Στυλιανός
Παττακός
Ο Στυλιανός
Παττακός, γεννήθηκε στις 8 Νοεμβρίου 1912, είναι Έλληνας απόστρατος αξιωματικός
(ταξίαρχος Τεθωρακισμένων), πραξικοπηματίας και συγγραφέας, πρωτεργάτης του
πραξικοπήματος της 21ης Απριλίου 1967 και στέλεχος της Χούντας των
Συνταγματαρχών 1967-1974. Για την συμμετοχή του στο πραξικόπημα κρίθηκε ένοχος
στάσης και εσχάτης προδοσίας και καταδικάστηκε σε θάνατο, ποινή που αργότερα
μετατράπηκε σε ισόβια κάθειρξη, ενώ τελικά αποφυλακίστηκε το Σεπτέμβριο του
1990 από την κυβέρνηση Μητσοτάκη για λόγους υγείας.
Βιογραφία- σταδιοδρομία
Γεννήθηκε
στις 8 Νοεμβρίου 1912 στην Αγία Παρασκευή της Επαρχίας Αμαρίου του νομού
Ρεθύμνης στην Κρήτη. Ο ίδιος υποστήριξε ότι καταγόταν από κλάδο της βυζαντινής
οικογένειας των Σκορδιλών, ενώ σύμφωνα με άλλη εκδοχή, η οικογένειά του ήταν
Μουσουλμάνοι Τουρκοκρητικοί που την τελευταία στιγμή αλλαξοπίστησαν και έγιναν
Χριστιανοί για να γλιτώσουν την εκδίωξη από την Κρήτη.[1] Φοίτησε στις σχολές
υπαξιωματικών και εισήλθε στην σχολή Ευελπίδων το 1934, απ' όπου αποφοίτησε το
1937 με το βαθμό του ανθυπιλάρχου. Συμμετείχε στον ελληνοϊταλικό πόλεμο ως
διοικητής ίλης της 11ης Ομάδος Αναγνωρίσεως τη 11ης Μεραρχίας Πεζικού, ενώ κατά
τη διάρκεια της κατοχής ήταν μέλος της αντιστασιακής οργάνωσης "Όμηρος".
Έλαβε μέρος στα Δεκεμβριανά, συμμετείχε στον Εμφύλιο Πόλεμο ως διοικητής Ίλης
αρμάτων Κένταυρος σε αρκετά σημεία της Βόρειας Ελλάδας και παρασημοφορήθηκε με
3 Αριστεία Ανδρείας, 7 πολεμικούς σταυρούς, 2 μετάλλια εξαίρετων πράξεων καθώς
και με όλα τα προβλεπόμενα σε καιρό ειρήνης μετάλλια και παράσημα. Στη συνέχεια
σπούδασε στη σχολή Πολέμου και κατάφερε να φτάσει μέχρι τον βαθμό του
ταξιάρχου, αναλαμβάνοντας τη διοίκηση τεθωρακισμένων με έδρα στου Γουδή.
Συμμετοχή στην χούντα
Υπήρξε μέλος
της τριμελούς ηγετικής ομάδας (με τον Γ. Παπαδόπουλο και τον Ν. Μακαρέζο) που
πρωτοστάτησε στην εκδήλωση του πραξικοπήματος της 21ης Απριλίου 1967. Ήταν το δεύτερο
σημαντικότερο στέλεχος της Χούντας μετά τον Γεώργιο Παπαδόπουλο. Τον Απρίλιο
του 1967 ανέλαβε Υπουργός Εσωτερικών αμέσως μετά την επιτυχία του
πραξικοπήματος και από το Δεκέμβριο του 1969 ήταν ταυτόχρονα και Υπουργός
Δημόσιας Τάξης, κρατώντας τις δύο αυτές θέσεις μέχρι το φθινόπωρο του 1973.
Στο καθαρά
επιχειρησιακό κομμάτι του πραξικοπήματος, ο ρόλος του Παττακού ήταν μακράν ο
σπουδαιότερος, καθώς ήλεγχε τις μονάδες των Τεθωρακισμένων που ήταν απαραίτητες
για την κατάληψη της Αττικής ως διοικητής του Κέντρου Εκπαιδεύσεως
Τεθωρακισμένων. Είχε διοριστεί σ'αυτή τη θέση το 1966 ως έμπιστος «εθνικόφρων»
από την κυβέρνηση των Αποστατών που φοβόταν την μετεωρική άνοδο της
δημοτικότητας του Ανδρέα Παπανδρέου και ήθελε να ελέγχει τις στρατιωτικές
δυνάμεις μέσα και γύρω από την Αθήνα «διά παν ενδεχόμενον».
Μετά την
πτώση της χούντας Ιωαννίδη στις 23 Οκτωβρίου 1974 συνελήφθη και μεταφέρθηκε
στην Κέα, ενώ στις 20 Ιανουαρίου 1975 προφυλακίστηκε. Στη δίκη που ακολούθησε,
το Πενταμελές Εφετείο υπό την προεδρία του Γιάννη Ντεγιάννη τον έκρινε ένοχο
στάσης και εσχάτης προδοσίας και τον καταδίκασε σε θάνατο, αλλά η ποινή
μετατράπηκε σε ισόβια κάθειρξη από την πολιτική εξουσία. Στις 28 Σεπτεμβρίου
1990 αποφυλακίστηκε «λόγω ανηκέστου βλάβης της υγείας του» με την υποχρέωση να
δίνει το παρόν ανά 15 ημέρες στο αστυνομικό τμήμα της περιοχής του και ανά 5
μήνες στο Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων.
Παραμένει
αμετανόητος μέχρι σήμερα και ισχυρίζεται ότι η Χούντα έσωσε την Ελλάδα από
σχεδιαζόμενη σοσιαλιστική δικτατορία του Ανδρέα Παπανδρέου που θα έβαζε την
Ελλάδα στο Ανατολικό Μπλοκ.
Το 1971 με
δική του διαταγή έγινε η μεταφορά της πρωτεύουσας της Κρήτης από τα Χανιά στο
Ηράκλειο, αν και αργότερα κατηγόρησε τους κατοίκους του Ηρακλείου για αχαριστία
επειδή υποστήριζαν το ΠΑΣΟΚ.
Συγγραφικό έργο
Το 1991
εκδόθηκε το Απόρρητο ημερολόγιο του Στυλιανού Παττακού, όπως υποστηρίζει ο
Παττακός χωρίς την έγκρισή του. Επίσης εκδόθηκαν και κυκλοφορούν τα εξής βιβλία
του:
21η Απριλίου
1967. ΔΙΑΤΙ; ΠΟΙΟΙ; ΠΩΣ;
Οδυσσεύς
Μιλτ. Αγγελής Ο στρατηγός των στρατηγών
21 Απριλίου
1967 - 8 Οκτωβρίου 1973 Ημέραι και Έργα
Οδοιπορικόν
ενός στρατιώτου 90 ετών
Δυστυχώς
ενικήσαμεν. Αυτά διά την Ιστορίαν Α΄ Μέρος
Δυστυχώς
ενικήσαμεν. Όσα αληθή όσα δίκαια!... Β΄ Μέρος
Κάιν διατί;
Κομμουνιστοσυμμοριτοπόλεμος 1941-1949
Διαξιφισμοί.
Διά την Τιμήν & την Αλήθειαν
Εις τας
επάλξεις! Με τον Σταυρόν, την αρετήν και το σπαθί
Γενναίοι ως
Έλληνες. Το υπέρλαμπρον έπος του 1940
"Το τελευταίο σάλπισμα"
De Siris