Γιάννης Νεγρεπόντης
Ο Γιάννης Νεγρεπόντης γεννήθηκε το 1930 στη Λάρισα , όπου έζησε ώς τα οκτώ του χρόνια, οπότε ήρθε οικογενειακώς στην Αθήνα όπου και πέθανε στις 22 Σεπτεμβρίου 1991.
Ποιητής, πάνω απ' όλα, καταπιάστηκε και διακρίθηκε σε όλα τα είδη του γραπτού λόγου: ποίηση, πεζογραφία, θέατρο, τραγούδι, κριτική, δοκίμιο, χρονογράφημα, σάτιρα, ευθυμογράφημα, παιδικά, ραδιοφωνικό σχόλιο.
Από οικογένεια αριστερών, γιος του μπαρμπα-Κώστα Ξυνοτρούλια, γνωστού για την αγωνιστική του δράση, τάχτηκε κι ο ίδιος στην ιδεολογία που ευαγγελίζεται μια κοινωνία δικαιότερη και ανθρωπινότερη, διατηρώντας όμως μια κριτική στάση, που συχνά τον έκανε δυσάρεστο στις κατεστημένες ηγεσίες.
Σπούδασε Ιστορία - Αρχαιολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών (λόγω πολιτικών φρονημάτων δεν αξιοποίησε ποτέ επαγγελματικά το πτυχίο που πήρε) και θέατρο στη Δραματική Σχολή του Ωδείου Αθηνών, με δασκάλους τον Ροντήρη, τον Βεάκη, τον Σιδέρη (αλλά ούτε κι αυτές τις σπουδές αξιοποίησε επαγγελματικά).
Από τους πρωτοπόρους της «πολιτιστικής επανάστασης» της δεκαετίας του '60, έγινε ευρύτερα γνωστός και αγαπητός με τα τραγούδια του «Το ακορντεόν» (που τελειώνει με το σύνθημα «δεν θα περάσει ο φασισμός») και «3ος παγκόσμιος» που μελοποίησε ο Μάνος Λοΐζος. Ο ίδιος μελοποίησε τα αντιρατσιστικά «Νέγρικα», που τραγούδησε η Μαρία Φαραντούρη. Ηταν τα τραγούδια που έγιναν αρχικά γνωστά από τις μπουάτ και πέρασαν και τραγουδήθηκαν -απαγορευμένα πια- από στόμα σε στόμα, στα χρόνια της δικτατορίας.
Η ικανότητα του Νεγρεπόντη να περνάει μηνύματα, χωρίς να είναι κραυγαλέος και ευκαιριακός, καταφάνηκε και στα κατοπινά χρόνια με τα «Μικροαστικά» και τα «Μαθήματα πολιτικής οικονομίας» -πολυτραγουδισμένα επίσης- που έντυσε μουσικά ο Λουκιανός Κηλαηδόνης. Τα «Μικροαστικά» γνώρισαν επιτυχία και ως σατιρικό θεατρικό έργο.
Ενα ακόμη ποιητικό έργο, το «Φυλάττειν Θερμοπύλας», που έγραψε εξόριστος στη δικτατορία, έχει μελοποιήσει στο μεγαλύτερο μέρος τους, υπό μορφή ορατορίου, ο Χρήστος Λεοντής.
Την 21η Απριλίου 1967 ο Γιάννης Νεγρεπόντης συλλαμβάνεται και παραμένει εξόριστος στη Γυάρο και τη Λέρο (Παρθένι) τρία χρόνια.
Τα έργα του
Την πρώτη του εμφάνιση στα γράμματα έκανε το 1949 μ' ένα διήγημα στο περιοδικό «Ελληνική δημιουργία», που εξέδιδε ο Σπύρος Μελάς με το ψευδώνυμο Γιάννης Νικολάου.
Η πρώτη του ποιητική συλλογή έρχεται αργότερα, το 1958. Είναι το «Πρόσωπα και χώρος», όπου υπογράφει με το ψευδώνυμο Νεγρεπόντης, με το οποίο καθιερώνεται.
Στα χρόνια που ακολούθησαν κυκλοφορούν τα έργα του:
«Καθημαγμένοι» (ποίηση, 1960), «Ιφιγένεια» (ποιοτικό επεισόδιο, 1961), «Δωρήματα» (ποίηση, 1963), «Εγκλειστοι» (πεζογραφία, 1966), «Φυλάττειν Θερμοπύλας» (ποίηση, 1971), «Ουδέν Αδιον Ερωτος» (ποίηση, 1971), «Ο καθρέπτης και άλλες πρόζες» (πεζογραφία, 1973), «Μικροαστικά» (ποίηση, 1974), «Τραγούδια» (ποίηση, 1976), «Τα καράβια της Αργυρώς» (ποίηση, 1976), «15 παραμύθια» (πεζογραφία 1977), «Ο φίλος μου ο Αίσωπος» (θέατρο, 1979), «Οι μπόμπιρες» (πεζογραφία, 1979), «Συνάντηση» (ποίηση, 1979), «Ενας μπόμπος πολύ αριστερός» (πεζογραφία, 1980), «Ο κύριος Χι» (πεζογραφία, 1981), «Ο γάμος, η διαθήκη και οι έρωτες» (πεζογραφία, 1981), «Κάτω από ένα κουνουπίδι» (ποίηση, 1981), «Το διπλανό δωμάτιο» (πεζογραφία, 1982), «Φεμινιστικά» (ποίηση, 1983), «Τα κομματικά» (πεζογραφία, 1986), «Περσεφόνη» (εκτός εμπορίου, 1986), «Οι κατσαρίδες ποτέ δεν πεθαίνουν» (οικολογικό παραμύθι, 1986).
De Siris