Εθνικός Δημοκρατικός Ελληνικός Σύνδεσμος
Ο Εθνικός Δημοκρατικός Ελληνικός Σύνδεσμος (ΕΔΕΣ) ήταν μια ελληνική αντιστασιακή οργάνωση κατά τη διάρκεια της κατοχής της Ελλάδας από τις δυνάμεις του άξονα.
Ιδεολογικά ανήκε στο φιλελεύθερο δημοκρατικό στρατόπεδο, σε αντίθεση με το κομμουνιστικό ΕΑΜ. Ιδρύθηκε στις 9 Σεπτεμβρίου του 1941 και είχε ως πολιτικό αρχηγό τον Κομνηνό Πυρομάγλου ενώ στρατιωτικός του αρχηγός ήταν ο αξιωματικός Ναπολέων Ζέρβας, ο οποίος είχε αποταχθεί από το στράτευμα λόγω της συμμετοχής του στο βενιζελικό κίνημα του 1935.
Μετά την συμμετοχή τους στην επιτυχή ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοποτάμου, μια επιχείρηση η οποία οργανώθηκε από 12 Άγγλους πράκτορες και στην οποία έλαβαν μέρος 60 αντιστασιακοί άνδρες του ΕΔΕΣ και 150 αντάρτες του ΕΛΑΣ, το ΕΑΜ και το στρατιωτικό του σκέλος, ο ΕΛΑΣ ήρθε σε σύγκρουση με τον ΕΔΕΣ διότι το ΕΑΜ υποστήριζε ότι μέρος του ΕΔΕΣ συνεργαζόταν με τον κατακτητή. Από την πλευρά του ο ΕΔΕΣ θεωρούσε ότι η πραγματική αίτια της σύγκρουσης ήταν η προσπάθεια του ΕΑΜ να μονοπωλήσει την Εθνική Αντίσταση ώστε να καταλάβει την εξουσία μετά την αποχώρηση των Γερμανών.
Ο ΕΔΕΣ στα τέλη της κατοχής κυριαρχούσε στη Δυτική Ελλάδα ενώ εκκαθάρισε και την Θεσπρωτία από τις ένοπλες δυνάμεις Γερμανών και Τσάμηδων. Έδωσε περισσότερες από 100 μάχες εναντίον των Ιταλών, Γερμανών, Αλβανών τσάμηδων (συνεργατών των Χιτλερικών) και των ανταρτών του ΕΛΑΣ.
Κατά τα Δεκεμβριανά ο ΕΔΕΣ τάχθηκε στο πλευρό της κυβέρνησης Παπανδρέου και του αστικού πολιτικού κόσμου και δεχόμενος ισχυρή επίθεση από τον ΕΛΑΣ αναγκάστηκε να εκκενώσει την Ήπειρο και να περάσει στην Κέρκυρα.
Αμφιλεγόμενα
Υπάρχουν μαρτυρίες Γερμανών πρώην αξιωματικών στην Ελλάδα επί Κατοχής, σύμφωνα με τις οποίες οι κατοχικές δυνάμεις ήρθαν σε επαφή με τον Ζέρβα, με σκοπό να κρατήσουν ουδέτερη στάση ο ένας απέναντι στον άλλο, ούτως ώστε οι κατοχικές δυνάμεις να αφιερωθούν στην καταπολέμηση του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ. Σύμφωνα με τη ίδια πηγή οι κατοχικές δυνάμεις έδωσαν κατά την αποχώρησή τους από την Ελλάδα όπλα στους ΕΔΕΣίτες. Εντούτοις, οι ισχυρισμοί και τα ντοκουμέντα αυτά διαψεύδονται από τους υποστηρικτές του ΕΔΕΣ.
Σημαντικές μάχες και αντικατοχικές ενέργειες
25 Νοεμβρίου 1942:Συμμετοχή στην καταστροφή της γέφυρας του Γοργοποτάμου.
1943
20 Μαΐου: Νικηφόρα μάχη έναντι Ιταλών και Τσάμηδων στο χωριό Αγία Κυριακή.
22 Ιουνίου: Ανατίναξη γέφυρας Σπηλιοποτάμου επί του ποταμού Καλαμά.
6 Ιουλίου:Νικηφόρα μάχη με αλπινιστές στη Μηλιά Ηπείρου.
8 - 20 Σεπτεμβρίου: Εκτεταμένες μάχες με γερμανικά στρατεύματα στις περιοχές Μετσόβου, Πραμάντων και Καλαρρυτών.
16 Σεπτεμβρίου και 29 Σεπτεμβρίου:Απόκρουση δυνάμεως Γερμανών και Τσάμηδων στη Σκάλα Παραμυθιάς.
30 Σεπτεμβρίου:Επίθεση στο γερμανικό αρχηγείο Ξηροβουνίου.
30 - 31 Οκτωβρίου: Μάχη με μεραρχία Εντελβάις στο Βουλγαρέλι. Κατά τη διάρκεια της μάχης ενεπλάκησαν και αντάρτες του ΕΛΑΣ.
Νοέμβριος και Δεκέμβριος 1943: Απόκρουση εκκαθαριστικών επιχειρήσεων Γερμανών και Τσάμηδων στη Θεσπρωτία.
1944
29 Ιουνίου: Απελευθέρωση Παραμυθιάς και Πάργας.
30 Ιουνίου: Νικηφόρα μάχη με Γερμανούς και Τσάμηδες στη Μενίνα.
11 Αυγούστου: Απελευθέρωση Μαργαριτίου.
17 - 18 Αυγούστου: Εκπόρθηση οχειρού Μενίνας.
14 Σεπτεμβρίου: Νικηφόρα μάχη στην Δωδώνη-Απελευθέρωση Λευκάδας
22 Σεπτεμβρίου: Απελευθέρωση Ηγουμενίτσας και Φιλιατών.
7 - 15 Οκτωβρίου: Μεγάλες μάχες με τα αποχωρούντα γερμανικά στρατεύματα.
De Siris