Η Ναυμαχία της Άνδρου
Η Ναυμαχία της Άνδρου σημειώθηκε επί τουρκοκρατίας στις 7 Απριλίου του 1790
στον πορθμό του Καφηρέα, (Εύβοιας - Άνδρου) παρά τους ακραίους ΒΔ. όρμους της
Άνδρου, εξ ου και η ονομασία της.
Σ΄ αυτήν την ναυμαχία ενεπλάκησαν τα 9 πλοία του Λάμπρου Κατσώνη με
τουρκική μοίρα 15 πλοίων στην οποία προσέτρεξε προς βοήθειά της και μια
αλγερινή αποτελούμενη επίσης από 15 πλοία. Παρά τον άνισο σε αριθμό εχθρικών
πλοίων ο Κατσώνης δεν δείλιασε να ναυμαχήσει. Κατά τη ναυμαχία αυτή που
συνεχίστηκε και την επόμενη ημέρα ο Κατσώνης έχασε 5 πλοία (2 που καταλήφθηκαν
από Αλγερινούς και 3 που αυτοπυρπολήθηκαν από τους κυβερνήτες τους για να μη
γίνουν λάφυρα του εχθρού) καθώς και 650 άνδρες αξιωματικούς και ναύτες, εκτός
των τραυματιών. Από τους Τούρκους και Αλγερινούς βεβαιώνονταν ότι φονεύθηκαν
περί τους 3.000.
Στη συνέχεια ο Κατσώνης ανασυγκροτώντας το υπόλοιπο του στόλου του κατέφυγε
στο Πόρτο Κάγιο στο Ακρωτήριο Ταίναρο.
Σημειώνεται ότι την εποχή εκείνη ο στόλος του Λάμπρου Κατσώνη είχε
χαρακτηριστεί από τις ναυτικές Μεγάλες Δυνάμεις ως πειρατικός πλην όμως είχε
την κάλυψη και την υποστήριξη της Αυτοκράτειρας της Ρωσίας Αικατερίνης της
Μεγάλης.
Η Ελληνική παράδοση είναι γεμάτη από λαϊκές ρήσεις και παροιμίες. Μερικές
όμως από αυτές τις ρήσεις έχουν βαθιά χαράγματα στην ιστορική μνήμη. Μια τέτοια
παροιμία λοιπόν είναι και το γνωστό δίστιχο, που ρίζωσε στην παράδοσή μας και αφορά
την Ναυμαχία της Άνδρου :
Σαν σ’ αρέσει μπάρμπα Λάμπρο
ξανά πέρνα ‘πό την Άνδρο!....
De Siris