Παρασκευή 27 Μαΐου 2011

Νικόλας Κάλας

Νικόλας Κάλας

Ο Νικόλας Κάλας ή Νικήτας Ράντος γεννήθηκε στην Λωζάνη της Ελβετίας στις 27 Μαΐου 1907 και πέθανε στις Η.Π.Α. στις 31 Δεκεμβρίου 1988, πραγματικό όνομα Νικόλαος Καλαμάρης, ήταν έλληνας ποιητής. Χρησιμοποιούσε επίσης τα ψευδώνυμα Μ. Σπιέρος και N.Calas στα θεωρητικά και κριτικά του κείμενα. Είναι ένας από τους πρώτους ποιητές που χρησιμοποίησαν ελεύθερο στίχο στην δεκαετία του ’30.

Έζησε μόνιμα στην Αθήνα μέχρι το 1934. Σπούδασε στην Νομική σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Μέχρι το 1938 ζούσε μεταξύ Αθήνας και Παρισιού, από όπου διαμέσου Λισσαβώνος έφυγε για τις Ηνωμένες Πολιτείες το 1940. Απέκτησε την αμερικανική υπηκοότητα το 1945 και εγκαταστάθηκε μόνιμα στη Νέα Υόρκη, όπου και πέθανε το 1988.

Πρωτοεμφανίστηκε στα ελληνικά γράμματα από το περιοδικό Φοιτητική συντροφιά, ως δοκιμιογράφος, και από τη Νέα εστία ως ποιητής, χρησιμοποιώντας κυρίως τα ψευδώνυμα Σπιέρος, στα δοκίμια και πολιτικά κείμενα, και Νικήτας Ράντος για τα ποιήματα αντί του πατρικού του Νικόλας Καλαμάρης.

Το 1938 εξέδωσε το έξοχο θεωρητικό του βιβλίο για τον Υπερρεαλισμό Foyers d'incendie (Εστίες Πυρός).

Κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου υπηρέτησε μαζί με άλλους Ευρωπαίους διανοούμενους πρόσφυγες στο Office of War Information.

Το 1943 εξέδωσε το βιβλίο του Confound the Wise (Να μωράνουμε τους σοφούς) και μετά τον πόλεμο ενετάχθη ως συνεργάτης στοπ πρόγραμμα του Πανεπιστημίου του Columbia, Research in Contemporary Cultures το οποίο διηύθυνε η Margared Mead. Αποτέλεσμα της συνεργασίας τους υπήρξε το βιβλίο Primitive Heritage (Η πνευματική κληρονομιά των πρωτόγονων λαών).

Ασκεί την κριτική από τις στήλες των πιο έγκριτων περιοδικών τέχνης, πολλά από τα οποία, όπως το View, Possibilities και Tiger's Eye, έδρασαν καταλυτικά στη διαμόρφωση του πνευματικού κλίματος της μεταπολεμικής αμερικανικής καλλιτεχνικής πρωτοπορίας.

Εδημοσίευσε άρθρα στο Arts Magazine (στο οποίο διατηρούσε μόνιμη στήλη πολεμικής, 'In and Out of Art', μέχρι τη δεκαετία του '70), το Artforum, Art in America κ.ά. Επί σειρά ετών υπήρξε ο τεχνοκριτικός της εφημερίδας Village Voice.

Διετέλεσε Associate Professor of art στο Fairleigh Dickinson University. Έγραψε μαζί με τη γυναίκα του Elena Calas, το 1967, το βιβλίο The Peggy Cuggenheim Collection of Modern Art. Το 1968 εξεδόθη η συλλογή κριτικών κειμένων και δοκιμίων Art in the age of Risk (Η τέχνη την εποχή της διακύβευσης). Επίσης συμμετέχει στο βιβλίο της Lucy Lippard για την Ποπ Αρτ με το κείμενο 'Pop Icons'. Το 1971 κυκλοφόρησε το Icons and Images of the Sixties και το 1985 το Transfigurations : Art Critical Essays.

Στα ελληνικά κυκλοφόρησε το 1982 η συλλογή κειμένων του Κείμενα Ποιητικής και Αισθητικής (1929-1938).

Επανεκδόθηκε πρώτη φορά η ποιητική συλλογή Οδός Νικήτα Ράντου το 1977 και το 1988 εκδόθηκε η συλλογή Γραφή και Φως με ποιήματα γραμμένα κυρίως μεταξύ 1976 και 1983.

Το 1989 εξεδόθη η αλληλογραφία του με το Γιώργο Θεοτοκά.

Εκτός από το ποιητικό του έργο μετέφρασε Τ. Σ. Έλιοτ και Λουί Αραγκόν και συνεργάστηκε με ελληνικά και διεθνή περιοδικά όπου δημοσίευε θεωρητικά κείμενα και δοκίμια. Το 1977 τιμήθηκε με το Κρατικό βραβείο ποίησης για την συλλογή του Οδός Νικήτα Ράντου, που είχε δημοσιεύσει με το ψευδώνυμο Νικόλας Κάλας.

De Siris