Σάββατο 7 Απριλίου 2012

Μελισσάνθη


Ήβη Κούγια-Σκανδαλάκη

Η Μελισσάνθη, πραγματικό όνομα Ήβη Κούγια-Σκανδαλάκη, γεννήθηκε στην Αθήνα στις 7 Απριλίου 1907 και πέθανε στις 9 Νοεμβρίου 1990, ήταν Ελληνίδα ποιήτρια.

Σπούδασε γαλλική και γερμανική φιλολογία στο Γαλλικό Ινστιτούτο και στην Abendschule Αθηνών αντίστοιχα και φοίτησε στην προπολεμική Δημοσιογραφική Σχολή Αθηνών. Ασχολήθηκε επίσης με την αγγλική γλώσσα, τη μουσική, τη ζωγραφική και το χορό.

Εργάστηκε ως καθηγήτρια γαλλικών σε ιδιωτικά και δημόσια σχολεία και ως δημοσιογράφος. Το 1932 παντρεύτηκε τον Ιωάννη Ν. Σκανδαλάκη, δικηγόρο, πολιτικό και συγγραφέα φιλοσοφικών πραγματειών. Συνεργάστηκε σε λογοτεχνικές και θεατρικές εκπομπές του Ελληνικού Ιδρύματος Ραδιοφωνίας (1945-1955), ήταν μέλος της Γυναικείας Λογοτεχνικής Συντροφιάς (1961-1972), της επιτροπής Κρατικών Βραβείων (1969-1975), του Κύκλου για το παιδικό βιβλίο (1969-1971). Πέθανε στην Αθήνα.

Στο χώρο της λογοτεχνίας πρωτοεμφανίστηκε το 1930 με την έκδοση της ποιητικής συλλογής Φωνές εντόμου και το 1931 κυκλοφόρησε τη λιθογραφημένη ποιητική συλλογή Προφητείες, η οποία αποτέλεσε το λογοτεχνικό γεγονός της χρονιάς. Η ποίηση της Μελισσάνθης τοποθετείται στο χώρο του υπαρξισμού και της μεταφυσικής αγωνίας.

Ξεκίνησε να γράφει ποίηση στα πλαίσια της παραδοσιακής στιχουργικής και οδηγήθηκε σταδιακά προς τον ελεύθερο στίχο (από το 1945), επιλογή που οδήγησε και σε μια ανάλογη ανανέωση των θεματικών και γλωσσικών της επιλογών. Ασχολήθηκε επίσης με το φιλοσοφικό δοκίμιο και τις λογοτεχνικές μεταφράσεις.

Τιμήθηκε με τον Έπαινο της Ακαδημίας Αθηνών (1936), την Εύφημο Μνεία Βραβείου Παλαμά, το Β΄ Κρατικό Βραβείο Ποίησης (1965), το Παράσημο Χρυσούς Σταυρός Τάγματος Εποποιίας, το Α΄ Κρατικό Βραβείο Ποίησης (1976), το Βραβείο του Ιδρύματος Ουράνη, το Βραβείο Μεταφραστών, το Μετάλλιο Δήμου Πειραιώς και το Αργυρούν Μετάλλιο της Ακαδημίας Αθηνών. Ποιήματά της έχουν μεταφραστεί σε πολλές ξένες γλώσσες.

Εργογραφία

Ποίηση

Φωνές εντόμου· Ποιήματα. Αθήνα, Αντωνόπουλος, 1930.
Προφητείες. Αθήνα, 1931.
Η Φλεγόμενη βάτος. Αθήνα, 1935.
Γυρισμός του Ασώτου. Αθήνα, 1936.
Ωσαννά και Οραματισμός. Αθήνα, Αντωνόπουλος, 1939.
Λυρική Εξομολόγηση · Φωτόδραμα. Αθήνα, 1945.
Η εποχή του Ύπνου και της Αγρύπνιας. Αθήνα, 1950.
Ανθρώπινο Σχήμα· Ποιήματα. Αθήνα, Δίφρος, 1961.
Το Φράγμα της Σιωπής. Αθήνα, Δίφρος, 1965.
Εκλογή· Ποιήματα. Αθήνα, 1965.
Μικρή εκλογή 1930-1961. Αθήνα, 1970.
Εκλογή 1961-1965. Αθήνα, 1970.
Εκλογή 1961-1977. Αθήνα, 1979.
Τα Νέα Ποιήματα 1974-1982. Αθήνα, Πρόσπερος, 1982.

Δοκίμιο

Νύξεις· Επιμέλεια εκδόσεως Ντενίζ Ρώντα – Τυπογραφικές διορθώσεις Μαίρη Ρωντά. Αθήνα, Ρωντάς, 1985.

Παιδική λογοτεχνία

Ο μικρός αδελφός · Θέατρο. Αθήνα, 1960.
Με τους αρχαίους θεούς · Παιδικές ιστορίες. Αθήνα, Ευρωεκδοτική, 1985.

Μεταφράσεις

Γκαρνιέ Πιερ, Εκλογή. Αθήνα, Δίφρος,1965.
Ντίκινσον Έμιλυ, Ποιήματα. Θεσσαλονίκη, Η μικρή Εγνατία, 1980.
Βαλερύ Πωλ, Χορός και Ψυχή· Πρόλογος – Μετάφραση Μελισσάνθης. Αθήνα, Διάττων, 1988.

Συγκεντρωτικές εκδόσεις

Εκλογή. 1930-1950. Αθήνα, 1965.
Τα Ποιήματα της Μελισσάνθης (1930-1974). Αθήνα, Οι εκδόσεις των Φίλων, 1975.
Οδοιπορικό · Ποιήματα 1930-1984. Αθήνα, 1986.

De Siris