Πέμπτη 23 Ιουνίου 2011

Κώστας Σημίτης


Κώστας Σημίτης

Ο Κωνσταντίνος Γ. Σημίτης γεννήθηκε στον Πειραιά στις 23 Ιουνίου 1936, είναι Έλληνας πολιτικός και ακαδημαϊκός που διετέλεσε Πρωθυπουργός της Ελλάδας από το 1996 ως το 2004.

Μετά την πτώση της Χούντας το 1974, υπήρξε από τους ιδρυτές του Πανελλήνιου Σοσιαλιστικού Κινήματος (ΠΑ.ΣΟ.Κ) και ανέλαβε αρκετές υπουργικές θέσεις, όταν το κόμμα του ανέλαβε την εξουσία, υπηρετώντας στα υπουργεία Γεωργίας (1981-85), Εθνικής Οικονομίας (1985-87), Παιδείας και Θρησκευμάτων (1989-90), Βιομηχανίας, Ενέργειας, Έρευνας, Τεχνολογίας και Εμπορίου (1993-95). Τον Ιανουάριο του 1996 διαδέχθηκε τον Ανδρέα Παπανδρέου στην πρωθυπουργία, μετά από ψηφοφορία της κοινοβουλευτικής ομάδας του ΠΑ.ΣΟ.Κ., ενώ τον Ιούνιο του ίδιου έτους αναδείχθηκε επίσης πρόεδρος του ΠΑ.ΣΟ.Κ. στο συνέδριο του κόμματος. Εξελέγη πρωθυπουργός στις ελληνικές κοινοβουλευτικές εκλογές του 1996 και του 2000.

Ως πρωθυπουργός προώθησε μία μετριοπαθή εξωτερική πολιτική ταυτόχρονα με τη σταδιακή ιδιωτικοποίηση του μεγάλου ελληνικού δημόσιου τομέα, στοχεύοντας σε μία οικονομική σταθερότητα σύμφωνα με τις πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

H δεύτερη θητεία του συνοδεύτηκε από την εφαρμογή μέτρων λιτότητας, με στόχο τη μείωση του πληθωρισμού και του εθνικού χρέους, καθώς και από προσπάθειες επίλυσης των ελληνοτουρκικών  διαφορών για το Κυπριακό πρόβλημα στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής. Μεταξύ των σημαντικότερων επιτυχιών της θεωρείται η ένταξη της Ελλάδας στην Οικονομική και Νομισματική Ένωση το 2001.

Βιογραφία

Πατέρας του ήταν ο Γεώργιος Σημίτης, δικηγόρος, καθηγητής της Α.Σ.Ο.Ε.Ε., επί σειρά ετών πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Πειραιά, αντιπρόσωπος του Πειραιά στην Εθνοσυνέλευση στους Κορυσχάδες και γενικός διοικητής Ρούμελης στην κυβέρνηση της ΠΕΕΑ. Η μητέρα του, Φανή Χριστοπούλου, με καταγωγή από το Κορακοχώρι Ηλείας, υπήρξε επί χρόνια κορυφαίο στέλεχος γυναικείων οργανώσεων της Αριστεράς και Πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Γυναικών. Κατά τη διάρκεια της κατοχής, οι γονείς του έλαβαν μέρος στην Εθνική Αντίσταση κατά των κατακτητών από τις τάξεις του Ε.Α.Μ. και του Ε.Λ.Α.Σ.. Παππούς του ήταν ο αρχίατρος και ευεργέτης του δήμου Πύργου, Κωνσταντίνος Χριστόπουλος.

Ο Κώστας Σημίτης σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο Μάρμπουργκ της Δυτικής Γερμανίας και οικονομικά στο London School of Economics and Political Science. Ξεκίνησε την ακαδημαϊκή του σταδιοδρομία ως διδάκτωρ της Νομικής στο Πανεπιστήμιο του Μάρμπουργκ το 1959. Δίδαξε ως υφηγητής στο Πανεπιστήμιο της Κωνσταντίας το 1971 και συνέχισε ως τακτικός καθηγητής του Εμπορικού και Αστικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο του Γκίσεν από το 1971 έως το 1975. Το 1977 εξελέγη τακτικός καθηγητής στην Πάντειο Σχολή (το σημερινό Πάντειο Πανεπιστήμιο).

Ο Κώστας Σημίτης μιλά αγγλικά, γαλλικά και γερμανικά. Είναι νυμφευμένος με την Δάφνη Σημίτη, το γένος Αρκαδίου, με την οποία απέκτησε δύο κόρες, την Φιόνα και την Μαριλένα.

Πολιτική πορεία

Αντιδικτατορική δράση και Πανελλήνιο Απελευθερωτικό Κίνημα

Ζώντας στην Αθήνα ως δικηγόρος, πρωτοστάτησε το 1965 στην ίδρυση του Ομίλου Πολιτικής Έρευνας «Αλέξανδρος Παπαναστασίου», του οποίου διετέλεσε γραμματέας. Ο Όμιλος Παπαναστασίου είχε ως στόχο τη συστηματική μελέτη των σημαντικότερων προβλημάτων της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας και την ανάληψη πρωτοβουλιών για την αντιμετώπισή τους. Το 1967, ο όμιλος μετεξελίχθηκε στην αντιδικτατορική οργάνωση «Δημοκρατική Άμυνα», η οποία επτά χρόνια αργότερα συμμετείχε στην ίδρυση του ΠΑ.ΣΟ.Κ.

Στη διάρκεια της δικτατορίας διέφυγε παράνομα στο εξωτερικό και παραπέμφθηκε ερήμην στο Στρατοδικείο για απόπειρα εμπρησμού και παράβαση του νόμου περί εκρηκτικών υλών. Σε αντίποινα συνελήφθη η σύζυγός του, Δάφνη Σημίτη, και κρατήθηκε επί δύο μήνες σε απομόνωση. Από το 1970 ο Κώστας Σημίτης συμμετείχε στο Πανελλήνιο Απελευθερωτικό Κίνημα (Π.Α.Κ.) ως μέλος του Εθνικού Συμβουλίου του.

ΠΑ.ΣΟ.Κ. και Κυβέρνηση

Υπήρξε ιδρυτικό μέλος του ΠΑ.ΣΟ.Κ. Συνεργάστηκε στη διακήρυξη της 3ης Σεπτεμβρίου 1974 και συμμετείχε στην πρώτη Κεντρική Επιτροπή και στο πρώτο Εκτελεστικό Γραφείο του Κινήματος.

Στις 13 Ιουνίου 1979, το ΠΑΣΟΚ ανακοινώνει την παραίτηση του Κώστα Σημίτη από το Εκτελεστικό Γραφείο. Θεωρήθηκε υπεύθυνος προπαγάνδας του κόμματος, πιο συγκεκριμένα για την αφίσα που είχε κυκλοφορήσει με το σύνθημα «Οχι στην Ευρώπη των μονοπωλίων, ναι στην Ευρώπη των λαών».

Αμέσως μετά την εκλογική νίκη του ΠΑ.ΣΟ.Κ, τον Οκτώβριο του 1981 με το σχηματισμό της πρώτης κυβέρνησης, κλήθηκε από τον Ανδρέα Παπανδρέου να αναλάβει:

Yπουργός Γεωργίας, από το 1981 ως το 1985, όπου και εξασφάλισε την επιτυχή ένταξη της ελληνικής γεωργίας στην ευρωπαϊκή αγροτική πολιτική, καθώς και τον πολλαπλασιασμό των ενισχύσεων.

Yπουργός Εθνικής Οικονομίας, από το 1985 ως το 1987, όπου και εφάρμοσε το πρώτο αυστηρό πρόγραμμα σταθεροποίησης, με ιδιαίτερα θετική επίπτωση στις μακροοικονομικές ανισορροπίες.

Yπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων κατά τη διάρκεια της οικουμενικής κυβέρνησης, υπό την προεδρία του καθηγητή Ξενοφώντα Ζολώτα (Νοέμβριος 1989 - Φεβρουάριος 1990).

Υπουργός Βιομηχανίας, Ενέργειας, Έρευνας, Τεχνολογίας και υπουργός Εμπορίου ταυτόχρονα, από το 1993 ως το 1995. Κατά το διάστημα αυτό έθεσε το πλαίσιο μιας μακροχρόνιας πολιτικής ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας.

Ο Κώστας Σημίτης εκλεγόταν βουλευτής της Α' εκλογικής περιφέρειας Πειραιά συνεχώς από το 1985 μέχρι και το 2007.

Πρωθυπουργός της Ελλάδας και Πρόεδρος του ΠΑ.ΣΟ.Κ.

Στις 18 Ιανουαρίου 1996 εξελέγη Πρωθυπουργός από την Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΠΑ.ΣΟ.Κ., μετά την παραίτηση του Ανδρέα Παπανδρέου από το αξίωμα για λόγους υγείας.

Στις 30 Ιουνίου 1996, στο 4ο Συνέδριο του ΠΑ.ΣΟ.Κ., λίγες μέρες μετά τον θάνατο του Ανδρέα Παπανδρέου, αναδείχθηκε πρόεδρος του κινήματος, και με τη νίκη του ΠΑ.ΣΟ.Κ. στις κοινοβουλευτικές εκλογές της 22 Σεπτεμβρίου 1996 ανακηρύχθηκε πρωθυπουργός. Ως αρχηγός του ΠΑ.ΣΟ.Κ. κέρδισε και την επόμενη εκλογική αναμέτρηση στις 9 Απριλίου 2000.
Υπό τον Κώστα Σημίτη η χώρα προετοιμάστηκε ουσιαστικά για τη διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004.

Στις 7 Ιανουαρίου 2004 ανακοίνωσε την παραίτησή του από την προεδρία του ΠΑ.ΣΟ.Κ.. Στη θέση αυτή τον διαδέχθηκε ο Γιώργος Παπανδρέου την 8η Φεβρουαρίου 2004. Διετέλεσε πρωθυπουργός ως τις 10 Μαρτίου 2004.

Ρεκόρ πρωθυπουργίας

Το διάστημα της πρωθυπουργίας του (8 χρόνια και 2 μήνες από τον Ιανουάριο του 1996 έως τον Μάρτιο του 2004) αποτελεί ρεκόρ στην ιστορία του σύγχρονου Ελληνικού κράτους ως συνεχούς διαστήματος παραμονής στο αξίωμα του πρωθυπουργού, ξεπερνώντας το αντίστοιχο του Ανδρέα Παπανδρέου (7 χρόνια και 9 μήνες από τον Οκτώβριο του 1981 έως τον Ιούλιο του 1989).

Είναι ακόμη αξιοσημείωτο ότι στο ξεκίνημα αλλά και στο πέρας της πρωθυπουργίας του, δεν ήταν ταυτόχρονα και αρχηγός του πλειοψηφούντος στη βουλή κόμματος, κάτι πρωτόγνωρο για τα σύγχρονα κοινοβουλευτικά χρονικά. Κατά τους 5 πρώτους μήνες της πρωθυπουργίας του πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ ήταν ο Ανδρέας Παπανδρέου και κατά τον τελευταίο μήνα, ο Γιώργος Παπανδρέου.

Διεθνείς σχέσεις

Μετά την ανάληψη των καθηκόντων του ως πρωθυπουργού, ο Κώστας Σημίτης προώθησε μια νέα αντίληψη για τη θέση της Ελλάδας στη διεθνή σκηνή με κεντρική αναφορά στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Κατά τη διάρκεια της πρωθυπουργίας του η Ελλάδα ενίσχυσε τη θέση της στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Σχεδιάστηκε και ολοκληρώθηκε η ενταξιακή πορεία της Κύπρου. Οι ελληνοτουρκικές σχέσεις εισήλθαν για πρώτη φορά σ΄ ένα πλαίσιο και μια προοπτική επ' ωφελεία και των δύο χωρών. Η Ελλάδα αναδείχθηκε σε πόλο ειρήνης και συνεργασίας στην νοτιοανατολική Ευρώπη, αντί να αποτελεί μέρος του βαλκανικού προβλήματος, όπως φαινόταν να είχε γίνει. Παράλληλα ενισχύθηκε η αποτρεπτική δύναμη των ενόπλων δυνάμεων.

Ο Κώστας Σημίτης, ως Πρωθυπουργός της Ελληνικής Δημοκρατίας, προήδρευσε του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου κατά το α΄ εξάμηνο του 2003. Κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Προεδρίας υπογράφηκε στις 14 Απριλίου 2003, στη στοά του Αττάλου στην Αθήνα, η ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση των δέκα νέων κρατών μελών, μεταξύ των οποίων και η Κύπρος.

Παράλληλα, κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Προεδρίας ολοκληρώθηκαν οι διαδικασίες για το σχέδιο του Ευρωπαϊκού Συντάγματος. Προωθήθηκε η στρατηγική της Λισαβόνας για την ανάπτυξη και την απασχόληση. Αντιμετωπίστηκε ο διχασμός της Ένωσης απέναντι στα ζητήματα του πολέμου στο Ιράκ, και κατέστη εφικτή η ενιαία στάση των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η υπόθεση των ταυτοτήτων

Το 2001 ξέσπασε μία μεγάλη σύγκρουση μεταξύ εκκλησίας και κράτους όταν η ελληνική κυβέρνηση επιχείρησε, κατόπιν υποδείξεως της Αρχής Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων να αφαιρέσει την αναγραφή του θρησκεύματος από την αστυνομική ταυτότητα των Ελλήνων πολιτών. Ο Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος αντιτάχθηκε σθεναρά στην απόφαση, ισχυριζόμενος ότι προστάχθηκαν "από νεο-διανοούμενους που θέλουν να μας επιτεθούν σα σκυλιά και να μας κόψουν τις σάρκες". Οργάνωσε δύο συλλαλητήρια στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη, μαζί με πολλούς επισκόπους της Εκκλησίας της Ελλάδας. Η στάση του Κώστα Σημίτη και του αρμόδιου Υπουργού, Μιχάλη Σταθόπουλου, βρήκε λίγους υποστηρικτές μέσα στο κόμμα του και ακόμα λιγότερους στα κόμματα της αντιπολίτευσης. Ο τότε αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης Κώστας Καραμανλής, υπέγραψε σε μία συλλογή υπογραφών, που οργανώθηκε από την Εκκλησία της Ελλάδας και καλούσε σε δημοψήφισμα σχετικά με το θέμα. Ωστόσο, η αναγραφή του θρησκεύματος στις αστυνομικές ταυτότητες, ακόμα και σε εθελοντική βάση, όπως ζήτησε τελικά ο Αρχιεπίσκοπος, κρίθηκε αντισυνταγματική από τα ελληνικά δικαστήρια και το όλο θέμα ξεχάστηκε.

Οικονομία

Ο Κώστας Σημίτης μαζί με την ομάδα των λεγόμενων εκσυγχρονιστών ώθησε το ΠΑΣΟΚ και την κυβέρνηση μακριά από την παράδοση Παπανδρέου προς πιο αντιδημοφιλείς δημοσιονομικές πολιτικές και μεγαλύτερη οικονομική ελευθερία. Επί πρωθυπουργίας του Κώστα Σημίτη, στις 19 Ιουνίου 2000 υπεγράφη η ένταξη της Ελλάδας στην Οικονομική και Νομισματική Ένωση (Ο.Ν.Ε.), που υπήρξε σημαντικότατο επίτευγμα με την ταυτόχρονη υιοθέτηση με την υπόλοιπη Ευρώπη του ευρωπαϊκού νομίσματος Ευρώ. Αμφιβολίες εμφανίστηκαν μετέπειτα ως προς την εγκυρότητα των οικονομικών στοιχείων που παρουσιάστηκαν, για να γίνει η Ελλάδα μέλος της ΟΝΕ.

Αυτή η οικονομική πολιτική επισκιάστηκε εν μέρει από το λεγόμενο «Σκάνδαλο του Χρηματιστηρίου», για το οποίο ο Κ. Σημίτης, μαζί με τον τότε υπουργό Εθνικής Οικονομίας Γιάννο Παπαντωνίου, κατηγορήθηκαν ότι φέρουν ευθύνες, με το σκεπτικό ότι δηλώσεις τους περί ισχυρής οικονομίας και λαϊκού καπιταλισμού προέτρεψαν τους μικροκαταθέτες να επενδύσουν τα λεφτά τους σε μετοχές του Ελληνικού Χρηματιστηρίου. Σε συνδυασμό με την έλλειψη ελεγκτικών μηχανισμών και εν μέσω διαδόσεων και φημών από πολλά ΜΜΕ, που υπηρετούσαν κομματικά ή στενά οικονομικά συμφέροντα, το Χ.Α.Α. οδηγήθηκε σε μια ανεξέλεγκτη άνοδο (φούσκα) στις 6.350 μονάδες με αποτέλεσμα στη συνέχεια να καταρρεύσει και πολλοί μικροεπενδυτές να χάσουν τα λεφτά τους. Ο κ. Σημίτης επέρριψε την ευθύνη στους επενδυτές λέγοντας "Ας πρόσεχαν" Υποστηρίχθηκε οτι ο δείκτης μετά την αρχή της πτώσης επιχειρήθηκε να ανέβει τεχνηέντως με μαζικές αγορές με χρήματα των Ελλήνων φορολογουμένων, μέσω της γνωστής ΔΕΚΑ, κρατικών τραπεζών, αλλά και των ασφαλιστικών ταμείων.

Πάντως, η πoρεία του Ελληνικού Χρηματιστηρίου συμβάδισε περίπου χρονικά τόσο στην άνοδο όσο και στην πτώση με των άλλων χρηματιστηρίων διεθνώς, όπως της Νέας Υόρκης (SP500), της Φρανφούρτης (DAX) και του Παρισιού (CAC40).

Διάφορες πρακτικές ακολουθήθηκαν επί πρωθυπουργίας Σημίτη στον χώρο των Δημοσίων Οικονομικών. Χρησιμοποιήθηκαν χρηματοοικονομικές τεχνικές σε μεγάλη έκταση,που στην ουσία μετέφεραν πόρους από το μέλλον στο παρόν,τεχνικές όχι άγνωστες και στα άλλα κράτη - μέλη έτσι ώστε να μειωθεί το χρέος. Το 2002 η Eurostat υποχρέωσε την ελληνική κυβέρνηση να εγγράψει στο δημόσιο χρέος τα ποσά των προμετόχων, που σημαίνει πως αντί για το τέλος του 2001 το δημόσιο χρέος να είναι 99,7 αναθεωρήθηκε στο 104,7Ύστερα από περαιτέρω ελέγχους, για το 2001 έκλεισε το χρέος στο 105,1%.Ύστερα και από άλλους ελέγχους το έλλειμα ανέβηκε στο 107,3.Δηλαδή από 100% που η κυβέρνηση είχε δημοσιεύσει, ανέβηκε στο 107,3%, 3,5 τρις δρχ, περισσότερα από ότι είχε πει η κυβέρνηση του κ. Σημίτη.Επίσης λογιστικά κέρδη (για το 2001)ύψους 160 δισ δρχ από την μετατροπη δρχ σε ευρώ, η Eurostat υποχρέωσε να διαγράψουμε. Για την «εικονική» μείωση του δημοσίου χρέους δανείστηκε η κυβέρνηση 400 δις. για 5 ημέρες. Στο γ' τρίμηνο του 2002 το χρέος είχε εκτοξευτεί στο 118% του ΑΕΠ.

Υπάρχουν εκτιμήσεις πως το πραγματικό χρέος για εκείνη την περίοδο ήταν 130%. Και το ταμειακό έλλειμμα έκλεισε στο τέλος του 2003 στο ύψος των 10,5 δισ. ευρώ. Το 2005 η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας παρουσίασε αποτελέσματα δημοσιονομικής απογραφής με τα οποία αμφισβήτησε δημοσιονομικά στοιχεία των κυβερνήσεων Σημίτη. Την μεθοδολογία της απογραφής (όπως την κατάργηση της τιτλοποίησης, τον χρονικό ανακαταμερισμό υπολογισμού των στρατιωτικών δαπανών) επέκρινε αργότερα η Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία.

Λόγω των παρατυπιών και της αδυναμίας των ελεγκτικών μηχανισμών να εποπτεύσουν τις αγροτικές επιδοτήσεις την περίοδο 1999-2004, επιβλήθηκε στην Ελλάδα πρόστιμο το 2006 ύψους 250 εκατ. ευρώ

Για την περίοδο 1996-2001 ξοδεύτηκαν 5,2 τρις δρχ σε εξοπλισμούς. Οι δαπάνες του Β` ΕΜΠΑΕ (2001-2006) υπολογίζεται πως έφτασαν τα 6 με 7 τρις δρχ.

Κατασκευές

Επί πρωθυπουργίας Σημίτη κατασκευάστηκαν ή ολοκληρώθηκαν διάφορα έργα υποδομής, τα λεγόμενα «μεγάλα έργα» Ανάμεσα στα έργα που έγιναν ξεχωρίζουν το μετρό της Αθήνας, το τραμ της Αθήνας, το νέο αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος», η Αττική Οδός (έργο για το οποίο διατυπώθηκαν ενστάσεις σε ότι αφορά το κόστος του και ειδικότερα το τελικό ποσό του 1 τρισ. δρχ. σε σχέση με τα 524 δισ. της αρχικής σύμβασης), η Γέφυρα Ρίου-Αντιρρίου και η Εγνατία Οδός, έργο για το οποίο ασκήθηκε κριτική σε ότι αφορά την τήρηση των χρονοδιαγραμμάτων. Σημαντική κριτική ασκείται για τον τρόπο με τον οποίο ανατέθηκαν τα δημόσια έργα. Ο μαθηματικός τύπος καθιερώθηκε επί κυβέρνησης Σημίτη και βοήθησε στην ταχύτερη εκτέλεση των έργων. Κατηγορήθηκε όμως από μερίδα του τύπου ότι οδήγησε σε φαινόμενα διαπλοκής και σε αύξηση του τελικού κόστους των έργων. Τελικά καταργήθηκε από την Ευρωπαική Ένωση. Τα έργα για την κατασκευή του μετρό της Θεσσαλονίκης, αν και εξαγγέλθηκαν πολλές φορές, εν τούτοις δεν προχώρησαν επί της κυβέρνησής του.

Αποπομπή από την Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΠΑΣΟΚ

Στις 12 Ιουνίου 2008 ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Γιώργος Παπανδρέου έθεσε τον Σημίτη εκτός κοινοβουλευτικής ομάδας του ΠΑΣΟΚ μέσω μιας επιστολής που δημοσιοποίησε στον τύπο. Αιτία στάθηκε η διαφορετική άποψη μεταξύ του Παπανδρέου και του Σημίτη για την διεξαγωγή ή όχι δημοψηφίσματος σχετικά με την κύρωση της Ευρωπαϊκής Συνθήκης της Λισαβόνας. Ο Γιώργος Παπανδρέου κατηγόρησε τον Κώστα Σημίτη πως ενώ το 2005 είχε προσυπογράψει την πρόταση του ΠΑΣΟΚ για διεξαγωγή δημοψηφίσματος για τη συνταγματική συνθήκη της ΕΕ και έχει επιχειρηματολογήσει επ' αυτού και στη Βουλή εντούτοις τότε άλλαξε γνώμη.

Έλλειψη ευφράδειας και σάτιρα

Συχνά κατά τη διάρκεια των ομιλιών του, ο Κωνσταντίνος Σημίτης εμφάνισε φυσική αδυναμία στην εκφορά του λόγου του, γεγονός που έδωσε αφορμή για δημοσιεύματα και εκπομπές σατιρικού περιεχομένου, τα οποία συχνά πήγαζαν από τους ιδεολογικούς του αντιπάλους Αντικείμενο σάτιρας υπήρξε επίσης και η εμφάνισή του.

Συγγραφικό έργο

Έχει γράψει πολλά κείμενα και βιβλία πολιτικού και επιστημονικού περιεχομένου.

Συγγραφικό έργο επιστημονικού περιεχομένου

«Η προστασία του καταναλωτή», 1976 (Γερμανική έκδοση)
«Το πλασματικό ενέχυρο»,1967
«Το δικαίωμα της εφευρέσεως»,1967
«Χρηστά ήθη και Δημόσια Τάξη»,1959 (Γερμανική έκδοση)

Συγγραφικό έργο πολιτικού περιεχομένου

«Η δομική αντιπολίτευση», Αθήνα 1979
«Πολιτική, Κυβέρνηση και Δίκαιο», Αθήνα 1981
«Η Πολιτική της Οικονομικής Σταθεροποίησης», Ν. Γκαργκάνας, Τ. Θωμόπουλος, Κ. Σημίτης, Γ. Σπράος, εισαγωγή-πρόλογος Κ. Σημίτης, Αθήνα 1989, εκδόσεις ΓΝΩΣΗ
«Λαϊκισμός και Πολιτική», Ν. Μουζέλης, Θ. Λίποβατς, Μ. Σπουρδαλάκης, εισαγωγή Κ. Σημίτης, Αθήνα 1989, εκδόσεις ΓΝΩΣΗ
«Ανάπτυξη και εκσυγχρονισμός της ελληνικής κοινωνίας», Αθήνα 1989, εκδόσεις ΓΝΩΣΗ
«Θέσεις για την πολιτική στρατηγική του Πανελλήνιου Σοσιαλιστικού Κινήματος», Αθήνα, 1990
«Προτάσεις για μια άλλη πολιτική», Αθήνα 1992, εκδόσεις ΓΝΩΣΗ
«Εθνικιστικός Λαϊκισμός ή Εθνική Στρατηγική;», Αθήνα 1992, εκδόσεις ΓΝΩΣΗ
«Ενωμένοι να Τολμήσουμε», Αθήνα 1994
«Για μια Κοινωνία Ισχυρή για μια Ισχυρή Ελλάδα», Αθήνα 1995, εκδόσεις ΠΛΕΘΡΟΝ
«Για μία Ελλάδα Οικονομικά Ισχυρή και Κοινωνικά Δίκαιη», Αθήνα 2002, Εκδόσεις Καστανιώτη
«Για μία Ισχυρή Ελλάδα στην Ευρώπη και στον Κόσμο», Αθήνα 2002, Εκδόσεις Καστανιώτη
«Για μία Ισχυρή Ελλάδα, Σύγχρονη και Δημοκρατική», Αθήνα 2002, Εκδόσεις Καστανιώτη
Το 2005 κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Πόλις το νέο του βιβλίο, Πολιτική για μια Δημιουργική Ελλάδα 1996-2004, που θεωρείται απολογισμός του πρωθυπουργικού του έργου.

De Siris