Αποκατάσταση της Δημοκρατίας
Στις 24 Ιουλίου 1974 ο Κωνσταντίνος Καραμανλής επανήλθε στην Ελλάδα, μετά
την κατάρρευση της δικτατορίας υπό το βάρος του άφρονος πραξικοπήματος στην
Κύπρο και της τουρκικής εισβολής στη μεγαλόνησο. Επικεφαλής της κυβέρνησης
«Εθνικής Ενότητας», κατόρθωσε με συνετές και αποφασιστικές κινήσεις να
αποκαταστήσει πλήρως τη λειτουργία του δημοκρατικού πολιτεύματος στην Ελλάδα.
Όταν, τον Ιούλιο 1974, ξέσπασε η μεγάλη εθνική κρίση με αφετηρία την
πραξικοπηματική ανατροπή του Μακαρίου, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής κλήθηκε να
συγκροτήσει Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας.
Ήταν ξημερώματα 24ης Ιουλίου 1974. Το αεροσκάφος του Γάλλου προέδρου Βαλερί
Ζισκάρ ντ’ Εστέν προσγειώνεται στο αεροδρόμιο της Αθήνας μεταφέροντας από το
Παρίσι τον Κωνσταντίνο Καραμανλή. Χιλιάδες κόσμου με αναστάσιμες λαμπάδες στα
χέρια και την ιαχή “Έρχεται, έρχεται” τον αναμένουν και του επιφυλάσσουν
θριαμβευτική υποδοχή. Η υποδοχή Καραμανλή, με τον κόσμο να πανηγυρίζει στους
δρόμους, αποτελεί το λαϊκό ξέσπασμα μετά την επτάχρονη δικτατορία, αλλά και την
εισβολή και την τραγωδία της Κύπρου.
Στις 25 Ιουλίου 1974 ο Κωνσταντίνος Καραμανλής απηύθυνε διάγγελμα προς τον
ελληνικό λαό ζητώντας από τους πολίτες να επιδείξουν πολιτική ωριμότητα τις
δύσκολες εκείνες ώρες. Παράλληλα στη Γενεύη άρχισαν την ίδια ημέρα οι
ελληνοτουρκικές διαπραγματεύσεις για την αντιμετώπιση της κρίσης στο Κυπριακό.
Αρχηγός της ελληνικής αντιπροσωπείας ήταν ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και
υπουργός Εξωτερικών Γεώργιος Μαύρος.Στις 30 Ιουλίου 1974 στη Γενεύη επήλθε συμφωνία
για την αποκατάσταση της συνταγματικής τάξης στην Κύπρο αλλά και την αναγνώριση
ύπαρξης δύο χωριστών διοικήσεων. Οι διαπραγματεύσεις συνεχίζονταν. Ωστόσο στις
14 Αυγούστου τα τουρκικά στρατεύματα προχώρησαν στον Αττίλα 2 καταλαμβάνοντας
τελικά το 38% περίπου της Κύπρου. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής κατήγγειλε την
Τουρκία και ανακοίνωσε την αποχώρηση της Ελλάδας από το στρατιωτικό σκέλος του
ΝΑΤΟ. Στις 15 Αυγούστου σε νέο διάγγελμα προς τον ελληνικό λαό δήλωσε ότι «η
ένοπλος αντιμετώπισις των Τούρκων εις Κύπρον καθίστατο αδύνατος και λόγω
αποστάσεως και λόγω των γνωστών τετελεσμένων γεγονότων». Η κατάπαυση του πυρός
στην Κύπρο έγινε στις 18.00 της 16ης Αυγούστου 1974.Οι πολιτικές δυνάμεις του
τόπου κατάφεραν τότε να θεμελιώσουν το πληρέστερο, από όσα προηγήθηκαν,
πολίτευμα της Ελληνικής Δημοκρατίας.
Ειδικότερα, μετά τη συγκρότηση της κυβέρνησης “Εθνικής Ενότητας” και την
αντιμετώπιση των συνεπειών της κυπριακής τραγωδίας, νομιμοποιήθηκαν όλοι οι
πολιτικοί σχηματισμοί, περιλαμβανομένου του Κ.Κ.Ε., που βρισκόταν εκτός νόμου
από το 1947, προκηρύχθηκαν εκλογές για την ανάδειξη της Εʼ Αναθεωρητικής
Βουλής, και αποφασίστηκε διεξαγωγή δημοψηφίσματος για τον οριστικό προσδιορισμό
της μορφής του πολιτεύματος.
De Siris