Ευάγγελος
Βενιζέλος
O
Ευάγγελος Βενιζέλος γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη την 1 Ιανουαρίου 1957, είναι
Έλληνας πολιτικός, πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, βουλευτής Α΄ Θεσσαλονίκης και Καθηγητής
Συνταγματικού Δικαίου στο Τμήμα Νομικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου
Θεσσαλονίκης.
Βιογραφικά στοιχεία
Ακαδημαϊκή σταδιοδρομία
To
1974 εισάγεται στη Νομική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
Κατά τη διάρκεια των σπουδών του συμμετείχε στο φοιτητικό κίνημα και διετέλεσε
μέλος του Συλλόγου Φοιτητών Νομικής και των Συμβουλίων της Φοιτητικής Ένωσης
του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και της Εθνικής Φοιτητικής Ένωσης Ελλάδος.
Αποφοίτησε από τη Νομική το 1978 και πραγματοποίησε τις μεταπτυχιακές σπουδές
στο Πανεπιστήμιο του Παρισιού ΙΙ.
Το 1980
αναγορεύθηκε Διδάκτωρ Νομικής στη Νομική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου
Θεσσαλονίκης, όπου το 1984 εκλέχθηκε υφηγητής και στη συνέχεια καθηγητής του
Συνταγματικού Δικαίου.
Είναι
επίτιμος διδάκτορας νομικής του Πανεπιστημίου La Trobe της Μελβούρνης (Βικτώρια, Αυστραλία).
Το συγγραφικό του έργο περιλαμβάνει αριθμό βιβλίων και μελετών στο πεδίο του
συνταγματικού δικαίου, της πολιτικής θεωρίας, της πολιτιστικής πολιτικής κ.α.
Τα τελευταία χρόνια το συγγραφικό του έργο, παράλληλα με την πολιτική του
δραστηριότητα, έχει ως αντικείμενο την αναθεώρηση του Συντάγματος, την
προοπτική του Ευρωπαϊκού Συντάγματος, τις σχέσεις Κράτους και Εκκλησίας, το
«ανοιχτό κόμμα» ως μορφή συλλογικού πολιτικού υποκειμένου της μεταβιομηχανικής
εποχής, τον «Πολιτισμό των Πολιτισμών» ως απάντηση στη θεωρία της «σύγκρουσης
των πολιτισμών», τη σχέση «ελληνικότητας» και «δυτικότητας» κ.α.
Πολιτική σταδιοδρομία
Το 1990
εξελέγη μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΠΑ.ΣΟ.Κ. και εκλέγεται συνεχώς
βουλευτής Α' Θεσσαλονίκης από το 1993, 1996, 2000, 2004, 2007, 2009. Υπεράσπισε
επιτυχώς τον Ανδρέα Παπανδρέου το 1989. Έχει καταλάβει πλήθος κυβερνητικών και
άλλων θέσεων:
Αντιπρόεδρος
της Κυβέρνησης (2011-2012)
Υπουργός
Οικονομικών (2011-2012)
Υπουργός
Εθνικής Άμυνας (2009-2011)
Υπουργός
Πολιτισμού (1996-1999 και 2000-2004)
Υπουργός
Ανάπτυξης (1999-2000)
Υπουργός
Δικαιοσύνης (1996)
Υπουργός Μεταφορών
και Επικοινωνιών (1995-1996)
Υπουργός
Τύπου και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης και κυβερνητικός εκπρόσωπος (1994-1995)
Υφυπουργός
Προεδρίας της Κυβέρνησης και κυβερνητικός εκπρόσωπος (1993-1994)
Είναι επίσης
μέλος του Εκτελεστικού Γραφείου του ΠΑΣΟΚ. Ο Ευάγγελος Βενιζέλος ήταν ο
εισηγητής της Αναθεώρησης του Ελληνικού Συντάγματος που άρχισε το 1996 και
ολοκληρώθηκε τον Απρίλιο του 2001. Εισηγήθηκε νομοθετικό έργο στους τομείς των
μέσων ενημέρωσης, της δικαιοσύνης, της ενέργειας, του πολιτισμού κ.ά.
Με εισήγησή
του ψηφίστηκαν μεταξύ άλλων νόμοι για τα μέσα ενημέρωσης, για την απελευθέρωση
της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, για την προστασία των αρχαιοτήτων και της
πολιτιστικής κληρονομιάς. Στο πεδίο της πολιτιστικής πολιτικής αξίζει να
σημειωθεί η οργάνωση της αμφιλεγόμενης Πολιτιστικής Ολυμπιάδας ενόψει των
Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας του 2004.
Ως Υπουργός
Πολιτισμού επικρίθηκε για την απόφασή του τον Δεκέμβριο του 2003 να επιβάλει
την απομάκρυνση του έργου “Asperges Me”,
που επιδείκνυε ένα σταυρό και ένα πέος σε στύση, μετά από αντιδράσεις που
ξεκίνησαν από τον Γιώργο Καρατζαφέρη. Το έργο αυτό είχε φιλοτεχνήσει ο Thierry de Cordier με το οποίο και συμμετείχε στη διεθνή
έκθεση OUTLOOK,
που πραγματοποιήθηκε υπό την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού στο πλαίσιο της
Πολιτιστικής Ολυμπιάδας. Για αυτή την παρέμβασή του δήλωσε ότι «η ελευθερία
στην τέχνη περιορίζεται από τον νόμο και το κοινό γούστο». Σε σημείωμά του στον
κατάλογο της έκθεσης ανέφερε «Oι
καλλιτέχνες που έχουν κληθεί να παρουσιάσουν τη δουλειά τους σε όλο το φάσμα
των εικαστικών τεχνών, "δρουν" ελεύθερα, με μοναδικό όριο την
έμπνευση, το ταλέντο και τις επιλογές τους»
Διεκδίκηση της Προεδρίας του ΠΑΣΟΚ
Μετά την ήττα
του ΠΑΣΟΚ στις εκλογές της 16ης Σεπτεμβρίου 2007 (όπου εξελέγη πρώτος σε
σταυρούς στην Περιφέρεια της Α' Θεσσαλονίκης) δήλωσε εμμέσως πλην σαφώς ότι θα
διεκδικήσει την αρχηγία του κινήματος. Την εν λόγω δήλωση έκανε αιφνιδιαστικά
στο Ζάππειο Μέγαρο και ζωντανά σε όλα τα μεγάλα τηλεοπτικά κανάλια της Ελλάδας
τις πρώτες πρωινές ώρες της 17ης Σεπτεμβρίου. Μαζί του τάχθηκαν αμέσως στελέχη
του ΠΑΣΟΚ, όπως ο Ανδρέας Λοβέρδος, ο Κίμων Κουλούρης και ο Χρίστος Βερελής.
Ωστόσο, μετά τις εσωκομματικές εκλογές που διεξήχθησαν στις 11 Νοεμβρίου 2007,
δεν κατάφερε να πάρει την αρχηγία του κινήματος. Οι εκλογές ανέδειξαν αρχηγό
(για 2η συνεχή τετραετία) τον Γιώργο Παπανδρέου, στη δεύτερη θέση τον Ε.
Βενιζέλο και τρίτο τον Κώστα Σκανδαλίδη.
Κυβερνητική θητεία μετά το 2009
Στις εκλογές
της 4ης Οκτωβρίου 2009 επανεκλέχθηκε βουλευτής της Α' περιφέρειας Θεσσαλονίκης,
πρώτος σε σταυρούς προτίμησης. Στις 7 Οκτωβρίου 2009 και μετά τη νίκη του ΠΑΣΟΚ
στις εκλογές ορκίστηκε Υπουργός Εθνικής Άμυνας στην Κυβέρνηση Γεωργίου
Παπανδρέου 2009. Η ανάθεση του Υπουργείου συνοδεύτηκε όμως και από μείωση των
αρμοδιοτήτων του, καθώς αφενός ο νευραλγικός τομέας των εξοπλισμών ανατέθηκε
στον Αναπληρωτή Υπουργό Πάνο Μπεγλίτη, άνθρωπο εμπιστοσύνης του Γιώργου
Παπανδρέου, και αφετέρου οι εισηγήσεις άμυνας προς το Κυβερνητικό Συμβούλιο
Εξωτερικών και Άμυνας (ΚΥΣΕΑ) ανατέθηκαν στον Αντιπρόεδρο της Κυβέρνησης
Θεόδωρο Πάγκαλο.
Τον Ιούνιο
του 2011 η επικείμενη ψήφιση του μεσοπρόθεσμου προγράμματος δημοσιονομικής
προσαρμογής 2012-2015 προκάλεσε έντονες κοινωνικές αντιδράσεις που εκφράστηκαν
με μεγάλες πολυήμερες διαδηλώσεις και κυβερνητική κρίση που συνοδεύτηκε με
παραιτήσεις και ανεξαρτητοποιήσεις βουλευτών. Η κατάσταση αυτή οδήγησε στον
κυβερνητικό ανασχηματισμό της 17ης Ιουνίου, με τον οποίο ο Ευάγγελος Βενιζέλος
ανέλαβε το Υπουργείο Οικονομικών, σε μία πολύ κρίσιμη περίοδο της ελληνικής
κρίσης χρέους. Παράλληλα ανέλαβε και Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης.
Επί των
ημερών του ψηφίστηκε το μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής και
υπήρξε η συμφωνία της συνόδου κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης της 21ης Ιουλίου
για τη μείωση του ελληνικού χρέους. Στο επόμενο διάστημα ο Ευάγγελος Βενιζέλος
δέχτηκε έντονη κριτική για τη διμερή συμφωνία με τη Φινλανδία, με την οποία της
εξασφαλίζονταν εγγυήσεις για συμμετοχή της στο νέο πακέτο διάσωσης της Ελλάδας.
Η συμφωνία μεταξύ των δύο χωρών προκάλεσε άμεσα αντιδράσεις άλλων χωρών της
Ευρωζώνης, όπως η Αυστρία, η Ολλανδία και η Σλοβακία, που απαίτησαν αντίστοιχες
συμφωνίες, άλλα και της Γερμανίας, που παρενέβη για να θέσει άκυρη τη συμφωνία
Ελλάδας-Φινλανδίας.
Στα τέλη
Αυγούστου ανακοινώθηκαν μεγάλες αποκλίσεις της ελληνικής οικονομίας από τους
στόχους. Στο ίδιο διάστημα οι διαπραγματεύσεις του υπουργού με το κλιμάκιο της
τρόικα των δανειστών της Ελλάδας κατέληξε σε αδιέξοδο. Με την αποχώρησή της η
τρόικα έστειλε μήνυμα για λήψη νέων μέτρων Αμέσως μετά ο υπουργός ανακοίνωσε νέα έκτακτα
συμπληρωματικά μέτρα οικονομικού χαρακτήρα. Λίγο αργότερα ανακοίνωσε την
θέσπιση ενός νέου φόρου στα ακίνητα που η είσπραξή του θα γίνει μέσω του
λογαριασμού της ΔΕΗ. Η απόφαση αυτή ερχόταν σε πλήρη αντίθεση με τις προ δύο
μηνών δηλώσεις του όπου ανέφερε: «δεν είναι ο λογαριασμός της ΔΕΗ ο μοχλός για
να εισπράττεις τέλη ή φόρους»
Ακολούθησε η
ψήφιση του πολυνομοσχεδίου για το νέο βαθμολόγιο-μισθολόγιο του δημοσίου, τις
μειώσεις σε κύριες και επικουρικές συντάξεις, τις μειώσεις στο εφάπαξ, τη νέα
φορολογική κλίμακα και τις αλλαγές στα εργασιακά. Στις 27 Οκτωβρίου 2011 υπήρξε
συμφωνία της συνόδου κορυφής της ΕΕ για «κούρεμα» του ελληνικού χρέους έως 50%,
που χαιρετίστηκε θετικά από την Κυβέρνηση. Λίγες μέρες μετά και ενώ η χώρα
βρισκόταν σε κλίμα κοινωνικής έντασης ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε την απόφασή του
για διεξαγωγή δημοψηφίσματος. Ο Βενιζέλος δε διαφώνησε με αυτή την πρόταση και
την υπερασπίστηκε σε τηλεοπτική του εμφάνιση. Τρεις μέρες μετά και αφού είχε
προηγηθεί η από κοινού ανακοίνωση της Άνγκελα Μέρκελ και ΤΟΥ Νικολά Σαρκοζί πως
από το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος θα κριθεί στην ουσία η παραμονή της
Ελλάδας στην Ευρωζώνη άλλα και πως παγώνει η εκταμίευση της έκτης δόσης του
παλαιότερου πακέτου διάσωσης μέχρι τη διενέργεια του δημοψηφίσματος, τάχθηκε
κατά του δημοψηφίσματος.
Στη νέα
Κυβέρνηση συνεργασίας ΠΑΣΟΚ-ΝΔ-ΛΑΟΣ του Λουκά Παπαδήμου διατήρησε τη θέση του
Αντιπροέδρου της Κυβέρνησης και του Υπουργού Οικονομικών. Στα τέλη Νοεμβρίου
στην ετήσια αξιολόγηση της βρετανικής εφημερίδας Financial Times, ο Ευάγγελος Βενιζέλος κατέλαβε την
τελευταία θέση μεταξύ των υπουργών οικονομικών της ΕΕ. Στην εθνική συνδιάσκεψη
του ΠΑΣΟΚ στις 12 Μαρτίου του 2012 ανακηρύχθηκε ως ο μοναδικός υποψήφιος για το
αξίωμα του προέδρου του κόμματος, καθώς ήταν ο μοναδικός ο οποίος κατάφερε να
συγκεντρώσει τον απαραίτητο αριθμό υπογραφών βάσει καταστατικού.
Είναι
παντρεμένος από το 1980 με τη Βασιλική Μπακατσέλου, με την οποία έχει μία κόρη.
De Siris