Τετάρτη 22 Ιουνίου 2011

Γεώργιος Θέμελης


Γεώργιος Θέμελης

Ο Γεώργιος Θέμελης γεννήθηκε στο Κάιρο το 1915 και πέθανε στην Αθήνα στις 22 Ιουνίου 1997. Διαπρεπής σύγχρονος πιανίστας με λαμπρή διεθνή καριέρα. Μολονότι εκ γενετής τυφλός, σπούδασε μουσική με τη μέθοδο "Μπράιγ", παίρνοντας τα πρώτα μαθήματα από τη μητέρα του (σε ηλικία 3 ετών).

Δεκαετής πρωτοεμφανίστηκε ως παιδί-θαύμα σε ρεσιτάλ και κοντσέρτα ορχήστρας. Λόγω της εξαιρετικής του επίδοσης, υπήρξε ο πρώτος τυφλός πιανίστας που έγινε δεκτός στο Ωδείο του Παρισιού, εξαναγκάζοντας το Ίδρυμα να τροποποιήσει το καταστατικό του! (απεφοίτησε το 1936 με Άριστα και Α' βραβείο).

Έκτοτε διακρίθηκε ως σολίστ εμφανιζόμενος σε όλες σχεδόν τις ευρωπαϊκές πρωτευούσες και τα διεθνή Φεστιβάλ. Oι αυστηρότεροι των κριτικών του επιδαψίλευσαν τους επαινετικότερους των χαρακτηρισμών (όπως ο Ι. Ψαρούδας που δεν δίστασε να τον ονομάσει "Τοσκανίνι του πιάνου"...).

Κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο περιόδευσε στη Μέση Ανατολή και εμφανίστηκε πολλές φορές με την ορχήστρα του Τελ-Αβίβ. Έχει επίσης εμφανιστεί στη Ρωσία (Αίθουσα «Τσαϊκόφσκυ», στις 12.10.1954) και τη Ν. Αφρική (μόνο κατά το 1946, 53 συναυλίες!...). Υπήρξε ο πρώτος Έλληνας πιανίστας που έπαιξε μεταπολεμικά στα περίφημα "Promenade concerts" του Λονδίνου (στο Άλμπερτ Χωλ στις 17.8.1950, το Κοντσέρτο του Σούμαν με την Ορχ. Φιλαρμόνια υπό τον σερ Μάλκολμ Σάρζεντ και με ρεκόρ κοσμοσυρροής), ενώ προηγουμένως, είχε κάνει το λονδρέζικο "ντεμπούτο" του το 1947. Έπαιξε επίσης στο "1ο Φεστιβάλ Μπετόβεν" του Βερολίνου. Το 1951 έπαιξε το Κοντσέρτο του Σούμαν για το BBC, με την Ορχ. του BBC και μαέστρο πάλι τον σερ Μάλκομ Σάρζεντ. Επίσης στις 26.12.1952 θριάμβευσε παίζοντας ως σολίστ με τη Φιλαρμονική του Βερολίνου το "Αυτοκρατορικό Κοντσέρτο" του Μπετόβεν υπό τη διεύθυνση του Άρτουρ Ρότερ.

Το αμερικανικό του "ντεμπούτο" έγινε το 1970 με τη Φιλαρμονική του Σικάγου. Τότε η "Chicago Tribune" τον ονόμασε "Νέο Χόροβιτς" (!). Στην Ελλάδα εμφανίστηκε τακτικά σε ρεσιτάλ και ως σολίστ (από το 1951), κυρίως όμως από το 1954 και κάθε χρόνο, στο Φεστιβάλ Αθηνών (Κοντσέρτο Γκρήγκ, 5ο Μπετόβεν, 1ο Σοπέν, κ.λπ.). Ήταν συμπτωματικά ο σολίστ (στο 4ο Κοντσέρτο του Μπετόβεν) στη στερνή συναυλία του Φιλοκτήτη Οικονομίδη με την ΚΟΑ (10.11.1957).

Έχει τιμηθεί με πολλά ανώτερα παράσημα και το 1979, πήρε το βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών. Οι κορυφαίες ερμηνευτικές του στιγμές εστιάζονται στον Σοπέν, τον Σούμαν, τον Μπετόβεν, αλλά και τον Μότσαρτ. Έπαιξε και με άλλες κορυφαίες ΣΟ πλήν των προαναφερμένων: την Ορχ. "Παντελού" και την Ορχ. "Κολόν" του Παρισιού, τη ΣΟ του Λονδίνου, άλλες αγγλικές Φιλαρμονικές, τη ΣΟ της Μόσχας, τη Φιλαρμονική Ορχ. του Ελσίνκι, την Ορχ. του Τελ-Αβίβ, όλες τις ΣΟ της Νότιας Αφρικής, κ.λπ. Η τελευταία εμφάνιση του μεγάλου πιανίστα (από όσες έχουμε υπόψη μας) είναι το ρεσιτάλ του στην Ερμούπολη Σύρου, στις 8.10.1995.

Τελικά για το φαινόμενο "Θέμελης" βγήκε πέρα για πέρα αληθινό αυτό που έγραψε ο Μίνως Δούνιας σχολιάζοντας ένα ρεσιτάλ του καλλιτέχνη με έργα Μότσαρτ και Σούμαν (1.11.1956): "Δν στηρίζουμε, βέβαια, τν θαυμασμ μας στ γεγονς τι τυφλς πιανίστας περπηδ τόσον πιτυχς τ τρομερ φυσικ μπόδια. ποιότης τς ρμηνείας κα μόνη, ατή καθαυτή, μς μπνέει κα μς νθουσιάζει...".

De Siris