Στέλιος Φουσταλιέρης
Ο Στέλιος Φουσταλιέρης γεννήθηκε στο Ρέθυμνο στις 19 Ιουνίου 1911 και πέθανε το 1992. Δημιουργός, δεξιοτέχνης στο μπουλγαρί και ερμηνευτής των περισσοτέρων "καθιστικών σκοπών" της κρητικής μουσικής.
Γεννήθηκε στις 19 Ιουνίου του 1911 στο Ρέθυμνο. Πήρε το όνομα του πατέρα του, που σκοτώθηκε σε ατύχημα προτού αυτός γεννηθεί. Πηγαίνει μέχρι την τρίτη Δημοτικού σε νυχτερινό σχολείο, μαθαίνει όμως και την τέχνη του ρολογά. 13 χρονών με την πρώτη του πληρωμή και τη μεσολάβηση του πατριού του αγοράζει το πρώτο μπουλγαρί του.
«Την εποχή αυτή το Ρέθυμνο ήταν γεμάτο από μπουλγαριά. Κάθε ταβέρνα είχε κι από ένα. Εκεί πήρα τα πρώτα μου ακούσματα. Έβλεπα τους άλλους που παίζανε και –στο λόγο της αντρικής μου τιμής - έκλαιγα!…».
Δυο χρόνια αργότερα, μόλις 15 χρονών, συμμετείχε στο πρώτο του γλέντι ως οργανοπαίχτης με το συγκρότημα του θείου του Αντώνη Καρεκλά, ονομαστού λυράρη της εποχής του. Έτσι με τα πρώτα ακούσματα από τις ταβέρνες του Ρεθύμνου και τη συνεργασία του με τον Καρεκλά, ο Φουσταλιέρης αρχίζει σιγά-σιγά να παίζει με το μπουλγαρί του απ’ όλα: συρτό, πεντοζάλια, πηδηχτά καστρινά, ταξίμια καθιστικά «αχόρευτα, της ταβέρνας, της παρέας», ακόμη και ρεμπέτικα.
«Ο Καρεκλάς ... συχνά «αλάφρωνε» το δοξάρι και άνοιγε δρόμο για να περνάω εγώ μπροστά. Σιγά - σιγά πήρα δρόμο, πετάχτηκα, έφυγα, απομακρύνθηκα από τη λύρα κι έκανα δικιά μου κυβέρνηση, δικό μου συγκρότημα!...».
Συνεργάστηκε και με άλλους λυράρηδες όπως το Σοφοκλή Παπατζανή, το Γιώργο Πατεράκη, το Γιουλούντα και πολλούς άλλους ακόμα. Το 1930, αγόρασε το δεύτερο μπουλγαρί του που δεν το αποχωρίστηκε μέχρι το τέλος της ζωής του:
«…εγώ το ’χω από τρίτο χέρι και τό ’χω 52 χρόνια...»
Το 1934 ο Στέλιος Φουσταλιέρης φεύγει από την Κρήτη. Στον Πειραιά έπιασε αρχικά δουλειά σα βοηθός σε ρολογάδικο. Στο καφενείο του Μπάτη στην πλατεία Καραϊσκάκη, γνωρίζεται με όλα τα μεγάλα ονόματα του ρεμπέτικου όπως το Μάρκο Βαμβακάρη, τον Παναγιώτη Τούντα, το Γιάννη Παπαϊωάννου, το Στράτο Παγιουμτζή, τον Μπαγιαντέρα, τον Τσιτσάνη κ.ά.
Την ίδια εποχή μπαίνει και στη δισκογραφία και συνεργάζεται με τον Αντώνη Καρεκλά, τον επίσης Ρεθυμνιώτη Γιάννη Μπερνιδάκη (ή Μπαξεβάνη όπως έμεινε γνωστός), τον Κώστα Καρίπη, το Στέλιο Χρυσίνη το Βαγγέλη Φραγκιαδάκη, το Στελλάκη Περπινιάδη κ.ά.
Μεταπολεμικά αν και συνεχίζει τη συνεργασία του με τον Μπερνιδάκη, και για πολλά χρόνια παραμένουν αχώριστοι και στο πάλκο και στα πανηγύρια, ηχογράφησε μόνο τρεις δίσκους, με το Θεοχάρη Ζωγράφο και το Γιώργο Τζιμάκη στο τραγούδι. Από το 1937 που επέστρεψε στο Ρέθυμνο και μέχρι το 1992 που πέθανε ο Στέλιος Φουσταλιεράκης ζούσε συνδυάζοντας πάντοτε τις δύο μεγάλες του αγάπες: την τέχνη του ρολογά και το μπουλγαρί.
Δισκογραφία
Σεληνιώτικος συρτός (Δίσκος Parlophone B-21908 / 1937 Συνθ.: Παραδοσιακό, Τραγ.: Αφοί Παπαδάκη)
Καστρινός (Δίσκος Parlophone B-21908 / 1937 Συνθ.: Παραδοσιακό, Τραγ.: Αφοί Παπαδάκη)
Σούστα (Δίσκος ODEON Ελλάδος GA-7027 / 1937 Συνθ.: Α. Παπαδάκης, Τραγ.: Ορχήστρα Κρητική)
Συρτός λεβέντης (Δίσκος ODEON Ελλάδος GA-7027 / 1937 Συνθ.: Α. Παπαδάκης, Τραγ.: Ορχήστρα Κρητική)
Ρεθυμνιώτικη πεντοζάλη (Δίσκος ODEON Ελλάδος GA-7028 / 1937 Συνθ.: Α. Παπαδάκης, Τραγ.: Α. Παπαδάκης)
Το μερακλήδικο πουλί (Δίσκος HMV AO-2488 / 1938 Συνθ.: Ιωάν. Μπερνιδάκης, Τραγ.: Ιωάν. Μπερνιδάκης)
Χανιώτικος σταφιδιανός (Δίσκος HMV AO-2488 / 1938 Συνθ.: Παραδοσιακό, Τραγ.: Ιωάν. Μπερνιδάκης)
Ηρακλειώτικος πεντοζάλης (Δίσκος HMV AO-2528 / 1938 Συνθ.: Παραδοσιακό, Τραγ.: Οργανικό)
Ρεθυμνιώτικος συρτός (Δίσκος HMV AO-2528 / 1938 Συνθ.: Παραδοσιακό, Τραγ.: Θ. Ζωγράφος)
Όσο βαρούν τα σίδερα (Δίσκος Columbia DG-6364 / 1938, Τραγ.: Ιωάν. Μπερνιδάκης)
Τα βάσανά μου χαίρομαι (Δίσκος Columbia DG-6364 / 1938 Συνθ.: Ιωάν. Μπερνιδάκης, Τραγ.: Ιωάν. Μπερνιδάκης)
Παραπονιάρης (Δίσκος Columbia DG-6458 / 1938 Συνθ.: Στέλιος Φουσταλιεράκης, Τραγ.: Θ. Ζωγράφος)
Έλα (Δίσκος Columbia DG-6458 / 1938 Συνθ.: Στέλιος Φουσταλιεράκης, Τραγ.: Θ. Ζωγράφος)
Όσο σιμώνει ο καιρός (Δίσκος HMV AO-2651 / 1940 Συνθ.: Στέλιος Φουσταλιεράκης, Τραγ.: Ιωάν. Μπερνιδάκης, Στιχ.: Ιωάν. Μπερνιδάκης)
Πονεμένη καρδιά (Δίσκος HMV AO-2651 / 1940 Συνθ.: Στέλιος Φουσταλιεράκης, Τραγ.: Ιωάν. Μπερνιδάκης, Στιχ.: Ιωάν. Μπερνιδάκης)
Κρητικοπούλα (Δίσκος Columbia DG-6570 / 1940 Συνθ.: Στέλιος Φουσταλιεράκης, Τραγ.: Ιωάν. Μπερνιδάκης & Στελλάκης Περπινιάδης, Στιχ.: Ιωάν. Μπερνιδάκης)
Συρτός Αποκορονιώτικος (Δίσκος Columbia DG-6570 / 1940 Συνθ.: Στέλιος Φουσταλιεράκης, Τραγ.: Ιωάν. Μπερνιδάκης & Στελλάκης Περπινιάδης, Στιχ.: Ιωάν. Μπερνιδάκης)
Συρτός Βαφιανός (Δίσκος Columbia DG-6671 Συνθ.: Στέλιος Φουσταλιεράκης, Τραγ.: Ιωάν. Μπερνιδάκης, Στιχ.: Ιωάν. Μπερνιδάκης)
Συρτός πρώτος (Δίσκος Columbia DG-6671 Συνθ.: Στέλιος Φουσταλιεράκης, Τραγ.: Λαυρ. Μπερνιδάκη, Στιχ.: Ιωάν. Μπερνιδάκης)
Σαν δεις αγάπης δάκρυα (Δίσκος Columbia DG-6923 Συνθ.: Στέλιος Φουσταλιεράκης, Τραγ.: Γ. Τζιμάκης, Στιχ.: Γ. Τζιμάκης)
Στο αραχνιασμένο μνήμα μου (Δίσκος Columbia DG-6923 Συνθ.: Στέλιος Φουσταλιεράκης, Τραγ.: Γ. Τζιμάκης, Στιχ.: Γ. Τζιμάκης)
Σταφιδιανός (Δίσκος ODEON Ελλάδος GA-7028 Συνθ.: Α. Παπαδάκης, Τραγ.: Στέλιος Φουσταλιεράκης)
Συρτός της νύχτας (Δίσκος HMV AO-2776 / 1947 Συνθ.: Στέλιος Φουσταλιεράκης, Τραγ.: Ιωάν. Μπερνιδάκης, Στιχ.: Ιωάν. Μπερνιδάκης)
Κοντυλιές Μυλοποταμίτικες (Δίσκος HMV AO-2776 / 1947 Συνθ.: Στέλιος Φουσταλιεράκης, Τραγ.: Ιωάν. Μπερνιδάκης, Στιχ.: Ιωάν. Μπερνιδάκης)
Συρτός Νιοχωριανός (Δίσκος Columbia DG-6675 / 1947 Συνθ.: Στέλιος Φουσταλιεράκης, Τραγ.: Λαυρ. Μπερνιδάκη, Στιχ.: Ιωάν. Μπερνιδάκης)
Συρτός Καλυβιανός (Δίσκος Columbia DG-6675 / 1947 Συνθ.: Στέλιος Φουσταλιεράκης, Τραγ.: Ιωάν. Μπερνιδάκης, Στιχ.: Ιωάν. Μπερνιδάκης)
Συρτός Φουσταλιεράκη (Δίσκος HMV AO-2970 / 1950 Συνθ.: Στέλιος Φουσταλιεράκης, Τραγ.: Γ. Τζιμάκης, Στιχ.: Γ. Τζιμάκης)
Έξω τ' αχείλι μου γελά (Δίσκος HMV AO-2970 / 1950 Συνθ.: Στέλιος Φουσταλιεράκης, Τραγ.: Γ. Τζιμάκης, Στιχ.: Γ. Τζιμάκης)
De Siris