Μαρίκα Νίνου
Η Μαρίκα Νίνου γεννήθηκε την 1η Ιανουαρίου του 1922(για άλλους το 1918) πάνω στο καράβι Ευαγγελίστρια που έφερνε τη μητέρα της, τις δυο αδερφές της και τον οκτάχρονο αδερφό της Μπαρκέβ απο τη Σμύρνη στον Πειραιά.
Οι γονείς της Οβανές (Γιάννης) και Γκιούλα (Τριανταφυλλιά) Αταμιάν ήταν Αρμένιοι της Σμύρνης που γλυτώσανε ως εκ θαύματος στη μεγάλη σφαγή ! Το όνομα της, το έδωσε ο καπετάνιος βαπτίζοντάς την πάνω στο πλοίο, γιατί νόμισαν ότι θα πέθαινε και έτσι ονομάστηκε Ευαγγελία. Μείναν στη Κοκκινιά στην οδό Μεγάρων 50.
Ο πατέρας της ήταν χύτης, έψαξε για δουλειά και η οικογένεια της πέρασε πολύ δύσκολα χρόνια. Ο αδερφός της άρχισε να δουλεύει σε διάφορες δουλειές και αργότερα άνοιξε μαγαζί με κεμπάπ στον Άγιο Νικόλαο Κοκκινιάς. Στα επτά της χρόνια γράφτηκε στο Αρμένικο σχολείο και ο δάσκαλος της πρότεινε να μάθει μαντολίνο, οπότε μπήκε στην ορχήστρα του σχολείου. Παράλληλα είδαν τα φωνητικά της προσόντα και την πήραν για να ψάλλει στην Αρμένικη εκκλησία του Αγ.Ιάκωβου. Στα 10 της πήγαινε στα κεντράκια της Κοκκινιάς και κοίταζε απ' έξω το πρόγραμμα που μετέφερε αυτούσιο στην τάξη την άλλη μέρα!
Ο 1ος της γάμος
Το 1939 σε ηλικία 17 ετων παντρεύεται τον επίσης Αρμένη Χάϊκ Μεσροπιάν που ήταν κλειδαράς. Το 1940 (κατά τον Πετρόπουλο το '43) γεννάει το γιο τους, Οβανές. Κατα τον Σαββόπουλο το ζευγάρι χωρίζει το 1943. Το 1947 ήρθε δυο φορές στην Ελλάδα ένα Σοβιετικό πλοίο για να πάρει όσους Αρμένιους επιθυμούσαν να εγκατασταθούν στην πατρίδα τους. Τότε έφυγαν από την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη οι μισοί περίπου Αρμένιοι. Ανάμεσα τους και ο άντρας της Μαρίκας που άφησε γυναίκα (25 χρόνων) και παιδί. Ο Μεσροπιάν χωρίς να λάβει διαζύγιο ξαναπαντρεύτηκε στην Αρμενία και μάλιστα έκανε και 5 παιδιά!
Ο 2ος της γάμος
Το 1944 γνωρίζει τον ακροβάτη Νίκο -Νίνο- Νικολαΐδη. (Κατα τον Πετρόπουλο το 1947). Στην αρχή δούλευε στο ταμείο και λίγο μετά γίνονται καλλιτεχνικό ζευγάρι και παντρεύονται. Με το όνομα "Ντούο Νίνο" περιοδεύουν στην Πελοπόννησο και το 1948 βάζουν στο σχήμα τον μικρό Οβανές και γίνονται το "Δυόμιση Νίνο". Το όνομα Μαρίκα το έδωσε η μητέρα του Νίνο, θεατρίνα κι αυτή, για να θυμίζει την Κοτοπούλη ! Σιγά-σιγά καταστάλαξαν σε κάποια θεατράκια της Αθήνας. Σε κάποια εμφάνισή τους το 1948 στο Ναύσταθμο της Σαλαμίνας, ο Ναύαρχος ζήτησε να ακούσει ένα Τούρκικο τραγούδι που είπε η Μαρίκα μια και ήξερε από τη μητέρα της.
Η πορεία της ως Μαρίκα Νίνου
Εκεί ήταν ο Πέτρος Κυριακός, ο οποίος την άκουσε και την γνώρισε στο Μανώλη Χιώτη, για να κάνει την πρώτη ηχογράφηση τον Ιούνη το 1948 με 2 τραγούδια του Χιώτη : "Ώρες σε κρυφοκοιτάζω" και "Θα σου πω το μυστικό μου". Η Μαρίκα θέλει να ανέβει στο πάλκο, αλλά δεν είναι και τόσο εύκολο. Ο Μητσάκης θυμάται ότι μετά την παράσταση τους από κάποιο κοντινό θέατρο πήγαν με το "Δυόμιση Νίνο" στο "Πίγκαλς" στην αρχή της Πατησίων και τον παρακάλεσε : "Καλέ κύριε Μητσάκη, πες και στον κύριο Χιώτη να βγω να πω κι εγώ ένα τραγουδάκι".
Στο πάλκο την πρωτοανέβασε ο Στελλάκης, ο οποίος πιθανόν την άκουσε στο στούντιο με τον Χιώτη.
Έτσι ξεκινάει στην πρώτη της δουλειά σε πάλκο στη "Φλορίδα" στην Αλεξάνδρας στο Πεδίο του Άρεως, του Παναγιώτη Μελιτά, τη χειμερινή περίοδο 1948-'49 για 5 μήνες μαζί με τους Μιχάλη Γενίτσαρη, Λεμονόπουλο, Ανέστο Αθανασίου, Βούλα Δερέμπεη, ενώ μετά ήρθαν και οι Απόστολος Χατζηχρήστος και Γιώργος Λαύκας !! Ο Μελιτάς ζήτησε από το Γενίτσαρη να φτιάξει το σχήμα και απαίτησε οπωσδήποτε τραγουδίστρια μιας και μέχρι τότε είχε Ευρωπαϊκά στο μαγαζί του. Λίγο πριν τη Νίνου, είχε ξεκινήσει και η Μπέλλου με τον Τσιτσάνη στου "Τζίμη του χοντρού", Αχαρνών 77, ενώ η Χασκήλ μεσουρανούσε. Πάντως η γυναίκα στο ρεμπέτικο πάλκο ακόμα δεν ήταν ακόμα ιδιαίτερα απαραίτητη !
Μετά την επιτυχία της Μπέλλου από τα τέλη του '47 μέχρι τις αρχές του '49 και μετά την αποχώρηση της, λόγω κάποιου επεισοδίου, ο Τσιτσάνης θεωρεί ότι πρέπει να έχει γυναίκα στο πάλκο και έτσι τη νέα σαιζόν στου "Τζίμη του χοντρού", του Δημήτρη Μάρκου στην Αχαρνών 77, τον Οκτώβρη του '49, παίρνει την Ιωάννα Γεωργακοπούλου. Η Γεωργακοπούλου δεν είχε την τσαχπινιά που ήθελε ο Τσιτσάνης και ο Στελλάκης του πρότεινε τη Νίνου που ήθελε να φύγει από το μαγαζί τους, γιατί έλεγε λίγα τραγούδια και έπαιρνε λίγα λεφτά (25 δρχ.). Εν τω μεταξύ τη Νίνου απέρριψε ο Παπαϊωαννου που έψαχνε κι αυτός τραγουδίστρια γιατί έκανε λέει "πολλά καμώματα και τσαλίμια". Ο Τσιτσάνης πάει στη "Φλορίδα", τη βλέπει και καταλαβαίνει ότι είναι αυτό που ήθελε. Η Νίνου πηγαίνει συχνά στο κέντρο και ο Τσιτσάνης την ανεβάζει στο πάλκο ενώ η Γεωργακοπούλου δεν το βλέπει με καλό μάτι.
Με τον αέρα που είχε η Νίνου, η σχέση τους γίνεται πιο στενή και έτσι καθώς ο Τσιτσάνης γραμμοφωνεί τον "Τραυματία", που είχε παίξει σε Νοσοκομείο της Θεσσαλονίκης πριν μήνες και χόρευαν ακόμα και οι τραυματίες, με τον Τσαουσάκη πρώτη φωνή και τη Νίνου δεύτερη, την επόμενη μέρα πείθει τον Τσιτσάνη να τραγουδήσει το ίδιο τραγούδι πρώτη φωνή, αφήνοντας την περίφημη ερμηνεία της στις 78 στροφές. Στις 27 Νοέμβρη ο Κώστας Κοφινιώτης διοργανώνει μουσικό πρωινό στο "Κεντρικόν", όπου συμμετέχουν 5 μεγάλα λαϊκά συγκροτήματα της εποχής. Προλογίζει ο "μουσικός κριτικός" Μάνος Χατζιδάκις και παρουσιάζει ο Ίκαρος, ενώ στο τέλος οι θεατές ψηφίζουν τα 2 πρώτα τραγούδια ! Ο Τσιτσάνης παίρνει βέβαια μέρος με τη Νίνου.
Τη μέρα αυτή γίνεται ένα φοβερό επεισόδιο μεταξύ Ιωάννας και Νίνου, που βλέπει να την υποσκελίζει. Το βραβείο πήγε σ' αυτούς και αμέσως μετά γράφει γι' αυτήν και γραμμοφωνούν 7-8 τραγούδια, που κυκλοφορούν πριν τα Χριστούγεννα του '49, "Πού θα τα βρεις στρωμένα", "Για τα μάτια π' αγαπώ", "Η καρδιά σου θα γίνει χρυσή", "Κι αν πάθεις και καμιά ζημιά(Τσιτσάνη μου)" κ.α. Η κατάσταση στο μαγαζί χειροτέρευε μια και ο Τσιτσάνης την ανεβάζει συχνά στο πάλκο και τελικά, με παρέμβαση του "Τζίμη", η Νίνου ξεκινάει στο πλευρό του Τσιτσάνη στις 4.12.1949. Το μεροκάματο γίνεται 90 δρχ. και από εκεί αρχίζει η λαμπρή πορεία του ντουέτου Τσιτσάνης-Νίνου για τα επόμενα 5 χρόνια με τις όποιες παρενθέσεις.
Εν τω μεταξύ η μεγάλη της επιτυχία και οι πολλές ίντριγκες με τον Τσιτσάνη, γίνονται αιτία να της δώσουν κι άλλοι συνθέτες σπουδαία τραγούδια, όπως ο Μητσάκης: "Στα μπουζούκια να με πας", "Βαλεντίνα", "Παλαμάκια" κ.α.), ο Χιώτης: ("Παράξενη κοπέλα", "Έχασα τα μάτια τα ωραία"), ο Χατζηχρήστος: ("Η μικρή του καμηλιέρη"), οι Ριτσιάρδης-Τραϊφόρος ("Η ταμπακιέρα"), ο Στέλιος Κηρομύτης: ("Πες μου γιατί άλλαξες"), ο Γιάννης Τατασόπουλος: ("Το δέκα το καλό"), ο Σταύρος Τζουανάκος: ("Φτάνει που θα μ' αγαπάει"), ο Μιχάλης Σογιούλ ("Ο μήνας έχει εννιά") κ.α.
Η Νίνου λέγεται ότι πρώτη τραγούδησε όρθια στα ρεμπέτικα πάλκα εκεί γύρω στο 1951. Ίσως το καθιέρωσε αυτή, αλλά πρώτη ήταν η Λίτσα Χάρμα, που τραγούδαγε μόνο όρθια από το 1948 μαζί με τον άντρα της Τόλη Χάρμα. Και τις δύο έχουμε δει σε ελληνικές ταινίες να τραγουδάνε όρθιες. Η Νίνου είναι αυτή που έφερε τη Βαγγελιώ Μαργαρώνη, κόρη του τσεμπαλίστα του Βαγγέλη Παπάζογλου, που θαύμαζε ο Τσιτσάνης, Μανώλη Μαργαρώνη, στην ορχήστρα του μεγάλου συνθέτη. Ο Τσιτσάνης ωστόσο συνεχίζει να της γράφει τραγούδια που γίνονται τεράστιες επιτυχίες όπως: "Σεράχ", "Είμαι μια δυστυχισμένη", "Τα καβουράκια", "Ζαΐρα", "Απόψε κάνεις μπαμ", "Παίξτε μπουζούκια", "Στο Τούνεζι, στη Μπαρμπαριά", "Γεια σου καΐκι μου Άη Νικόλα", το συγκλονιστικό σε στίχους Κώστα Βίρβου, "Γεννήθηκα για να πονώ" το "Τι σήμερα, τι αύριο, τι τώρα" και άλλα πολλά. Μέσον:paradeigma.mp3
Το ταξίδι στην Πόλη και η ρήξη με τον Τσιτσάνη
Τον Οκτώβρη του 1951 πηγαίνουν για ενάμιση μήνα με τον Τσιτσάνη και την Ευαγγελία Μαργαρώνη στην Πόλη για εμφανίσεις στο κέντρο "Καζαμπλάνκα". Το πρόγραμμα ήταν βαριετέ και είχαν το δικό τους μέρος, ενώ στο ίδιο κέντρο εμφανιζόταν και η Ζωζώ Σαπουντζάκη. Την ίδια εποχή στην Πόλη και σε άλλο κέντρο ήταν η Ρόζα Εσκενάζυ και ο Αγάπιος Τομπούλης. Τότε η Πόλη είχε 150.00 Έλληνες και οικονομικά εύρωστους, ενώ ένα χρόνο μετά άρχισαν τα θλιβερά επεισόδια των Τούρκων, που έδιωξαν σιγά-σιγά σχεδόν όλους!
Πολλά ειπώθηκαν γι' αυτό το ταξίδι που έχουν πάρει διαστάσεις μύθου. Και οι δύο έκαναν "ατασθαλίες" με αποτέλεσμα να αρχίσουν οι καυγάδες που θα οδηγήσουν σιγά-σιγά στη ρήξη. Έβγαλαν πολλές χρυσές λίρες, με τις οποίες η Νίνου ξεκίνησε να φτιάχνει το σπίτι της στο Αιγάλεω. Μόλις γύρισαν στην Αθήνα ο Τζίμης τους ξαναπήρε στο μαγαζί, αλλά η Μαρίκα παρασυρμένη από την επιτυχία της, σωστή ντίβα, απαίτησε να φύγει η Σεβάς Χανούμ που ωστόσο δούλευε εκεί, πράγμα που έφερε εις πέρας ο Τζίμης.
Η Σεβάς δεν της το συγχώρησε και είπε σε όλους ότι "θα τη δείρω" και έτσι κάθε βράδυ την περίμενε στου Μάριου, στην Ίωνος, μήπως έρθει αφού πέρναγαν όλοι οι μουσικοί πριν τη δουλειά από τις 6 ως τις 9. Ένα βράδυ που η Σεβάς έλειπε πήγε η Μαρίκα στου Μάριου, αλλά κάποιος καλοθελητής ειδοποίησε τη Χανούμ που ήρθε αμέσως και αφού την κατηγόρησε μπροστά σε όλους, της όρμησε με μανία και έγιναν μαλλιά κουβάρια! Το 1952 θα πρωταγωνιστήσει στη διαμάχη μεταξύ δύο κέντρων, της "Τριάνας" στη Λ. Συγγρού, του Βασίλη Χειλά, που είχε έρθει το '50 από την Αμερική και του "Φαληρικού" στις Τζιτζιφιές του Γιάννη Μαργωμένου. Στο πρώτο οι Παπαϊωάννου και Χιώτης και στο δεύτερο ο Τσιτσάνης.
Η Νίνου τσακωμένη με τον Τσιτσάνη κλείνει στην "Τριάνα" και η Μπέλλου στο "Φαληρικό" και οι δύο με συμβόλαια. Κάποια στιγμή τα ξαναβρίσκουν Τσιτσάνης-Νίνου και θέλουν να σμίξουν. Γίνεται αναστάτωση φοβερή με την άρνηση της Μπέλλου να φύγει και τελικά τη λύση δίνει ο Παπαϊωάννου με αλλαγή Νίνου-Μπέλλου, μεταξύ των δύο κέντρων, υποχωρώντας η Μπέλλου που σέβονταν το μπάρμπα-Γιάννη, μετά όμως από ομηρικούς καυγάδες, συμβούλια και τη μεσολάβηση ακόμα και του συνδέσμου μουσικών.
Η αρρώστια και το τέλος της
Το 1954 χτυπήθηκε από καρκίνο στη μήτρα. Αποφασίζει να πάει στην Αμερική μια και ο δρόμος είχε ανοίξει από το 1953 με τον Παπαϊωάννου, ενώ ο Τσιτσάνης πρώτος είχε δεχτεί προτάσεις από το 1949, αλλά δεν ήθελε το υπεραντλαντικό ταξίδι με το αεροπλάνο. Στην Αμερική πηγαίνει όμως και ευελπιστώντας να γιατρευτεί από την ασθένεια της. Πρωτο ταξίδι είναι στις 29 Σεπτέμβρη του '54 και θα δουλέψει στο "Νέο Βυζάντιο" στη Νέα Υόρκη, ενώ μένει σ' ένα δωμάτιο στους 42 δρόμους.
Στην Αμερική ακούει το "Πες μου αν με βαρέθηκες", του Χιώτη και νοιώθει ότι γράφτηκε γι' αυτήν. Βρίσκει τον Καπλάνη και το γραμμοφωνεί εκεί, πράγμα που θεωρήθηκε ότι το "στέλνει" στον Τσιτσάνη. Στις 9.7.55 ξαναγυρίζει πίσω αφού είχε κάνει εξετάσεις για την αρρώστια της. Ξαναπηγαίνει αμέσως στου "Τζίμη", αλλά η κατάσταση της χειροτερεύει και βρίσκεται μεταξύ νοσοκομείου και πάλκου. Τότε ηχογραφεί και το "Αγάπη που' γινες δίκοπο μαχαίρι" από την ταινία "Στέλλα" του Κακογιάννη.
Θα ξαναπάει στην Αμερική όπου πάλι θα κάνει θεραπεία και θα δουλέψει με τον Καπλάνη και τον Τζουανάκο, ενώ θα κάνει κι άλλες ηχογραφήσεις. Από το πλευρό της στην Αμερική δεν έφυγαν ο Κώστας Καπλάνης και η Ρένα Ντάλλια. Η Ντάλια μαζί με την Εύα Στυλ έκαναν κάθε βράδυ έρανο μεταξύ των θαμώνων στα κέντρα "Μπριτάνια" και "Βυζάντιο" για τα έξοδα του νοσοκομείου. Βλέποντας την κατάσταση της κάνει τη διαθήκη της στην Αμερική και γράφει το σπίτι στο γιο της κάτι που βρίσκει αντίθετο το σύζυγο της, Νικολαΐδη. Επιστρέφει καταβεβλήμενη στην Ελλάδα. Αναγκάζεται να δουλέψει στου "Τζίμη" για μια παλιά οφειλή. Η πρωτοχρονιά του 1957 τη βρίσκει να τραγουδάει στου "Τζίμη" μαζί με τους Σπόρο, Πόλυ Πάνου, Καραμπεσίνη, Γ.Κουλαξίζη, Στ.Βαρτάνη και Μ.Πορτοκάλη.
Με την αλλαγή του χρόνου ξεκινά με τα "Τα καβουράκια", το "Γεννήθηκα για να πονώ", "Τρεις μάγκες είμαστε" και τη "Συννεφιασμένη Κυριακή" διηγείται ο Στέλιος Πλακίτσης πελάτης κείνη την εποχή και ιδιοκτήτης ταβέρνας στα Μεσόγεια. Μια βδομάδα πριν πεθάνει, η Μαρίκα πηγαίνει σαν θαμώνας, στου "Τζίμη του χοντρού" και θα τραγουδήσει αγέρωχα, όπως διηγείται ο Γιάννης Σταματίου, το "Γεννήθηκα για να πονώ". Λίγο μετά πεθαίνει στις 23 Φλεβάρη του 1957, ημέρα Σάββατο.
Ηχογραφήσεις
Οι ηχογραφήσεις της συνολικά είναι 174, όπου στις 119 τραγουδάει πρώτη φωνή. Ηχογράφησε 20 τραγούδια στη Liberty Αμερικής, 11 είναι από ζωντανή ηχογράφηση στου "Τζίμη του Χοντρού" το 1955 και 9 από συναυλία στον "Παρνασσό" το 1954 (ηχογρ. Γαλλικού συνεργείου), ενώ περίπου 60 είναι τα τραγούδια του Τσιτσάνη που ερμήνευσε.
Δυο λόγια του Τσιτσάνη
"Η Μαρίκα στο πάλκο ήταν ασυναγώνιστη, οι κινήσεις της ήταν κάτι το συγκλονιστικό, όταν τραγουδούσε είχε τέτοια εκφραστικότητα και μεταδοτικότητα στο κοινό, που νομίζω ότι δεν πρόκειται να γεννηθεί άλλη. Όταν τραγουδούσε κυριολεκτικά καθήλωνε τον κόσμο στα τραπέζια. Ήταν φοβερή! Ήταν γεννημένη για το πάλκο!"
4 χρόνια μετά τον θάνατο της, στις 11 Μαρτίου 1961, στη μνήμη της, ο Τσιτσάνης, έγραψε το τραγούδι "Θέλω να είναι Κυριακή" (HMV 7PG-2911), ερμηνευμένο από την Καίτη Γκρέη.
De Siris