Αναστάσιος Βερνάρδος
Ο Αναστάσιος Βερνάρδος, διακεκριμένος νομικός και φιλόσοφος, γεννήθηκε στην
Αθήνα στις 12 Ιουλίου 1928. Πατέρας του ο Αριστείδης Βερνάρδος από το Προγκί Κυθήρων
και μητέρα του η Πόπη το γένος Σικάκη από το Ηράκλειο Κρήτης. Σπούδασε στη
Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και το 1956 διορίστηκε ειρηνοδίκης στο
Ειρηνοδικείο Νέστου με έδρα το Σιδηρόνερο Δράμας, όπου γνώρισε τη μέλλουσα σύζυγο
και σύντροφο της υπόλοιπης ζωής του Σωτηρία. Απέκτησαν τρία παιδιά, την Πόπη, την
Όλγα και τον Αριστείδη.
Το 1957 επέτυχε στις εξετάσεις για πάρεδρος και τοποθετήθηκε στο Πρωτοδικείο
Αθηνών. Από το 1985 έως το 1987 διετέλεσε Προϊστάμενος της Εισαγγελίας Εφετών
Αθηνών. Το Σεπτέμβριο του 1986 έλαβε μέρος ως εκπρόσωπος των Ελλήνων Δικαστών
στη συνάντηση των δικαστών των 12 κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης που έγινε
στο Λουξεμβούργο.
Το 1987 ιδρύθηκε το Διεθνές Κέντρο Μελετών Φιλοσοφίας - Θεωρίας - Κοινωνιολογίας
και Επιστημολογίας του Δικαίου, στο οποίο εκλέχθηκε πρώτος Πρόεδρος. Σκοπός του
Κέντρου ήταν η συμβολή στην ανάπτυξη του ενδιαφέροντος των νομικών για προβλήματα
φιλοσοφίας και θεωρίας του δικαίου με την ευρύτερη έννοια. Στα ιδρυτικά μέλη
του περιλαμβάνονταν αρκετοί ξένοι πανεπιστημιακοί. Το ίδιο έτος γίνεται μέλος της
Εταιρείας Νομικής Μεθοδολογίας (Association Internationale de Methodologie
Juridique), που εδρεύει στην Αιξ-αν-Προβάνς της Γαλλίας. Είχε προσκληθεί εκεί για
ένα συνέδριο κατά τις 5-7 Σεπτεμβρίου 1988, στο οποίο τελικά δεν πήγε, έστειλε όμως
τη σχετική εργασία του που δημοσιεύτηκε στο Revue de la Recherche Juridique – Droit
Prospectif (1988 - 4).
Την 23 Ιανουαρίου 1989 ο Αναστάσιος Βερνάρδος δολοφονήθηκε από την
τρομοκρατική οργάνωση 1η Μάη σε απόσταση πενήντα μέτρων από το σπίτι του. Ήταν
η επομένη ημέρα της ονομαστικής του γιορτής.
Εκδήλωση στη μνήμη του
Το περιοδικό ΥΦΟΣ, με την ευκαιρία της συμπλήρωσης δεκαεπτά χρόνων από τη
δολοφονία του Αναστασίου Βερνάρδου οργάνωσε εκδήλωση στη μεγάλη αίθουσα της Παλαιάς
Βουλής την Κυριακή 22 Ιανουαρίου 2006 και αφιέρωσε ένα τεύχος στον ακέραιο
δικαστή και βαθιά φιλοσοφημένο άνθρωπο, προβαίνοντας σε δημοσίευση κάποιων ανέκδοτων
δοκιμίων του. Παράλληλα συμπεριέλαβε άρθρα του Βερνάρδου που είχαν δημοσιευτεί στον
ημερήσιο και περιοδικό τύπο (σε κάθε περίπτωση με αναφορά της πηγής) καθώς και
κείμενα ανθρώπων που γνώρισαν αυτόν και το έργο του.
Ομιλητές ήταν: ο Γεώργιος - Αλέξανδρος Μαγκάκης, ο Ευριπίδης Αντωνίου, Αντιπρόεδρος
του Αρείου Πάγου, ο Θεοδόσης Τάσιος, καθηγητής ΕΜΠ, ο Γεώργιος Λεοντσίνης, καθηγητής
του Πανεπιστημίου Αθηνών, η Μαρία Κευγά, δικηγόρος και η Πόπη Βερνάρδου, κόρη
του τιμωμένου. Πιάνο έπαιξε η Ιφιγένεια Βερνάρδου – Παπαδογιάννη. Μετά από πρόταση
του Γεώργιου – Αλέξανδρου Μαγκάκη, την οποία αποδέχτηκε ο παρευρισκόμενος Πρόεδρος
του Αρείου Πάγου Ρωμύλος Κεδίκογλου, φιλοτεχνήθηκε η προτομή του Αναστασίου
Βερνάρδου, η οποία από τις 20 Νοεμβρίου 2006 κοσμεί την είσοδο του Αρείου Πάγου.
Σκέψεις
Κάποιες σκέψεις του Αναστασίου Βερνάρδου από μια συλλογή αποφθεγμάτων του
με τίτλο «Ψηφίδες»:
«Παραδέχομαι ότι στερούμαι περιουσίας και σημαντικών εισοδημάτων. Δεν ήταν όμως
καθόλου εύκολο να το πετύχω.»
«H τιμωρία για την κακή ποιότητα του χαρακτήρα είναι η κακή ποιότητα ζωής».
«Tο να επιχειρεί κάποιος να με υποβαθμίσει πέφτει αυτομάτως στο κενό. Eάν ήμουν
όμοιός του, δε θα είχε τίποτε εναντίον μου».
«Φιλοσοφία άξια του ονόματός της είναι η φιλοσοφία που κυρώνει την πράξη
και καταξιώνεται από την αυθεντικοποίηση της υπάρξεως».
«Είναι υπέρογκο το κόστος για να φθάσουμε στην κατάσταση εκείνη, που μας επιτρέπει
ν’ αδιαφορούμε για τον πλούτο. Με λιτώτερα μέσα αποκτάται ο πλούτος. Έτσι πολλοί
άνθρωποι ξενοιάζουν, ακολουθώντας τον ευκολότερο δρόμο».
«Η αυτάρκεια περιλαμβάνει τα πάντα».
«Με μια μονάχα έννοια μπορεί να ερμηνευτεί ως αξία η μακροβιότητα· ως πίστωση
χρόνου για την ολοκλήρωση ενός σχεδίου ζωής».
Ο Αναστάσιος Βερνάρδος δε γνώρισε τη μακροβιότητα, δεν ολοκλήρωσε το σχέδιο
ζωής πάνω στο οποίο δούλευε τα τελευταία χρόνια πριν το θάνατό του. Επρόκειτο
για βιβλίο με τίτλο «Φιλοσοφία του Δικαίου». Παρόλα αυτά άφησε πίσω του πλούσιο
συγγραφικό έργο, το μεγαλύτερο μέρος του οποίου είναι αδημοσίευτο.
Βιβλία
1968: ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΚΟΝΟΜΙΑ, έκδοση ΑΦΟΙ Π. Σάκκουλα.
1972: ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΚΟΝΟΜΙΑ, 2η πλήρης και βελτιωμένη έκδοση ΑΦΟΙ Π. Σάκκουλα.
1976: ΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΑΙ ΟΡΙΖΟΥΣΑΙ ΤΗΣ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΑΚΗΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΟΣ.
1980: ΤΟ ΔΙΚΑΙΟ ΤΗΣ ΝΑΥΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ, έκδοση ΑΦΟΙ Π. Σάκκουλα.
1982: Η ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ Η ΠΡΑΞΗ ΣΤΟ ΝΑΥΤΕΡΓΑΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ, έκδοση Αντ. Σάκκουλας.
De Siris