Ρενέ Μαγκρίτ
Ο Ρενέ Μαγκρίτ
(René François Ghislain Magritte) γεννήθηκε στις 21 Νοεμβρίου 1898 και πέθανε
στις 15 Αυγούστου 1967, ήταν σουρρεαλιστής καλλιτέχνης με επιρροές από το
καλλιτεχνικό κίνημα του ντανταϊσμού, που γεννήθηκε στην πόλη Λεσσίν του
Βελγίου.
Το 1912 η
μητέρα του αυτοκτόνησε στον ποταμό Σαμπρ.
Σπούδασε για
δύο χρόνια στην Βασιλική Ακαδημία Καλών Τεχνών (Académie Royale des Beaux-Arts) των Βρυξελλών, από το 1916 μέχρι το
1918. Εκεί γνωρίστηκε με την Ζωρζέτ Μπερζέ (Georgette Berger) με την οποία παντρεύτηκε το 1922.
Ο Μαγκρίτ
δούλεψε σε εργοστάσιο που κατασκεύαζε ταπετσαρίες, και σχεδίαζε αφίσες και
διαφημίσεις μέχρι το 1926. Τότε υπέγραψε συμβόλαιο με την Galerie la Centaure των Βρυξελλών, γεγονός που του
επέτρεψε να ασχολείται συνέχεια με την ζωγραφική.
Το 1926, ο
Μαγκρίτ ζωγράφισε τον πρώτο του σουρρεαλιστικό πίνακα, Le jockey perdu, και έκανε την πρώτη του έκθεση στις
Βρυξέλλες το 1927. Οι κριτικοί τού επιτέθηκαν μαζικά. Απογοητευμένος με την
αποτυχία, μετακόμισε στο Παρίσι, όπου έγινε φίλος με τον Αντρέ Μπρετόν και
έγινε μέλος της ομάδας των σουρρεαλιστών.
Όταν η Galerie la Centaure έκλεισε και τα εισοδήματα από το
συμβόλαιο σταμάτησαν, ο Μαγκρίτ επέστρεψε στις Βρυξέλλες και εργάστηκε στη
διαφήμιση. Κατόπιν, έφτιαξε με τον αδελφό του ένα πρακτορείο με το οποίο
έβγαζαν τα προς το ζην.
Την εποχή της
γερμανικής κατοχής του Βελγίου κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, παρέμεινε στις
Βρυξέλλες, χάνοντας την επαφή με τον Μπρετόν. Εκείνη την εποχή αποκήρυξε την
βία και την απαισιοδοξία των προηγουμένων έργων του, αν και αργότερα επέστρεψε
στα ίδια θέματα.
Ήταν ένας
αριστοτεχνικός ζωγράφος. Στα έργα του συχνά παραθέτει συνηθισμένα αντικείμενα,
ή κάποιο ασυνήθιστο πλαίσιο, δίνοντας νέες ερμηνείες σε γνωστά αντικείμενα. Η
χρήση αντικειμένων διαφορετικά απ' ό,τι φαίνονται, είναι χαρακτηριστική στο
έργο του Η προδοσία των εικόνων (La trahison des images), όπου μία πίπα καπνιστή
παρουσιάζεται σαν μοντέλο για διαφήμιση μαγαζιού εμπορίας καπνού. Κάτω από την
πίπα ο Μαγκρίτ έγραψε την φράση «Αυτό δεν είναι μία πίπα» («Ceci n'est pas une pipe»), που μοιάζει με οξύμωρο, αλλά
σημαίνει πως η ζωγραφιά δεν είναι αυτό που φαίνεται. Στο βιβλίο του Αυτό δεν
είναι μία πίπα, ο γάλλος κριτικός Μισέλ Φουκώ αναλύει την ζωγραφική του πίνακα
του Μαγκρίτ και αυτό το παράδοξο.
Η τέχνη του
Μαγκρίτ δείχνει ένα πιο αντιπροσωπευτικό ύφος του σουρρεαλισμού σε σύγκριση με
το «αυτόματο» ύφος που συναντούμε σε έργα καλλιτεχνών όπως ο Χουάν Μιρό. Εκτός
από φανταστικά στοιχεία, το έργο του είναι συχνά πνευματώδες και διασκεδαστικό.
Επίσης ζωγράφισε μια σειρά σουρρεαλιστικής εκδοχής άλλων γνωστών πινάκων.
Ο Ρενέ
Μαγκρίτ περιέγραψε τα έργα του λέγοντας:
Η ζωγραφική
μου είναι ορατές εικόνες που δεν κρύβουν κάτι — προκαλούν μυστήριο και,
πράγματι, όταν κάποιος βλέπει έναν από τους πίνακές μου, θέτει στον εαυτό του
αυτήν την απλή ερώτηση: «Tι
σημαίνει αυτό;» Οι πίνακές μου δεν σημαίνουν κάτι, επειδή και το μυστήριο δεν
σημαίνει κάτι — είναι απλά άγνωστο.
Στις ΗΠΑ
εκτέθηκαν τα έργα του στη Νέα Υόρκη το 1936 και ξανά στην ίδια πόλη σε δύο
εκθέσεις, το 1965 στο Μουσείο Μοντέρνα Τέχνης και το 1992 στο Μητροπολιτικό
Μουσείο της Τέχνης.
Ο Μαγκρίτ
πέθανε από καρκίνο στις 15 Αυγούστου του 1967, και τάφηκε στο νεκροταφείο
Σααρμπέκ (Schaarbeek)
των Βρυξελλών.
De Siris