Γιάννης Ζέβγος
Ο Γιάννης Ζέβγος που το πραγματικό του όνομα ήταν Γιάννης Ταλαγάνης, ήταν υψηλόβαθμο στέλεχος του ΚΚΕ και του ΕΑΜ και Υπουργός Γεωργίας στην πρώτη μετακατοχική κυβέρνηση του Γεωργίου Παπανδρέου. Στα πρώτα του γραπτά υπέγραφε ως Πολύβιος ενώ στον κομματικό τύπο αρθρογραφούσε μαζί με τη σύζυγό του Καίτη υπογράφοντας ως ζεύγος για συνωμοτικούς λόγους. Το προσωνύμιό τους αυτό έγινε τελικά το επώνυμο τους.
Βιογραφία
Γεννήθηκε στο χωριό Δόριζα της Αρκαδίας το 1897. Εργάστηκε ως δάσκαλος τόσο στην Αρκαδία όσο και στην Μακεδονία.
Εντάχθηκε στο ΚΚΕ το 1919 ενώ ήταν στρατιώτης. Πολέμησε στην Μικρά Ασία και συμμετείχε στην οργάνωση των Ελλήνων στρατιωτών ενάντια στην Μικρασιατική εκστρατεία. Κατά τη δικτατορία του Πάγκαλου εξορίστηκε στη Φολέγανδρο. Μετά την επιστροφή του από την εξορία έγινε μέλος του Γραφείου της Επιτροπής Πόλης της Κομματικής Οργάνωσης Αθήνας και υπεύθυνος του εκδοτικού οίκου του ΚΚΕ Λαϊκό Βιβλιοπωλείο. Θεωρείται ένας από τους συντελεστές της Απόφασης της 6ης Ολομέλειας του 1934 με την οποία το ΚΚΕ επιχείρησε μια ολοκληρωμένη μαρξιστική ανάλυση της ελληνικής κοινωνίας. Στη διάρκεια της δικτατορίας του Μεταξά φυλακίστηκε και εξορίστηκε στην Ασφάλεια, στην Αίγινα και στην Κέρκυρα.
Όταν ξέσπασε ο πόλεμος του 1940 ήταν κρατούμενος στις φυλακές της Κέρκυρας και στη συνέχεια μεταφέρθηκε στην Ακροναυπλία όπου προσέφερε την εκπαιδευτική του πείρα και έγραψε σειρά μαθημάτων φιλοσοφίας για τους συγκρατούμενους του. Ενώ ήταν έγκλειστος στην Ακροναυπλία και μολονότι δεν ήταν φιλόλογος ούτε ιστορικός ξεκίνησε να γράφει την ιστορία της Ελληνικής Επανάστασης, το έργο του αυτό όμως χάθηκε. Αργότερα έγραψε μια επιτομή της ελληνικής ιστορίας που εκδοθηκε με τον τίτλο ‘’Σύντομη μελέτη της νεοελληνικής ιστορίας’’. Το 1943 μεταφέρθηκε σε νοσοκομείο της Αθήνας από όπου μπόρεσε να δραπετεύσει.
Στη διάρκεια της Κατοχής ήταν μέλος της γραμματείας του Πολιτικού Γραφείου του ΚΚΕ και μετά την απελευθέρωση έγινε Υπουργός Γεωργίας στην κυβερνηση εθνικής ενότητας.
Ασχολούταν με την τρέχουσα πολιτική αρθρογραφία που δημοσιευόταν στον «Ριζοσπάστη» και στην «ΚΟΜΕΠ». Ως αναπληρωματικό μέλος του Πολιτικού Γραφείου της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ το Φεβρουάριο του 1947 πήγε στη Θεσσαλονίκη για να παρακολουθήσει το έργο της Επιτροπής του ΟΗΕ που ήταν εγκαταστημένη στην πόλη και διερευνούσε την κατάσταση στη χώρα μετά τη συμφωνία της Βάρκιζας (12 Φεβρουαρίου 1945) όπου δολοφονήθηκε το 1947 ενώ είχε γίνει και άλλη απόπειρα εναντίον του το 1946.
Η δολοφονία
Το πρωί της 20ης Μαρτίου 1947, ο Ζέβγος δολοφονήθηκε στη Θεσσαλονίκη στην οδό Αγίας Σοφίας, ενώ επέστρεφε στο ξενοδοχείο «Αστόρια», από τον Χρήστο Βλάχο ο οποίος τον πυροβόλησε από κοντινή απόσταση αλλά συνελήφθη από πολίτες και έναν χωροφύλακα που τον καταδίωξαν. Σύμφωνα με αυτόπτες μάρτυρες είχε δύο συνεργούς. Ο δράστης υποστήριξε στους αστυνομικούς ότι σκότωσε το Ζέβγο από αγανάκτηση για τα βασανιστήρια που υπέστη στο Στρατόπεδο συγκέντρωσης για απείθαρχους κομμουνιστές στο Μπούλκες της Γιουγκοσλαβίας. Σε άλλο σημείο της απολογίας του ισχυρίστηκε οτι οι κομμουνιστές είχαν εξωθήσει στην πορνεία τη γυναίκα του, την οποία είχε χωρίσει κατί που όμως εκείνη αρνήθηκε ενώ υποστήριξε ότι αιτία του διαζυγίου ήταν ότι ο πρώην σύζυγός της ήταν προδότης.
Για το φιλοκυβερνητικό τύπο επρόκειτο για «ξεκαθάρισμα λογαριασμών» στους κόλπους της Αριστεράς ενώ για τον «Ριζοσπάστη» ήταν έγκλημα των «μοναρχοφασιστών». Στις 3 Απριλίου 1947, «Ριζοσπάστη» δημοσίευσε γράμμα του Νίκου Σιδηρόπουλου, πρώην κομμουνιστή και τροφίμου στο Μπούλκες, που συμμετείχε στη δολοφονία του Ζέβγου , σύμφωνα με τον οποίο η δολοφονία οργανώθηκε από την ΕΣΑ και το Α2 του Γ' Σώματος Στρατού υπό την εποπτεία του Υπουργού Δημόσιας Τάξης Ναπολέοντος Ζέρβα, αρχηγού του ΕΔΕΣ κατά τη διάρκεια της Κατοχής. Η δολοφονία του Ζεύγου εντασσόταν κατά το Σιδηρόπουλο σε ένα ευρύτερο σχέδιο που περιελάμβανε και τις δολοφονίες των Γιάννη Πασαλίδη και Αλέξανδρο Σακελλαρόπουλο, ο οποίος αργότερα έγινε πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών.
Ο Χρήστος Βλάχος καταδικάστηκε το 1948 σε φυλάκιση δύο ετών. Δραπέτευσε όμως από τη φυλακή και κατέφυγε στην Αργεντινή. Επέστρεψε στην Ελλάδα πολλά χρόνια αργότερα και σε συνέντευξή του στην εφημερίδα «Ακρόπολις» στις 20 Σεπτεμβρίου του 1981, ενώ ήταν τρόφιμος στο ψυχιατρείο της Λέρου υποστήριξε ότι δούλευε για την ελληνική και τη συμμαχική αντικατασκοπία και σκότωσε το Ζέβγο εκτελώντας σχετική εντολή των ανωτέρων του.
De Siris