποτέ αυτά τα τραγούδια. Από την αυτοβιογραφία του Βαγγέλη Περπινιάδη μαθαίνουμε οτι αυτά τα δύο τραγούδια ήταν το "Μπροστά στα σκαλοπάτια σου" ένα κανταδορίστικο χασάπικο και το "Πάντα σε φίλους πίστευα" ένα ζεϊμπέκικο.
Πέντε μήνες αργότερα, ηχογραφεί το πρώτο του τραγούδι από την εταιρία "Αυλός" του Γ. Περγαντή. Η "Προσμονή" σε μουσική του Βασίλη Αρχιτεκτονίδη και σε στίχους Παναγιώτη Καλαποθαράκου ηχογραφήθηκε το 1967 σε ένα μικρό στούντιο στην οδό Μασσαλίας που είναι πάροδος της Σόλωνος. Το τραγούδι αυτό κυκλοφόρησε σε δίσκο 45 στροφών αλλά κόπηκε αμέσως και όχι τυχαία, από την λογοκρισία των συνταγματαρχών[4]. Οι στίχοι ήταν καθαρά πολιτικοί:
"Πότε η καμπάνα του λαού / του γερο Μακρυγιάννη / λεύτερο χώμα κι ουρανό / για όλους θα σημάνει"
Όπως έχει παραδεχτεί και ο ίδιος, το όνομα του πατέρα του διευκόλυνε σημαντικά τα πρώτα του βήματα και του άνοιξε πόρτες. Άρχισε να εμφανίζεται σε διάφορα λαϊκά μαγαζιά παίζοντας κιθάρα και τραγουδώντας με ονόματα όπως με την Καίτη Γκρέυ, τον Νίκο Καλλέργη και άλλους. Λίγο αργότερα, ο Σπύρος Ζαγοραίος, αδελφικός φίλος του πατέρα του, καλεί το Μάκη Μάτσα στο μαγαζί του στην Πλάκα για να ακούσει τον Νταλάρα. Ο Μάτσας ενθουσιάζεται και ο Γιώργος υπογράφει, τη ίδια εβδομάδα, το πρώτο του συμβόλαιο συνεργασίας στην "ΜΙΝΟΣ". Ένα συμβόλαιο και μία συνεργασία που κράτησε από το 1968 έως το 2005.
Το 1969, μετά από κάποιες συμμετοχές σε δίσκους με τραγούδια των Λοΐζου, Μητσάκη κ.α. ηχογραφεί τον πρώτο προσωπικό του δίσκο με τραγούδια των Σταύρου Κουγιουμτζή, Λουκιανού Κηλαηδόνη, Γρηγόρη Φούντα, Γιώργου Μητσάκη σε στίχους Κουγιουμτζή, Άκου Δασκαλόπουλου, Δημήτρη Ιατρόπουλου και Κώστα Βίρβου.
Οι μεγαλύτερες επιτυχίες του πρώτου δίσκου, τον οποίο ηχογράφησε σε ηλικία 20 χρόνων, ήταν το "Που' ναι τα χρόνια" και το "Ο ουρανός φεύγει βαρύς" τα οποία ακούγονται μέχρι σήμερα. Αμέσως μετά την κυκλοφορία του πρώτου αυτού δίσκου συνεργάστηκε, με την ήδη καταξιωμένη τότε Μαρινέλλα, στο "Στορκ" για 3 χρόνια. Με αυτό τον τρόπο η Μαρινέλλα σύστησε στο κοινό τον Γ.Νταλάρα.
Το 1970 κυκλοφόρησε ο δίσκος "Να΄τανε το 21", εξολοκλήρου με τραγούδια του Σταύρου Κουγιουμτζή. Απο αυτόν τον δίσκο ξεχώρισαν κομμάτια όπως το "Νά΄τανε το 21", "Αν δεις στον ύπνο σου ερημιά", "Μ'εκοψαν, με χώρισαν στα δυό" και "Κάπου νυχτώνει".
Ακολούθησε η συνεργασία με τον Μάνο Λοΐζο, που μεταξύ άλλων απέδωσε τραγούδια όπως το "Αχ χελιδόνι μου", το "Έχω ένα καφενέ", το "Πάνε να πεις", το "Μάνα δεν φυτέψαμε", το "Δέκα παλικάρια", όλα σε στίχους του Λευτέρη Παπαδόπουλου.
Μακρά υπήρξε επίσης και η συνεργασία του με τον Απόστολο Καλδάρα. Χαρακτηριστικά δείγματα της δουλειάς τους είναι οι δίσκοι "Μικρά Ασία" που κυκλοφόρησε τον Αύγουστο του 1972 και ο "Βυζαντινός Εσπερινός" το 1973, στους οποίους συμμετείχε και η Χάρις Αλεξίου, αλλά και μερικά σκόρπια λαϊκά τραγούδια όπως η "Φαντασία" και το "Αχ ο μπαγλαμάς". Η κυκλοφορία του δίσκου "Μικρά Ασία" συνέπεσε με την επέτειο των 50 χρόνων από τη Μικρασιατική καταστροφή.
Η ηχογράφηση των "Λιανοτράγουδων της πικρής πατρίδας" του Μίκη Θεοδωράκη και του Γιάννη Ρίτσου, με λαϊκή ενορχήστρωση, σφραγίζουν την επιστροφή στη Δημοκρατία (1974). Τραγούδια σταθμοί όπως "Τη ρωμιοσύνη μην την κλαις", "Εδώ το φως", "Κουβέντα με ένα λουλούδι", "Το κυκλάμινο", "Καρτέρεμα" κ.α. Τα "Λιανοτράγουδα" ηχογραφήθηκαν στην Αθήνα κρυφά (λόγω της δικτατορίας) με τον Γιώργο Νταλάρα και την Άννα Βίσση, που τότε έκανε την πρώτη της εμφάνιση. Δύο χρόνια μετά, το 1976, ηχογραφούν δύο τραγούδια ("Κόκκινο τριαντάφυλλο" και "Εκείνος ήταν μόνος") στην μνήμη του Αλέκου Παναγούλη. Τα τραγούδια αυτά κυκλοφόρησαν σε δισκάκι 45 στροφών, αλλά αργότερα συμπεριληφθήκαν και σε μεγάλους δίσκους.
Δισκογραφία
Μέχρι σήμερα έχει ηχογραφήσει περισσότερους από 70 προσωπικούς δίσκους (που έχουν ξεπεράσει τα 12.000.000 αντίτυπα σε όλο τον κόσμο), ενώ συμμετείχε στην ηχογράφηση περισσότερων από 60 ως ερμηνευτής, μουσικός και παραγωγός.
Μερικοί δίσκοι-σταθμοί στην πορεία του Νταλάρα είναι: "Μικρές πολιτείες", "Μικρά Ασία", "Οι Μάηδες οι ήλιοι μου", "Λάτιν", "50 Χρόνια Ρεμπέτικο", "Τα Τραγούδια μου", "Ζωντανή Ηχογράφηση στο Αττικόν", "Live recording at the Mann Auditorium", "Αφιέρωμα στο Βασίλη Τσιτσάνη".
Η κυκλοφορία του δίσκου "Μικρά Ασία" το 1972, αποτελεί σταθμό για την ελληνική δισκογραφία καθώς, καθώς με 50.000 πωλήσεις θεωρείται ως ο πρώτος χρυσός δίσκος στην Ελλάδα. Το 1975 ο δίσκος "50 Χρόνια Ρεμπέτικο" μέσα σε λίγους μόνο μήνες από την κυκλοφορία του καθιέρωσε για πρώτη φορά στην Ελλάδα τον όρο "πλατινένιος δίσκος" με περισσότερες από 500.000 πωλήσεις. Δε σημαίνει βέβαια ότι πριν απ' αυτόν δεν πουλούσαν οι δίσκοι του Καζαντζίδη, του Μπιθικώτση και του Θεοδωράκη. Απλά τότε δεν είχαν καθιερωθεί οι απονομές των πλατινένιων δίσκων. Το ρεκόρ όμως των πωλήσεων έχει ο δίσκος "Τα Τραγούδια μου" (1983) με 700.000 πωλήσεις και εξακολουθεί και πουλάει ακόμα καθιστώντας τον δίσκο έναν από τους εμπορικά πιο επιτυχημένους όλων των εποχών.Το 1987 ακολούθησε ο δίσκος "Λάτιν (Latin)" με 600.000 πωλήσεις και το 1989 ο δίσκος "Μη μιλάς, κινδυνεύει η Ελλάς" με περισσότερες από 180.000 πωλήσεις.
Οι συνθέσεις του
Ο Γ.Νταλάρας έχει γράψει και μερικά δικά του τραγούδια κατά καιρούς. Πολλά από αυτά δεν έχουν δισκογραφηθεί ποτε. Τα χρησιμοποίησε μόνο για κάποιες εμφανίσεις που έκανε αλλά και για ραδιοφωνικές και τηλεοπτικές εκπομπές που είχε κάνει. Συνθέσεις του ίδιου στην δισκογραφία είναι τα τραγούδια:
"Ορχηστρικό" από τον δίσκο "Ζωντανές ηχογραφήσεις" το 1987.
"Στο ίδιο έργο θεατές" σε στίχους Αντώνη Ανδρικάκη και τραγουδούν ο Γ.Νταλάρας με τον Βασίλη Παπακωνσταντίνου, από τον δίσκο "Ζωντανή ηχογράφηση στο Αττικόν" το 1991.
"Καλωσόρισμα" σε στίχους του Πάνου Κατσιμίχα, από τον δίσκο "Υπάρχει λόγος" το 1992. Στο τραγούδι τραγουδάει ο Γ.Νταλάρας με τον Χάρη και τον Πάνο Κατσιμίχα.
"Για τα τραγούδια και εγώ φταίω" σε στίχους του Γιάννη -Μπαχ- Σπυρόπουλου από τον ομώνυμο δίσκο το 1993. Το τραγούδι το τραγουδάει μόνος του και κατά κάποιο τρόπο οι στίχοι του αναφέρονται στην καριέρα του ίδιου του Γ.Νταλάρα.
"Μια βραδιά στο Λεβερκούζεν" σε μουσική του ίδιου και του Μάνου Ξυδούς και σε στίχους του Μάνου Ξυδούς, από τον δίσκο "Νυχτερινός περίπατος στην Ιερά Οδό" το 1996. Το τραγούδι το τραγουδάει ο ίδιος μαζί με τους Πυξ Λαξ και έχει μπει και σε άλλους δίσκους ηχογραφημένο ζωντανά.
"Φτερωτό μου τραγουδάκι" σε στίχους του Κώστα Φασουλά. Το τραγουδάει μόνη της η Ελένη Τσαλιγοπούλου στον δίσκο "Στην εποχή του ονείρου" το 1998.
"Όλα γραφτήκανε για σένα" σε στίχους του Λευτέρη Παπαδόπουλου από τον δίσκο-βιβλίο "Σπάει το ρόδι" το 2006. Το τραγούδι το λέει ο Γιώργος Νταλάρας μαζί με την Χαρούλα Αλεξίου.
"Τα τραγούδια που 'χω γράψει" σε στίχους του Μάνου Ελευθερίου από τον δίσκο-βιβλίο "Πάντα κάτι μένει" το 2008. Το τραγούδι το τραγουδάει ο Χρήστος Θηβαίος.
Επίσης, έχει γράψει ένα μικρό στιχάκι μαζί με τον Πολύκαρπο Κυριακού στο τραγούδι "Cyprus", σε μουσική του Al Di Meola στον δίσκο "Orange and Blue" το 1994.
Οι παραγωγές του
Ο Γιώργος Νταλάρας έχει αναλάβει πολλές φορές την παραγωγή δίσκων σε αρκετούς καλλιτέχνες.
Το 2003, Ο Γ.Νταλάρας ίδρυσε στην MINOS-EMI την δική του δισκογραφική ετικέτα με το ιστορικό όνομα: "Odeon Parlophone". Η ετικέτα Parlophone ήταν η ετικέτα με την οποία έβγαιναν οι δίσκοι του Μάρκου Βαμβακάρη. Ο Γ.Νταλάρας ανέλαβε την ευθύνη να "αναστήσει" την ιστορική ετικέτα αυτή. Από το 2003 και έπειτα, όλοι οι προσωπικοί δίσκοι του Γ.Νταλάρα είναι παραγωγής της ετικέτας Parlophone της MINOS-EMI. Σπουδαιότερο όμως από την έκδοση των προσωπικών του δίσκων είναι ότι ο Γ.Νταλάρας μέσω της ετικέτας Parlophone ανέλαβε την παραγωγή δίσκων και άλλων νέων καλλιτεχνών.
Το 2006 ο Γ.Νταλάρας και ο Μιχάλης Κουμπιός ίδρυσαν μία κοινή δισκογραφική ετικέτα στην Universal με όνομα Καμπανάκι Η πρώτη δουλειά της ετικέτας αυτής είναι η έκδοση μιας σειράς δίσκων με όνομα "Άξιος λόγος". Κάθε δίσκος της σειράς αυτής, είναι αφιερωμένος σε κάποιον καταξιωμένο στιχουργό, ενώ οι μουσικές είναι γραμμένες κυρίως από νέους συνθέτες.
Οι παραγωγές του Γ.Νταλάρα σε δίσκους άλλων καλλιτεχνών είναι:
"Κάθε βράδυ τραγουδάω". Ήταν ο πρώτος προσωπικός δίσκος της Γιούλης Τσίρου σε μουσική του Γιώργου Ζήκα και σε στίχους Βάσως Αλαγιάννη. Κυκλοφόρησε το 1988.
"Τ' Αηδόνια Της Ανατολής". Προσωπικός δίσκος του Χρόνη Αηδονίδη που κυκλοφόρησε το Μάρτιο του 1990. Ήταν ο πρώτος σημαντικός δισκογραφικός σταθμός στην καριέρα του Χρόνη Αηδονίδη. Ο Νταλάρας ανέλαβε ο ίδιος την παραγωγή του δίσκου αυτού γιατί η εταιρεία ΜΙΝΟΣ τότε δεν έπαιρνε το ρίσκο για μια παραγωγή με δημοτικά τραγούδια.
"Το τραγούδι της Αρετής". Το 2002 ανακαλύπτει την Αρετή Κετιμέ. Την επόμενη χρονιά (2003) ο Γ.Νταλάρας αναλαμβάνει την παραγωγή του πρώτου δίσκου της Αρετής. Ο δίσκος αυτός ήταν και ο πρώτος δίσκος παραγωγής της ετικέτας Odeon Parlophone που ίδρυσε.
"Smyrne". Ήταν ο δίσκος σταθμός με τον οποίο η ορχήστρα Εστουδιαντίνα Νέας Ιωνίας έγινε γνωστή στον κόσμο. Κυκλοφόρησε το 2003 και ήταν ένα αφιέρωμα στην Σμύρνη. Είναι ο πρώτος studio δίσκος της Εστουδιαντίνας έπειτα από 5 χρόνια από την ίδρυση της. Στον δίσκο συμμετέχουν 14 Έλληνες τραγουδιστές.
"Δάκρυ στο γυαλί". Είναι ο δεύτερος δίσκος της Εστουδιαντίνας. Κυκλοφόρησε το 2006 και στον δίσκο συμμετέχουν 9 Έλληνες τραγουδιστές κυρίως νέοι στον χώρο, όπως η Α.Κετιμέ, η Ε.Ζουγανέλη, ο Γ.Χαρούλης και η Α.Μπάμπαλη καθώς και παλαιότεροι τραγουδιστές όπως ο Π.Θαλασσινός, ο Δ.Μπάσης, η Γλυκερία και ο ίδιος ο Γ.Νταλάρας.
"Σπάει Το Ρόδι". Στα μέσα Νοεμβρίου 2006 κυκλοφόρησε ο πρώτος μίας σειράς δίσκων με τίτλο "Άξιος Λόγος", στην οποία στο επίκεντρο βρίσκεται ο λόγος. Κεντρικός συντελεστής δηλαδή θα είναι κάθε φορά ένας καταξιωμένος στιχουργός. Η αρχή έγινε με τον δίσκο "Σπάει το ρόδι" ο οποίος περιέχει 13 καινούργια τραγούδια με ανέκδοτους -ως τότε- στίχους του Λευτέρη Παπαδόπουλου. Στον δίσκο συμμετέχουν αρκετοί τραγουδιστές όπως η Χάρις Αλεξίου, ο Γ.Νταλάρας, ο Β.Παπακωνσταντίνου, ο Δ.Μητροπάνος, ο Π.Τερζής, ο Μ.Τσέρτος, ο Δ.Μπάσης, ο Μ.Στόκας, η Αρετή Κετιμέ και άλλοι.
"Οι Τροβαδούροι της Καρδιάς μου". Ο δεύτερος δίσκος της σειράς "Αξιος λόγος" ο οποίος κυκλοφόρησε το 2007 σε στίχους του Αλκη Αλκαίου. Στον δίσκο εκτός απο τον Γιώργο Νταλάρα, συμμετέχουν οι: Αρλέτα, Βαγγέλης Γερμανός, Δημήτρης Ζερβουδάκης, Χρήστος Θηβαίος, Αλκίνοος Ιωαννίδης, Βασίλης Καζούλης, Χάρης και Πάνος Κατσιμίχας, Σωκράτης Μάλαμας, Λαυρέντης Μαχαιρίτσας, Μιλτιάδης Πασχαλίδης, Φίλιππος Πλιάτσικας, Νίκος Πορτοκάλογλου, Μπάμπης Στόκας, Ασπασία Στρατηγού, Διονύσης Τσακνής.
"Πάντα κάτι μένει". Ο τρίτος δίσκος της σειράς "Άξιος Λόγος" ο οποίος κυκλοφόρησε το 2008 σε στίχους του Μάνου Ελευθερίου
Ως μουσικός
Ο Γ.Νταλάρας από την αρχή της καριέρας του, στους δίσκους που τραγουδάει συμμετέχει πάντα και ως μουσικός. Δισκογραφικά έχει συμμετάσχει και σε δίσκους άλλων καλλιτεχνών μόνο ως μουσικός. Οι δίσκοι που συμμετέχει μόνο ως μουσικός είναι:
Ο ορχηστρικός δίσκος "Περιοδεία πρώτη" το 1978 του Γιάννη Μαρκόπουλου στον οποίο παίζει δωδεκάχορδη κιθάρα και τζουρά.
Ο δίσκος "Ανέκδοτες ηχογραφήσεις" της Ελένης Καραϊνδρου το 1991 στο οποίο παίζει μπουζούκι σε 4 τραγούδια.
Ο ορχηστρικός δίσκος "Μακρινές αποστάσεις" το 1992 στον οποίο παίζει κιθάρες μαζί με τον παιδικό του φίλο Θανάση Μπίκο. Σε ένα τραγούδι κάνει κάποια φωνητικά.
Συνεργασίες
Πολλοί Ελληvες δημιoυργoί συvαvτήθηκαv μαζί τoυ κατά τη διάρκεια της μoυσικής τoυ διαδρoμής. Ο Σταύρος Κουγιουμτζής, o Μίκης Θεοδωράκης, o Μάνος Λοΐζος, ο Μάνος Χατζιδάκις, o Απόστολος Καλδάρας, ο Άκος Δασκαλόπουλος, o Πυθαγόρας, o Λευτέρης Παπαδόπουλος, o Μάvoς Ελευθερίoυ, o Νίκος Γκάτσος, ο Μιχάλης Γκανάς, η Λίνα Νικολακοπούλου, o Γιάvvης Μαρκόπoυλoς, o Γιάvvης Σπαvός, Xρήστoς Νικoλόπoυλoς, o Ακης Πάvoυ, o Μιχάλης Γενίτσαρης, o Σταύρoς Ξαρχάκoς, o Θάvoς Μικρoύτσικoς, o Κώστας Τριπoλίτης, o Αντώνης Βαρδής, η Ελέvη Καραΐvδρoυ, o Νότης Μαυρουδής, ο Μάριος Τόκας, o Γιώργος Ζήκας, o Βασίλης Δημητρίου, o Ηλίας Κατσούλης είναι μερικοί μόνο από τους δημιουργούς που τoυ εμπιστεύτηκαv τα τραγoύδια τoυς. Ο Γιώργος Νταλάρας έχει συνεργαστεί και με καλλιτέχνες από το διεθνή χώρο όπως τον Goran Bregovic, Στινγκ, Jethro Tull, Paco de Lucia, Al di Meola, Bruce Springsteen, Peter, Paul and Mary, Dulce Pontes, Εmma Shapplin, Joan Faulkner, Jocelyn B. Smith, Eddy Napoli κ.α.
Στηv πoρεία τoυ, πρωτoπαρoυσίασε και στήριξε τη δoυλειά πoλλώv vέωv συvθετώv, τραγoυδoπoιώv και τραγουδιστών, όπως την Χαρούλα Αλεξίου, τον Χάρη και Πάvo Κατσιμίχα, την Ελένη Τσαλιγοπούλου, τον Μιχάλη Τερζή, τον Αvτώvη Βαρδή, τον Δημήτρη Λάγιo, τον Λαυρέvτη Μαχαιρίτσα, τους Άγαμους Θύτες, τον Τάκη Μπoυρμά, την Μελίνα Ασλανίδου, την Αρετή Κετιμέ, τον Ανδρέα Κατσιγιάννη αλλά και την ορχήστρα της Εστουδιαντίνας της Ν.Ιωνίας του Βόλου.
Με μεγάλες ορχήστρες
Ο Γ.Νταλάρας, για πρώτη φορά τραγούδησε σε μεγάλη συναυλία υπό συμφωνικό ήχο το 1988 όπου παρουσίασε το "Άξιον Εστί" του Μίκη Θεοδωράκη, με την Αθηναϊκή Συμφωνική ορχήστρα. Έπειτα το 1994, στην παράσταση "...και με φως και με θάvατov ακαταπαύστως" συμμετείχε η μικρή συμφωνική ορχήστρα Αθηνών. Το 1995 όμως ξεκίνησε μία σειρά συνεργασιών με μεγάλες συμφωνικές ορχήστρες του εξωτερικού. Η περίφημη Metropole Orchestra της Ολλανδίας είναι η πρώτη μεγάλη ορχήστρα με την οποία συνεργάστηκε ο Γιώργος Νταλάρας. Μια καλλιτεχνική συνάντηση που έγινε το φθινόπωρο του 1995 στο Ωδείο Ηρώδου του Αττικού, υπό την διεύθυνση του Dick Baker. Οι δύο μουσικές παραστάσεις, που ήταν ένα πρόγραμμα-αφιέρωμα στις μουσικές και τα τραγούδια του Μίκη Θεοδωράκη για τον διεθνή κινηματογράφο, ηχογραφήθηκαν ζωντανά και κυκλοφόρησαν σε διπλό δίσκο από την "EMI Classics" σε δεκαπέντε χώρες. Η επόμενη συνάντηση του με μια από τις σημαντικότερες και μακροβιότερες χορωδίες της Ευρώπης, τη χορωδία της Όπερας Deutchen Oper Berlin έγινε το 1996 όταν ερμήνευσε στην Όπερα του Βερολίνου τη λειτουργία του Ariel Ramirez, Misa Criolla.
Έπειτα συνεργάστηκε με τις μεγαλύτερες ορχήστρες σ' όλο τον κόσμο, όπως με την Israel Philharmonic Orchestra στο Mann Auditorium του Τελ Αβίβ (1997), με την Ossipov Russian Orchestra στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, στο Αρχαίο Ωδείο Πάτρας, στην Κύπρο και στο Queen Elizabeth Hall του Λονδίνου (1999), με τη Συμφωνική Ορχήστρα του Μόντρεαλ, υπό την διεύθυνση του Charles Dutoit στη φημισμένη εκκλησία Notre Dame Basilica και στο Royal Festival Hall του Λονδίνου (1999), με την BBC Concert Orchestra στο Ηρώδειο (2000), με την Προεδρική Συμφωνική Ορχήστρα του Κρεμλίνου, στην Κύπρο και στο Κρεμλίνο (2000), με την Φιλαρμονική Ορχήστρα της Φιλαδέλφεια στη Saratoga της Νέας Υόρκης (2001), με την Συμφωνική Ορχήστρα του Gdansk της Πολωνίας στην περίφημη Alte Oper της Φρανκφούρτης (2001), με την Κρατική Ορχήστρα Κύπρου στο Λονδίνο, στην Κοπεγχάγη, στην Κύπρο και στο Παρίσι (2002-3). Έχει επίσης συνεργαστεί με την Καμεράτα-Ορχήστρα Φίλων της Μουσικής, με την Κρατική Ορχήστρα Βορείου Ελλάδος, με τη Δημοτική Συμφωνική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης αλλά και με τα μουσικά σύνολα της ΕΡΤ.
Η συνεργασία του με τις μεγάλες ορχήστρες εστιάζεται στη διασκευή ελληνικών λαϊκών τραγουδιών. Το θέμα της ενορχήστρωσης λαϊκών τραγουδιών με συμφωνικό ήχο το είχε συζητήσει με τον Βασίλη Τσιτσάνη, τονίζοντας μάλιστα ο τελευταίος, ότι τα τραγούδια του θα μπορούσαν να έχουν μια άλλη προέκταση, και να προσεγγιστούν με ένα διαφορετικό μουσικό παίξιμο. Μεταξύ άλλων, αυτό έκανε πράξη ο Νταλάρας, συνεργαζόμενος με τις μεγάλες κλασικές ορχήστρες. Ο συμφωνικός ήχος σε ελληνικά τραγούδια δεν είναι καινούργια ιδέα για τον Γ.Νταλάρα ο οποίος πρώτη φορά χρησιμοποίησε μεγάλη ορχήστρα και συμφωνική ενορχήστρωση σε κάποια τραγούδια του δίσκου "Οι Μάηδες οι ήλιοι μου" το 1978, αλλά από το 1973 στα "Νέα Δειλινά" είχε κάνει τα πρώτα πειράματα με μια ορχήστρα με 46 οργάνων με τη βοήθεια του Νίκου Λαβράνου και του Τέλη Αποστολάτου. Ήταν μία προσπάθεια να παρουσιάσει τα τραγούδια του μακριά από την νοοτροπία των νυχτερινών κέντρων.
Εμφανίσεις
Η εποχή των λαϊκών κέντρων
Έως το 1969 εμφανιζόταν σε διάφορα λαϊκά μαγαζιά στα οποία έπαιζε κιθάρα, συνόδευε τους τραγουδιστές και τις τραγουδίστριες και έλεγε τις "παραγγελίες". Η πρώτη φορά που ανέβηκε σε μεγάλη πίστα, ήταν το 1970 όταν τον πήρε να τραγουδήσει δίπλα της στο "Stork" η Μαρινέλλα. Το σχήμα ήταν πετυχημένο έτσι επαναλήφθηκε για δύο ακόμα σεζόν. Τις επόμενες χρονιές (1972-1974) εμφανιζόταν στα "Δειλινά" με διάφορα σχήματα και με ονόματα όπως ο Στράτος Διονυσίου, ο Γιάννης Πάριος, η Χαρούλα Αλεξίου, η Δήμητρα Γαλάνη, ο Δάκης, η Λιζέτα Νικολάου, ο Πασχάλης και άλλοι.
Η εποχή των μπουάτ
Μετά απο τα διάφορα λαϊκά μαγαζιά που εμφανίστηκε μέχρι το 1974 ο Νταλάρας δεν ξαναεμφανίστηκε σε νυχτερινό κέντρο διασκέδασης και μετέφερε τις παραστάσεις του σε μπουάτ και θέατρα.
Έπειτα το 1975, πήγε στην Πλάκα, στις μπουάτ, όπου ήρθε σε επαφή με το καινούργιο ρεύμα του τραγουδιού. Στις μπουάτ τραγουδούσε κυρίως πολιτικά, ρεμπέτικα, βαλκανικά αλλά και δημοτικά τραγούδια. Τραγούδια του Κουγιουμτζή, του Λοίζου και του Θεοδωράκη. Έτσι ξεκίνησε μία νέα εποχή στην καριέρα του Γ.Νταλάρα. Η εποχή των μπουάτ. Η εποχή στο "Θεμέλιο" (1975-1976) και στην "Διαγώνιο" (1976-1980). Η επιτυχία στις μπουάτ ήταν πολύ μεγάλη και κάνουν τρία προγράμματα την ημέρα. Στην μπουάτ "Θεμέλιο" εμφανιζόταν με την Χαρούλα Αλεξίου, την Άννα Βίσση, και τον Αντώνη Βαρδή. Στην μπουάτ "Διαγώνιος" είχε κάνει εμφανίσεις για τέσσερις σαιζόν. Το 1976 με τον Βασίλη Παπακωνσταντίνου και την Άννα Βίσση και το 1976-1977 με την Χαρούλα Αλεξίου, την Άννα Βίσση, την Λιζέττα Νικολάου και τον Χ.Γαργανουράκη. Το 1977 κάνει μία παύση και στις εμφανίσεις του αλλά και δισκογραφικά. Πεθαίνει ο πατέρας του (Λουκάς Νταράλας) σε ηλικία 50 ετών απο κύρωση του ύπατος και παθαίνει έμφραγμα η μητέρα του. Το Νοέμβριο του 1978 έως και τον Ιανουάριο του 1979 ο Γιώργος Νταλάρας παρουσιάζει στην "Διαγώνιο" την καινούρια του δουλειά με τον μεγάλο συνθέτη Γιάννη Μαρκόπουλο. Ο δίσκος "Σεργιάνι στον κόσμο" θα κυκλοφορήσει μετά το τέλος των παραστάσεων. Αμέσως μετά, από τις 5 εως τις 23 Σεπτεμβρίου πραγματοποιεί εμφανίσεις στο θέατρο "Κατερίνα" της Θεσ/νίκης με την Βίκυ Μοσχολιού, τον Βασίλη Παπακωνσταντίνου, την Αλκηστη Πρωτοψάλτη και την Βασιλική Λαβίνα. Ήταν η πρώτη φορά που έκανε κοινές εμφανίσεις με την Βίκυ Μοσχολιού και όπως φάνηκε ήταν και η μοναδική. Τελευταία φορά που εμφανίστηκε στην "Διαγώνιο" ήταν την σαιζόν 1979-1980 οπου εμφανίστηκε πάλι με τον Βασίλη Παπακωνσταντίνου, την Τάνια Τσανακλίδου, την Αλκηστη Πρωτοψάλτη και τον Λουκιανό Κηλαηδόνη.
Η εποχή των θεάτρων και των σινεμά
Οι εμφανίσεις του στις μπουάτ κράτησαν μέχρι το 1980. Το κοινό του εξάλλου είχε αρχίσει να αυξάνεται. Έτσι, ο Γιώργος Νταλάρας κάνει μία προσπάθεια να πάει την μουσική του στα θέατρα και στα σινεμά και ξεκινάει έτσι μία νέα εποχή στην καριέρα του. Την εποχή των θεάτρων και των σινεμά. Στη συνέχεια στο "Super Star" από τα Χριστούγεννα του 1981 εως τον Ιανουάριο του 1982, στο οποίο εμφανίστηκε με την Γλυκερία και την Μαργαρίτα Ζορμπαλά, υπό τις σκηνοθετικές οδηγίες του Παντελή Βούλγαρη. Έπειτα εμφανίστηκε στο θέατρο "Ορφεάς" το 1983 για 15 μόνο παραστάσεις. Οι παραστάσεις αυτές ηχογραφήθηκαν και κυκλοφόρησαν σε δίσκο ο οποίος σήμερα έχει ξεπεράσει τις 700.000 πωλήσεις. Την επόμενη χρονιά (Μάιο & Ιούνιο) εμφανίστηκε με την Χαρούλα Αλεξίου στο θέατρο "Τέντα" (1984) της Λεωφόρου Συγγρού για 40 παραστάσεις. Η επιτυχημένη συνεργασία τους συνεχίστηκε με μία περιοδεία σε όλη την Ελλάδα, την Αμερική και τον Καναδά. Ήταν η τελευταία φορά που το κοινό είδε την Χαρούλα Αλεξίου να κάνει κοινές εμφανίσεις με τον Γιώργο Νταλάρα. Επόμενη στάση ήταν στο θέατρο "Περοκέ", όπου ξαναζωντάνεψε τον ιστορικό αυτό χώρο μαζί με τους αδελφούς Κατσιμίχα το χειμώνα του 1985. Την σκηνοθεσία είχε αναλάβει ο σκηνοθέτης του "Ρεμπέτικου", Κώστας Φέρρης. Έπειτα έκανε εμφανίσεις σε χώρους σινεμά όπως στο σινεμά "Ρεξ" στην Θεσσαλονίκη (1989) με την Αφροδίτη Μάνου και την Ελένη Τσαλιγοπούλου, και στο σινεμά "Αττικόν" στο οποίο εμφανίστηκε τρεις χρονιές. Από τις 9 έως τις 16 Φεβρουαρίου 1990 με την Ελένη Τσαλιγοπούλου και τον Διονύση Θεοδόση, το 1991 με τον Βασίλη Παπακωνσταντίνου και το 1993 με τους Άγαμους Θύτες. Τον Μάρτιο του 1990 εμφανίστηκε στο κινηματοθέατρο "Ράδιο Σίτυ" της Θεσσαλονίκης με την Ελευθερία Αρβανιτάκη και τον Διονύση Θεοδόση και τον Φεβρουάριο και Μάρτιο του1991, στον ίδιο χώρο, έκανε εμφανίσεις με τον Βασίλη Παπακωνσταντίνου. Τα Χριστούγεννα του 1991 παρέμεινε στην Θεσσαλονίκη όπου παρουσίασε το πρόγραμμά του με του Κατσιμιχαίους στο σινεμά "Ολύμπιον" μέχρι τον Ιανουάριο του 1992. Το ίδιο πρόγραμμα το παρουσίασε την ίδια χρονιά και στην Αθήνα στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά το Πάσχα και αμέσως μετά στο θέατρο "Ακροπόλ". Η εποχή των συναυλιών σε θέατρα και σινεμά, που ξεκίνησε 13 χρόνια νωρίτερα τελειώνει με εμφανίσεις στο ιστορικό κινηματοθέατρο "Παλλάς" το 1995 με τους Οπισθοδρομικούς, την Αναστασία Μουτσάτσου και την Αθηνά Μόραλη. Η κίνηση του Νταλάρα να μεταφέρει τις παραστάσεις σε θέατρα και σινεμά, σε κλειστούς δηλαδή χώρους όπου ο θεατής δεν καταναλώνει αλκοόλ αλλά προσέχει πραγματικά τη μουσική ήταν ριζοσπαστική για την εποχή της. Μετέφερε το κοινό σε χώρους όπου τον πρώτο λόγο είχε η μουσική και το τραγούδι και όχι το ποτό και το κοινό ανταποκρίθηκε με τεράστια επιτυχία.
Επιστροφή στη νύχτα
Ο Γιώργος Νταλάρας επιστρέφει στη νύχτα το 1996. Ένας νέος χώρος - η Ιερά Οδός - δημιουργείται ειδικά γι' αυτόν από τον Ηλία Μαρασούλη και διαμορφώνεται σύμφωνα με τις απαιτήσεις του Γ.Νταλάρα, δημιουργώντας αίσθηση στη νυχτερινή Αθήνα. Ο χώρος της Ιεράς Οδού κατασκευάστηκε σαν μία μεγάλη μουσική σκηνή (σχεδόν 2.000 θέσεων) και όχι σαν μία νυχτερινή πίστα. Ο ίδιος διευκρίνισε: «H προσδοκία του χώρου δεν είναι να αποκτήσουμε άλλο ένα νυχτερινό κέντρο. Ο χώρος αυτός πρέπει να λειτουργήσει ως χώρος εμφάνισης νέων ανθρώπων από όλα τα είδη του ελληνικού τραγουδιού και όχι μόνον...». Ο Γιώργος Νταλάρας θα παραμείνει για τρεις συνεχόμενες σεζόν στο χώρο αυτό, ως το 1999, και θα συνεργαστεί με τους Πυξ Λαξ, την Ελένη Τσαλιγοπούλου, το Μάριο Φραγκούλη, τον Γκόραν Μπρέγκοβιτς, τον Γιάννη Βαρδή αλλά και νέα συγκροτήματα όπως τους Συνήθεις Υπόπτους, τους Ποδηλάτες και τα Υπόγεια Ρεύματα. Ως καλλιτεχvικός διευθυvτής αυτoύ τoυ vέoυ χώρoυ, προσπάθησε στη συνέχεια να διατηρήσει το χώρο ως μουσική σκηνή που θα φιλοξενούσε σημαντικούς καλλιτέχνες απ' όλο τον κόσμο αλλά και νέους ταλαντούχους μουσικούς διαφόρων ειδών μουσικής. Η εξέλιξη όμως του χώρου τελικά ήταν διαφορετική. Το 2001 επιστρέφει μετά από πολλά χρόνια στην Πλάκα, και για τα επόμενα 3 χρόνια θα παρουσιάσει μουσικά προγράμματα στο Ζυγό, κάνοντας αναδρομή στο παλιό λαϊκό τραγούδι αλλά και σε latin τραγούδια που είχε πει παλιότερα. Τελευταία εμφάνιση του σε νυχτερινό μαγαζί αποτελούν οι παραστάσεις που έδωσε στο Αθηνών Αρένα τη σεζόν 2004-05 με τον Αντώνη Ρέμο. Το σχήμα προκάλεσε αίσθηση και συζητήθηκε ευρέως θετικά και αρνητικά. Ήταν μια κίνηση του Νταλάρα να απευθυνθεί σ' ένα διαφορετικό και πιο νεανικό κοινό αλλά και η διάθεση του να ξανά-ανακαλύψει τις πίστες 30 χρόνια μετά.
De Siris