Πέμπτη 29 Μαρτίου 2012

Κώστας Βίρβος


Κώστας Βίρβος

Ο Κώστας Βίρβος γεννήθηκε στις 29 Μαρτίου 1926, είναι γνωστός συνθέτης και στιχουργός κυρίως του λαϊκού τραγουδιού.

Γεννήθηκε στα Τρίκαλα. Ο πατέρας του, πλούσιος τυρέμπορας, τον στέλνει στην Κοργιαλένειο Σχολή. Τελειώνοντας το γυμνάσιο το 1943 κατεβαίνει στην Αθήνα και φοιτά στην Πάντειο. Ο ίδιος σύμφωνα με διηγήσεις του έγραφε στιχάκια από νωρίς, αλλά ήθελε να γίνει σκηνοθέτης μιας και του άρεσε ιδιαίτερα το θέατρο.

Το 1943 περνάει στις γραμμές της Εθνικής Αντίστασης ως μέλος του ΕΑΜ. Τον Μάρτη του '44 συλλαμβάνεται και βασανίζεται, γιατί έγραφε συνθήματα στους τοίχους για την τότε κυβέρνηση του βουνού. Ο πατέρας του με 800 χρυσές λίρες τον απελευθερώνει και έπειτα φεύγει για το βουνό, όπου εκεί συναντά και τον Άρη Βελουχιώτη. Εργάστηκε ως δημόσιος υπάλληλος απ' το 1954 έως το 1985. Έχει δυο κόρες.

Τα πρώτα του στιχάκια τα δίνει στον Απόστολο Καλδάρα, με τον οποίο γνωρίζονταν από μικροί. Το πρώτο στιχούργημα του λέγεται "Ο φαντάρος" {ανέκδοτο τραγούδι του 1947}, που αν και μελοποιήθηκε αρχικά από τον Β. Τσιτσάνη και αργότερα από τον Α. Καλδάρα δεν γραμμοφωνήθηκε, λόγω εμφυλίου και παρά το εμφανές μήνυμα της συμφιλίωσης, ("μα ο φαντάρος δεν παραπονιέται/ κι έχει ελπίδα μέσα στην καρδιά/ πως θα γυρίσει πάλι στους δικούς του/ τα χέρια όταν δώσουμε ξανά").

Το πρώτο τραγούδι που κυκλοφόρησε ήταν το «Να το βρεις από άλλη» σε μουσική Καλδάρα και ερμηνευτές τους Σούλα Καλφοπούλου και Μάρκο Βαμβακάρη (1948). Έχει γράψει πάνω από 2000 τραγούδια, λαϊκά, έντεχνα, μέχρι και παραδοσιακού ύφους με κοινωνικό και πολιτικό, άμεσο ή έμμεσο, περιεχόμενο. Άλλα σημαντικά του τραγούδια είναι: «Της γερακίνας γιος», «Το καράβι», «Μια παλιά ιστορία» και άλλα. Το πέρασμά του και στους ολοκληρωμένους κύκλους τραγουδιών έγινε με το άσμα "Καταχνιά" του Χρήστου Λεοντή, με το «Α-Ω», σε μουσική Μπιθικώτση, το «Θάλασσα, πικροθάλασσα», σε μουσική Μίμη Πλέσσα και πλήθος άλλων. Επίσης είναι ο συνθέτης του ύμνου της ποδοσφαιρικής ομάδας του Α.Ο. Τρίκαλα. Ένα σημαντικό έργο του είναι ο Θεσσαλικός Κύκλος σε μουσική τού Γιάννη Μαρκόπουλου.

Τα τραγούδια που έγραψε καλύπτουν ένα μεγάλο εύρος κατηγοριών σύγχρονου Ελληνικού τραγουδιού: κοινωνικοπολιτικά τραγούδια, λαϊκά τραγούδια, έντεχνα λαϊκά, ρεμπέτικα, παραδοσιακά-δημοτικά, σατιρικά. Γι αυτό το λόγο, από πολλούς χαρακτηρίστηκε ως «στιχουργός εφ’ όλης της ύλης». Τα τραγούδια αυτά υπάρχουν σε πάρα πολλές συλλογές τραγουδιών. Πρόσφατα κυκλοφόρησε και μια μεγάλη συλλογή (ανθολογιία) με 40 παλιά τραγούδια: «Της ζωής μου τα τραγούδια».

Έχει τιμηθεί επανειλημμένα από την πολιτεία (Υπουργείο Πολιιτισμού, πολιτιστικούς συλλόγους δήμων και κοινοτήτων όλης της χώρας) και τα ΑΕΙ της χώρας (Πανεπιστήμιο Αθηνών, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων κ.ά) για την προσφορά του στον πολιτισμό. Τα ΜΜΕ έχουν επανειλημμένως προβάλει/δημοσιεύσει αφιερώματα στο έργο του.

Έχουν γίνει μεγάλες συναυλίες όπου έχουν παρουσιασθεί κάποιες από τις μεγάλες ενότητες έργων του, όπως η «Καταχνιά» σε σύνθεση Χρήστου Λεοντή, η οποία παρουσιάσθηκε στο Μέγαρο Μουσικής το 1999, αλλά και μεμονωμένα τραγούδια του σε αφιερώματα άλλων συνεργατών του, όπως η συναυλία του Μίκη Θεοδωράκη στο Ηρώδειο το 2001 για το «Τραγούδι του νεκρού αδελφού», η συναυλία-αφιέρωμα στον Γρηγόρη Μπιθικώτση με τη συμμετοχή πολλών καταξιωμένων καλλιτεχνών που έγινε στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας το 2002, η συναυλία για τον Βασίλη Τσιτσάνη, με ερμηνευτή τον Γ. Νταλάρα στο Μέγαρο Μουσικής το 2004 κ.ά.

Συγγραφικό έργο

Έχει εκδώσει τα εξής βιβλία:

"Μια ζωή τραγούδια - αυτοβιογραφία" (1985, εκδόσεις Ντέφι),
"Λαϊκή στιχουργική ανθολογία" (1989, εκδόσεις Αναστασακη),
"Πράσινα βουνά και χρυσαφένιοι κάμποι. Παραδοσιακά, λαογραφικά, σατιρικά τραγούδια - γεγονότα" (1998)
Πολλοί στίχοι από τραγούδια του βασίζονται στις εμπειρίες του Βίρβου από την Κατοχή, όταν τον συνέλαβαν το 1944 και μπήκε στην απομόνωση.

De Siris