Γεώργιος Καζάσογλου
Ο Γεώργιος Καζάσογλου γεννήθηκε στην Αθήνα την 1η Δεκεμβρίου 1908 και πέθανε στις 2 Ιουνίου 1984. Εκλεκτός συνθέτης της Εθνικής Σχολής και ολοκληρωμένος πνευματικός άνθρωπος.
Λένε ότι κάποτε που έτυχε να ακούσει έργο του ο Στραβίνσκυ, του είπε:
«Στη μουσική σας, άκουσα Ελλάδα. Και στο σφίξιμο των χεριών σας νοιώθω Ελλάδα. Σας ευχαριστώ!».
Σπουδές
Σε ηλικία 7 ετών άρχισε μαθήματα βιολιού στην Έδεσσα (όπου είχε μετατεθεί ο πατέρας του Βασίλειος Καζάσογλου, ανώτερος δημόσιος υπάλληλος από τη Σμύρνη) και σε λίγο διάστημα εντάχτηκε στη Μαντολινάτα Εδέσσης. Το 1920, όταν επέστρεψε οικογενειακώς στην Αθήνα, γράφτηκε στο γυμνάσιο και στο Μουσικό Λύκειο Αθηνών για σπουδές θεωρητικών.
Συνολικά σπούδασε: φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών (που την εγκατέλειψε για να ακολουθήσει πολιτικές-οικονομικές επιστήμες στην Πάντειο), βιολί στο Ελληνικό Ωδείο με τον Β. Σκαντζουράκη, πνευστά με τον Β. Σωζόπουλο, θεωρητικά και ανώτερα θεωρητικά τόσο στο Εθνικό Ωδείο (με Δ. Λαυράγκα - Μ. Καλομοίρη) όσο στο Ελληνικό Ωδείο (με Αλ. Κόντη - Μ. Βάρβογλη), αλλά και στο Ωδείο Αθηνών (με Δ. Μητρόπουλο: μορφολογία και ορχήστρα). Συνέχισε ιδιωτικά μαθήματα μουσικής με τους Δ. Μητρόπουλο, Κ. Σφακιανάκη και Μ. Βάρβογλη. Παράλληλα, διδάχτηκε ιστορία της μουσικής από τη Σ. Σπανούδη (Εθνικό Ωδείο). Κατόπιν σπούδασε στο Παρίσι με τον Άρθουρ Χόνεγκερ (σύνθεση και ορχήστρα) και με τον Andr Jolivet (διεύθυνση ορχήστρας), αλλά και στη Φρανκφούρτη με τον Φρ. Κρούζε (σύγχρονη μουσική και διεύθυνση όπερας).
Σταδιοδρομία
Στο διάστημα 1933-59 ήταν καθηγητής στη Μέση Εκπαίδευση (υπηρετώντας στα Χανιά, το Ρέθυμνο, το Αίγιο, την Ακράτα, κ.λ.π., ώς το 1959 που σταμάτησε τη διδασκαλία). Προς το τέλος της δεκαετίας του 1930 αποσπάστηκε στον Ραδιοσταθμό Αθηνών, που μόλις είχε ιδρυθεί.
Στο μεταξύ, το 1927, πήρε βραβείο σύνθεσης σε Διαγωνισμό της Στρατιωτικής Μουσικής (για το έργο του «Τα κόλυβα», σε στίχους Πολέμη) και το 1930 είχε πάρει μέρος στις «Δελφικές Εορτές» (ως ενορχηστρωτής των Χορικών του Κων/νου Ψάχου) και είχε γνωριστεί με τον Άγγελο Σικελιανό, μελοποιώντας ποιήματά του («Ω μάνα μου εφταπάρθενη», κ.λ.π.).
Το 1952 πήγε στο Παρίσι για το ανέβασμα απ' την Comedie Franaise των "Νεφελών" του Αριστοφάνη με μουσική του (σε σκηνοθεσία Σ. Καραντινού και σκηνικά Ν. Χατζηκυριάκου-Γκίκα). Το 1962 πήρε μέρος στο Φεστιβάλ του Μπάντ-Χέρσφελντ ("Αντιγόνη" με μουσική του). Μέλος ΔΣ της ΕΕΜ και του Ημικρατικού Οργανισμού "Θυμελικός Θίασος".
Ως συνθέτης υπήρξε πολυγραφότατος και έργα του έχουν εκτελεστεί επανειλημμένα στην Ελλάδα και το εξωτερικό (πολλές φορές υπό τη διεύθυνσή του). Ο Καζάσογλου εναρμόνισε επίσης βυζαντινά μέλη και δημοτικά τραγούδια, ενώ δημοσίευσε άρθρα και μελέτες σε εφημερίδες και περιοδικά. Διακρίσεις: Παράσημο "Εξαίρετων Πράξεων Αλβανικού Μετώπου", "Εγγραφή στη Χρυσή Βίβλο του Μπάντ-Χέρσφελντ" και "Χρυσός Σταυρός Γεωργίου Α'" (1956), Χρυσό βραβείο και Α΄ βραβείο της Παρισινής Ακαδημίας «Λυτές».
Εργογραφία (επιλογή)
Συνέθεσε σκηνική μουσική, μεταξύ άλλων, και για τα έργα:
«Ο σταυρός και το σπαθί» (Αγγ. Τερζάκη, 1937), «Πενθεσίλεια» (του Κλάιστ, 1938), «Ο λευκός καβαλλάρης» (Α. Τερζάκη, 1949), "Νεφέλες" (1952), "Ορέστης", "Αίας", «Ιφιγένεια εν Ταύροις» (1959), "Προμηθέας Δεσμώτης" (1959), "Ανδρομάχη", "Μήδεια", "Αντιγόνη" (1962, συμμετοχή στο Φεστιβάλ Μπαντ-Χέρσφελντ), "Ιφιγένεια εν Αυλίδι", "Οιδίπους Τύραννος", "Θεοκρίτου Ειδύλλια", "Μιμίαμβοι" του Ηρώνδα, «Παρακλαυσιθύρα» (αγνώστου. Μαζί με τα 2 προηγούμενα «ανέβηκαν» στο θέατρο «Κουάτρο Φοντάνε» της Ρώμης και στο αρχαίο θέατρο των Συρακουσσών της Σικελίας), "Μνηστήρες του θρόνου", "Ριχάρδος Γ'", "Όπως σας αρέσει", "Χειμωνιάτικο παραμύθι" (επαινέθηκε ιδιαίτερα από τον Μίνωα Δούνια), "Η Ελλάς" (1947, Σέλλεϋ), "Η γη είναι σφαίρα" (Σαλακρού), "Θεοφανώ", "Θρύλος του Μυστρά", "Λυτρωμός" (Θ. Κωτσόπουλου), "Όλιβερ Κρόμβελ" (Π. Κανελλόπουλου), "Θυσία του Αβραάμ", "Ερωφίλη", "Η Λουκιανή στο κελί" (1958), κ.λ.π.
Έργα του για ορχήστρα:
"Τέσσερα Πρελούδια της Επιστροφής από το Μέτωπο" (1941), "Ελεγείο για έγχορδα, άρπα και κρουστά" (βασισμένο στον Αρχίλοχο. Α' εκτέλεση από την ΚΟΑ με μαέστρο τον Γ. Λυκούδη στις 17.9.1945), "Αρχαϊκό Πρελούδιο: Δειλινό στην Αρχαία Τανάγρα" (1949, Α' εκτέλεση από την ΚΟΑ με μαέστρο τον Α. Παρίδη στις 27.1.1952. Το έργο αναθεωρήθηκε το 1959), "4 Λαϊκοί Ελληνικοί Χοροί" (1949) "Ηπειρωτικό Πρελούδιο", "Τρίπτυχο" (3 συμφωνίες), "Εισαγωγή", "7 τραγούδια από ελληνικούς δημοτικούς σκοπούς" (1952), "Πρελούδιο και μοιρολόι", "Η τελευταία νύχτα του Βυζαντίου" (συμφωνική φαντασία, 1961. Α' εκτέλεση από την ΚΟΑ με μαέστρο τον Θ. Βαβαγιάννη στις 16.1.1967), "Κασσιανή" (συμφωνικός ψαλμός για γυναικεία φωνή και ορχήστρα, 1955), "Σουίτα σε 5 μέρη", "Λυρικό τρίπτυχο-Αφιέρωμα στο Αρκάδι" (1967: α' "Ηρωϊκό Ελεγείο" , β' "Τραγούδι και Στοχασμοί", γ' "Προς τον θάνατο"), κ.λ.π.
Έργα μουσικής δωματίου: κουαρτέτα, "Σονάτα για βιολί και πιάνο" (1946), Σερενάτα, "Δίπτυχο για τσέλο" (1966), "Πρελούδια για πιάνο", «Λυρική Σουίτα» για τσέλο, κ.λ.π.
Χορογραφικά έργα:
"Νάρκισσος" (για πιάνο, 1940), "Αρχαϊκό τρίπτυχο" (για πιάνο, 1949), "Νεοελληνικό Τρίπτυχο" (για ορχ. 1949), "Μινωϊκή θυσία", "Ο χορός της Κίρκης", "Ξωτικά της ακροποταμιάς" (για άρπα και ορχήστρα), κ.λ.π.
Τραγούδια για μια φωνή και πιάνο ("Ωδή στον Βαλαωρίτη" 5 τραγούδια σε ποίηση Σικελιανού: 1954, «Ελεύθεροι Πολιορκημένοι» σε ποίηση Σολωμού: 1956--για φωνή και ορχήστρα: 1959, "Πεντόβολα του βουνού" 5 τραγούδια σε ποίηση Γ. Αθάνα: 1961, "Πεντόβολα του χωριού" 6 τραγούδια σε ποίηση Γ. Αθάνα: 1964, "Τραγούδια της Μικράς Ασίας": 1971-72, "Οχτάστιχα του περιβολιού" σε ποίηση Άγι Θέρου και αρκετά μεμονωμένα τραγούδια σε στίχους Σολωμού, Παλαμά, Σικελιανού, Μαβίλη, Πορφύρα, Γρυπάρη, Μαλακάση, Αθάνα, Στ. Μόρφη, Αθηνάς Ταρσούλη, Ν. Στασινόπουλου, Κ. Χρηστομάνου. Κ. Μιμίκου, κ.ά. Εξαιρετικά τα τραγούδια του "Αρχαϊκή μινιατούρα" (1941, για σοπράνο και ορχήστρα ή πιάνο, σε στίχους Κούλη Σαμπαθά), «Ο Απρίλης με τον Έρωτα» («Μεσολόγγι») και "Ολυμπιακός Ύμνος" για μεγάλη ορχ. και χορωδία.
Παιδαγωγικά τραγούδια ("25 τραγούδια για παιδιά": 1940, "Παιδικός αυλός" για παιδική χορωδία "α καππέλλα": 1940, "Ύμνος στη μητέρα" για φωνή και πιάνο ή χορωδία: 1965, "Τραγούδια για 3φωνη παιδική χορωδία": 1978, κ.λπ.). Μουσική για ταινίες: "Αρραβωνιάσματα" (κατά Μπόγρη, 1949), "Κατέστρεψα μια νύχτα τη ζωή μου", "Λύκαινα" (1950), "Μαύρη γη", «Επικίνδυνη αποστολή», κ.ο.κ. και ποικίλα άλλα έργα.
De Siris