Τζίμης Πανούσης
Ο Δημήτρης, γνωστότερος ως Τζίμης Πανούσης γεννήθηκε στις 12 Φεβρουαρίου 1954, είναι σύγχρονος Έλληνας τραγουδιστής, συνθέτης, σατυρικός και ηθοποιός του μουσικού θεάτρου, γνωστός για την σάτιρα και τον καυστικό και αθυρόστομο στίχο του. Γεννήθηκε από μικρασιάτες πρόσφυγες γονείς - τον Θεόδωρο και τη Φωτεινή - στην Αθήνα και μεγάλωσε στο Χολαργό.
Το 1973 βρίσκει από αγγελία δουλειά σε περιοδεύοντα θίασο. Στη συνέχεια εγκαταλείπει το θίασο για να δουλέψει ως υπάλληλος στην Εθνική Τράπεζα από την οποία θα παραιτηθεί σε σύντομο χρονικό διάστημα. Έχει έναν γιο τον Άρη και μια κόρη τη Φωτεινή.
Ο Τζίμης Πανούσης στη μουσική
Με τις Μουσικές Ταξιαρχίες
Μουσικά δηλώνει αυτοδίδακτος και παίζει λίγο απ' όλα. Πρώτες προσπάθειες στο χώρο της μουσικής έγιναν με το σχήμα "Χαρούμενη Κουδουνίστρα" όταν ακόμα ήταν στο Γυμνάσιο. Στα μέσα με τέλη της δεκαετίας του '70 σχηματίστηκαν οι Μουσικές Ταξιαρχίες από τον Τζίμη Πανούση (φωνή, στίχοι, μουσική) και τους Σπύρο Πάζιο (κιθάρα), Γιάννη Δρόλαπα (κιθάρα), Βαγγέλη Βέκιο (τύμπανα) και Δημήτρη Δασκαλοθανάση (μπάσο, πιάνο). Η πρώτη τους εμφάνιση σε κοινό έγινε το 1980 στο "Skylab" στην Πλάκα, ενώ η πρώτη τους δισκογραφική δουλειά είναι ο δίσκος Μουσικές Ταξιαρχίες που κυκλοφόρησε από την MINOS-EMI το 1982. Νωρίτερα (το 1980) είχε κυκλοφορήσει μία ανεξάρτητη παραγωγή σε κασέτα, το "Disco Tsoutsouni".
Ακολούθησαν οι δίσκοι Αν η Γιαγιά μου είχε Ρουλεμαν (1984) και Hard Core (ζωντανή ηχογράφηση, 1985). Το 1983 οι Μουσικές Ταξιαρχίες καμουφλάρονται κάτω από το όνομα Alamana's Bridge (= Γέφυρα της Αλαμάνας) και συμμετέχουν στο δίσκο-συλλογή ελληνικού ροκ Made in Greece Vol.1, παρά τις αντιρρήσεις της τότε δισκογραφικής τους εταιρείας. Από τον επόμενο δίσκο "Κάγκελα Παντού" (1986) ο Πανούσης αποφασίζει να συνεχίσει μόνος του.
Μετά τις Μουσικές Ταξιαρχίες
Το 1987 κυκλοφορεί ο τελευταίος δίσκος από την MINOS-EMI "Χημεία και Τέρατα". Οι επόμενοι δύο δίσκοι "Δουλειές του Κεφαλιού" / The Greatest Kitsch Live! (1990) και "Ο Ρομπέν των Χαζών" (ζωντανή ηχογράφηση, 1992) κυκλοφορούν από την Music Box International, ενώ το "Vivere Pericolosamente" από την Warner το 1993. Η επόμενη δισκογραφική του δουλειά κυκλοφόρησε εφτά χρόνια μετά, το 2000, με τίτλο "Με Λένε Πόπη" (ζωντανή ηχογράφηση). Κυκλοφόρησε επίσης μαζί με το περιοδικό Μετρό το 2002 το ολιγόλεπτο CD "Δείγμα Δωρεάν" με ακυκλοφόρητα τραγούδια από τις τελευταίες παραστάσεις του.
Στις 20 Γενάρη του 2009 κυκλοφόρησε ένα διπλό DVD με ζωντανή κινηματογράφηση της παράστασης "Της Πατρίδας μου η Σημαία", που δόθηκε το 2008 στο Γυάλινο Μουσικό Θέατρο.
Άλλες δραστηριότητες
Πέρα από τη μουσική o Τζίμης Πανούσης έχει ασχοληθεί κατά καιρούς με το ραδιόφωνο, την τηλεόραση και λίγο με τον κινηματογράφο. Έχει μια δεκαπεντάχρονη ιστορία σαν ραδιοφωνικός παραγωγός στους ραδιοσταθμούς Top FM, Κανάλι 15, Ωχ FM, Flash 9.65, 88 μισό Θεσσαλονίκης, ΣΚΑΪ 100.3FM, City FM 99.5. Στην τηλεόραση δεν ήταν ιδιαίτερα τυχερός, αφού η εκπομπή του Κορίτσια ο Τζίμης που επρόκειτο να μεταδοθεί από την τότε ΕΤ2 το 1995 τελικά «κόπηκε». Υπάρχουν όμως στιγμιότυπα από την εκπομπή αυτή που κατά καιρούς έχει παρουσιάσει κατά τη διάρκεια τηλεοπτικών συνεντεύξεών του.
Επίσης έχει εμφανιστεί έκτακτα σε τηλεοπτικές σειρές όπως οι Δέκα Μικροί Μήτσοι του Λάκη Λαζόπουλου. Στον κινηματογράφο, έχει πρωταγωνιστήσει στην ταινία Ο δράκουλας των Εξαρχείων (1981) του Νίκου Ζερβού μαζί με τις υπόλοιπες Μουσικές Ταξιαρχίες και έχει εμφανιστεί ως γκεστ σταρ στις ταινίες Ηνίοχος (1995) του Αλέξη Δαμιανού, Προστάτης Οικογένειας (1997) του Νίκου Περάκη και Safe Sex (1999) των Μ. Ρέππα - Θ. Παπαθανασίου.
Έχουν κυκλοφορήσει μέχρι στιγμής έξι βιβλία του Πανούση, κυρίως βασισμένα στις ραδιοφωνικές του εκπομπές. Πρώτο ήταν το
Η Ζάλη των Τάξεων (Γνώσεις, 1989) που περιέχει 40 ιστορίες ραδιοφωνικής φαντασίας που ακούστηκαν από την εκπομπή "Δούρειος Ήχος" στον Top FM την περίοδο 1988-89, ακολούθησαν τα
Πικρέ, Μικρέ Μου Αράπη (Opera, 1990) που είναι μια σαπουνόπερα 22 επεισοδίων που ακούστηκε από τον "Δούρειο Ήχο" το καλοκαίρι του 1989 και
Το Κυνήγι της Γκόμενας (Opera, 1992) που αποτελείται από 30 σύντομες γυναικείες βιογραφίες.
Το 1996 κυκλοφορεί το Υγιεινή Διαστροφή (Opera) - για τα 20 χρόνια της παρουσίας του - που συμπεριλαμβάνει την έκδοση σε CD του Disco Tsoutsouni και περιέχει το σύνολο των στίχων των τραγουδιών του μέχρι τότε καθώς και συνεντεύξεις, γκάλοπ κ.α.
Τον Ιανουάριο του 2002 παρουσίασε στο περιοδικό ΜΕΤΡΟ τον "εναλλακτικό Καζαμία 2002" με τον τίτλο "Μωρόν λαβέ" ντυμένος με μαντήλα τύπου Παλαιάς Διαθήκης κρατώντας κούκλα βρέφους, τυλιγμένο με την αστερόεσσα. Στο ίδιο το αφιέρωμα φέρεται και με στολή του Άη Βασίλη με εξάρτυση Αφγανού τρομοκράτη ν΄ αναφωνεί το σύνθημα για την Καμπούλ: "Μπόμπα - τσόντα και καμπάνα" αποκαλώντας την ισλαμική μαντήλα μπούργκα "παραδοσιακό ταλιμπανιστήρι". Το συγκεκριμένο τεύχος έγινε ανάρπαστο.
To 2005 κυκλοφόρησαν ταυτόχρονα ακόμα δύο βιβλία του από τις εκδόσεις Opera με τίτλους Μικροαστική Καταστροφή και Πούστευε και Μη Ερεύνα, ενώ ετοιμάζεται το πολύτομο έργο "Ο Στάλιν σκέφτεται για σένα στο Κρεμλίνο". Την εποχή αυτή (2011) επιμελείται και παρουσιάζει καθημερινή ημίωρη ραδιοφωνική εκπομπή σατιρίζοντας πολιτικά γεγονότα με τον τίτλο "Δούρειος ήχος", με εναρκτήρια ατάκα "Αμερικανοτσολιάδες, ελβετόψυχοι, αλήτες, ρουφιάνοι, δημοσιογράφοι, ελεύθεροι πολιορκημένοι επαγγελματίες ήλθεν η ώραν σας" - "Αβάντι πόμολο !" (με μουσική υπόκρουση "Αβάντι Πόπολο")
Ο Πανούσης στα δικαστήρια
Η ιδεολογική στάση του Πανούση και η καυστική του σάτιρα τον έχει φέρει αρκετές φορές αντιμέτωπο με το δικαστήριο, αρχής γενομένης από το 1980, με μία κατηγορία από το Πλημμελειοδικείο Καρδίτσας για περιύβριση αρχής. Ακολούθησαν αρκετές δίκες με κύρια κατηγορία την αθυροστομία του Τζίμη αλλά και τον καυστικό του στίχο που έθιγε άμεσα και έμμεσα πρόσωπα και καταστάσεις. Είναι γεγονός ότι κατά την περίοδο πριν την κατάργηση της λογοκρισίας (περίπου το 1984) από τους δίσκους των Μουσικών Ταξιαρχιών λογοκρίνονταν λέξεις που "προσέβαλαν τη δημόσια αιδώ". Με το δίσκο Δουλειές του Κεφαλιού, σύρεται στα δικαστήρια για περιύβριση εθνικού συμβόλου αφού στο εξώφυλλο του δίσκου εικονιζόταν να ανοίγει τρύπες σε ελληνικές σημαίες. Παρόλα αυτά ποτέ δεν κρίθηκε ένοχος για αυτές τις κατηγορίες.
Το 1997 άρχισε νέος κύκλος δικαστικών αναμετρήσεων αυτή τη φορά για συκοφαντική δυσφήμηση, με αντίδικο τον Γιώργο Νταλάρα τον οποίο ο Τζίμης Πανούσης περιέπαιζε κατά τη διάρκεια παραστάσεών εικονίζοντας τον να βγάζει λεφτά από το στόμα του, σατιρίζοντας τις πολύ μεγάλες συναυλίες του Νταλάρα στο εξωτερικό, σχετικά με το εθνικό ζήτημα της Κύπρου. Ο Γιώργος Νταλάρας κατέθεσε ασφαλιστικά μέτρα εναντίον του, που ίσχυσαν μέχρι την εκδίκαση της υπόθεσης, και απαίτησε από τον Πανούση να σταματήσει να χρησιμοποιεί τη φωνή και την εικόνα του στις παραστάσεις του, με πρόστιμο αν το έκανε ενός εκατομμυρίου δραχμών για κάθε αναφορά. Αργότερα ζήτησε ποσό αποζημίωσης εκατό εκατομμυρίων δραχμών για ηθική βλάβη αλλά τελικά η υπόθεση έληξε με καταδίκη του Πανούση σε φυλάκιση πέντε μηνών με αναστολή από το Τριμελές Πλημμελειοδικείο Αθηνών. Ο Πανούσης στις 27 Μαΐου 1999 κατέθεσε έφεση η οποία απορρίφθηκε από το εφετείο Αθηνών στις 21 Δεκέμβρη του 2000. Η απόφαση επικυρώθηκε ξανά από το Τριμελές Εφετείο Αθηνών το Μάη του 2002 και τελεσίδικα τον Απρίλη του 2004 από τον Άρειο Πάγο. (Ο Πανούσης πάντως συνέχισε να αναφέρεται δημόσια στον Νταλάρα, αλλά χωρίς να τον ονομάζει - έλεγε απλώς "ο ακατονόμαστος") Ένα εξώφυλλο στο περιοδικό Κλικ το 1999 πού έδειχνε τον Τζίμη ντυμένο αρχιεπίσκοπο να δαγκώνει ένα μήλο κρατώντας την κιθάρα του ήταν η αιτία για την κατηγορία αυτού και των εκδοτών του περιοδικού για καθύβριση θρησκεύματος. Οι κατηγορούμενοι έφυγαν ομόφωνα αθώοι από το ακροατήριο.
Μια από τις πιο γνωστές κατηγορίες που αντιμετώπισε ο Πανούσης και αναπαράχθηκε πολύ από τα ΜΜΕ (όπως και αυτή με τον Νταλάρα) ήταν η κατηγορία για προσβολή εθνικού συμβόλου, αιτία της οποίας αυτή τη φορά ήταν η αφίσα της παράστασης Της Πατρίδας μου η Σημαία η οποία έδειχνε ένα περίγραμμα ελληνικής σημαίας (στη πραγματικότητα τεμάχιο πανιού με εναλλασσόμενες λευκές και μπλε λωρίδες με ένα σφυροδρέπανο στη θέση του σταυρού, που βέβαια αυτό καθ΄ αυτό δεν συνιστούσε σημαία, αντίθετα με το κατηγορητήριο). Μετά την αυτόφωρη σύλληψη του και τη δήλωση του "εγώ τον σκότωσα, εγώ!" αρχικά καταδικάστηκε σε εξαγοράσιμη ποινή τεσσάρων μηνών φυλάκισης αλλά τελικά αθωώθηκε δευτεροδίκως από το 5ο Τριμελές Πλημμελειοδικείο Αθηνών.
Στις αρχές του 2005 ο Πανούσης καταδικάστηκε, ερήμην, από το πρωτοδικείο Πάτρας για εξύβριση αστυνομικού επειδή κατά τη διάρκεια παράστασής του στην πόλη έκανε τηλεφωνική φάρσα σε συνταξιούχο αστυνομικό. Ο καλλιτέχνης έχει ασκήσει έφεση η οποία εκκρεμεί. Η υπόθεση εκδικάστηκε τελικά στις 8 Γενάρη του 2008 ενώ ακόμα εκκρεμεί και αγωγή η οποία έχει καταθέσει ο συνταξιούχος.
Εργογραφία
Δισκογραφία
Με τις Μουσικές Ταξιαρχίες [Επεξεργασία]
Disco Tsoutsouni. Ανεξάρτητη παραγωγή. 1980.
Μουσικές Ταξιαρχίες. MINOS-EMI. 1982.
Made in Greece
Αν η γιαγιά μου είχε ρουλεμάν. 1984.
Hard Core. 1985.
Μετά τις Μουσικές Ταξιαρχίες [Επεξεργασία]
Κάγκελα παντού. 1986.
Χημεία και Τέρατα. 1987.
Δουλειές του Κεφαλιού. Music Box International. 1990.
The Greatest Kitsch Live!. Music Box International. 1990.
Ο Ρομπέν των Χαζών. Music Box International. 1992.
Vivere Pericolosamente. Warner. 1993.
Με Λένε Πόπη. 2000.
Δείγμα Δωρεάν. 2002.
Της Πατρίδας μου η Σημαία. 2003.
Βιβλία
Η Ζάλη των Τάξεων. Εκδ. Γνώσεις. 1989. ISBN 960-7073-32-0.
Πικρέ, Μικρέ Μου Αράπη. Εκδ. Opera. 1990. ISBN 960-7073-01-0.
Το κυνήγι της γκόμενας. Εκδ. Opera. 1992. ISBN 960-7073-24-X.
Υγιεινή Διαστροφή. Εκδ. Opera. 1996.
Μικροαστική Καταστροφή. Εκδ. Opera. 2005.
Πούστευε και Μη Ερεύνα. Εκδ. Opera. 2005.
Ο Στάλιν σκέφτεται για σένα στο Κρεμλίνο. Εκδ. Opera. 2010. ISBN 978-960-8397-38.
De Siris