Θεόδωρος Καρυωτάκης
Ο Θεόδωρος Καρυωτάκης γεννήθηκε στο Άργος το 1903 και πέθανε στην Αθήνα στις 14 Ιουνίου 1978. Ήταν σημαντικός
συνθέτης της εποχής μας, ξάδελφος του ποιητή Κ. Καρυωτάκη, του μελοποίησε
μάλιστα και 5 ποιήματα.
Σπούδασε στο Ωδείο Αθηνών, από 14 ετών, με τον Φ. Οικονομίδη. Επίσης,
ιδιωτικά με τον Δ. Μητρόπουλο (αρμονία και σύνθεση: 1925-1932) και με τον Μ.
Βάρβογλη (ενορχήστρωση: 1933-1936). Παράλληλα, σπούδασε νομικά στο Παν/μιο
Αθηνών. Το 1937 (;) διορίστηκε στην Τράπεζα της Ελλάδος, για να παραιτηθεί
μερικά χρόνια αργότερα προς χάριν της μουσικής.
Υπήρξε πολλά χρόνια γενικός γραμματέας της ΕΕΜ (1957-1978) και του Εθνικού
Συμβουλίου Μουσικής. Σημαντικός παράγοντας στις εκδόσεις ελλ. μουσικών έργων.
Επίσης μέλος ΔΣ της ΕΛΣ και πολλών καλλιτεχνικών και εξεταστικών Επιτροπών. Η
δημιουργία του (μετά τα πρώτα του έργα της περιόδου 1932-38 που χαρακτηρίζονται
από έντονη δηκτικότητα και νεανική ανησυχία) πλημμυρίζει από θερμό λυρισμό,
μεγάλη αρμονική γνωση και λεπτότητα αισθήματος που ξεχωρίζει και διαποτίζει όλα
τα έργα του (ιδιαίτερα τα τραγούδια του, πολλά από τα οποία είναι υποδείγματα
του είδους και αποτελούν πολύτιμη προσφορά στην Ελλ. Μουσική).
Έδωσε την πρώτη συναυλία με έργα του τον Απρίλιο του 1936 («Παρνασσός»),
ενώ στη συνέχεια πολλές συνθέσεις του εκτελέστηκαν και στο εξωτερικό. Ιδιαίτερη
σταδιοδρομία σημείωσαν η "Μικρή Συμφωνία" και η "1η Σονάτα"
για βιολί (με εκτελέσεις σε διάφορες πόλεις της Ισπανίας και σε Παρίσι, Μόναχο,
Βιέννη, Ρώμη, Ν. Υόρκη και άλλα καλλιτεχνικά κέντρα). Τα τελευταία χρόνια της
ζωής του μεταστράφηκε προς σύγχρονα ιδιώματα.
Οι κυριότερες συνθέσεις του: μουσική στον "Ίωνα" του Ευριπίδη
(1937), το μπαλέτο "Προμηθεύς" (1943), το παραμυθόδραμα "Του
Φεγγαριού Λουλούδι" (1953-55) και Α) για ορχήστρα: "Σπουδή πάνω σε 2
ελλ. δημοτικά τραγούδια" (1938), "Μπαλάντα" (για πιάνο, έγχορδα
και κρουστά, 1939. Α΄ Εκτέλεση το 1939 από τη ΣΟ του Ωδείου Αθηνών υπό τον
[[Ευαγγελάτος_Αντίοχος|Α. Ευαγγελάτο]], με σολίστ τη Μαρία Χαιρογιώργου-Σιγάρα,
στην οποία και είναι αφιερωμένη.
Η πιο πρόσφατη ερμηνεία του έργου έγινε από την ΚΟΑ στις 11.3.1985 με
μαέστρο τον Δ. Αγραφιώτη. Σολίστ η Λύντια Λεούση), "Ραψωδία" (για
βιολί και ορχ., 1940 ή 1942. Α΄ εκτέλεση το 1961 από τη ΣΟ του ΕΙΡ υπό τον
[[Ευαγγελάτος_Αντίοχος|Α. Ευαγγελάτο]], με σολίστ τον Β. Κολάση. Πιο πρόσφατη
εκτέλεση, στις 20.11.1978 από την ΚΟΑ με μαέστρο τον Στ. Καφαντάρη. Σολίστ ο Τ.
Αποστολίδης), την έξοχη "Μικρή Συμφωνία" (για ορχήστρα έγχ., 1942. Α'
εκτέλεση από την ΚΟΑ στις 28.11.1943 με μαέστρο τον Γ. Λυκούδη), "Επικό
Τραγούδι", "Σύντομη Σουίτα Ι και ΙΙ" (1944 και 1946), "Ντιβερτιμέντο"
(1948. Δόθηκε σε Α' εκτέλεση από την ΚΟΑ με διευθυντή τον Γ. Λυκούδη),
"Σερενάτα" (για μικρή ορχήστρα, 1955. Α' εκτέλεση στις 19.3.1950 από
την ΚΟΑ με τον Α. Παρίδη στις 9.11.1964), "3 Κομμάτια" (για ορχ.,
1965. Α' εκτέλεση από την ΚΟΑ με τον Α. Παρίδη, στις 14.2.1966), "Κοντσέρτο
για Ορχήστρα" (1968), "Συμφωνία σε ένα μέρος" (1972). Β)
φωνητικά έργα: "3 Τραγούδια" (για χορωδία "α καππέλλα",
1929-1948), «4 τραγούδια για φωνή και πιάνο» (1943-46), «3 τραγούδια για φωνή
και πιάνο» (1944-46), «7 τραγούδια για φωνή και πιάνο» (1946), "Τα
ερωτικά" (6 τραγούδια σε στίχoυς Κ. Ουράνη, για
μεσόφωνο, φλάουτο και άρπα, 1948), "Τα Θεία Δώρα" (Ζ. Παπαντωνίου,
1954), "3 Τραγούδια" (σε στίχους Σεφέρη, 1954), "Ο κύκλος των
τετραστίχων" (8 τραγούδια σε στίχους Κ. Παλαμά, για υψίφωνο, μεσόφωνο και
άρπα, 1955), "Μικρές φωτιές" (4 Τραγούδια σε στίχους Σ. Μυριβήλη,
1955), το οράτόριο "Άσμα ασμάτων" (1956), "10 Τραγούδια"
(στιχοι Ουράνη, 1962), "Αιθρίες" (φωνή, κλαρινέτο, τσελέστα, έγχορδα
και κρουστά σε στίχους Ελύτη, 1962), "Κουαρτέτο εγχόρδων" (με φωνή,
1963), "6 Τραγούδια" (για φωνή, πιάνο, στιχους Σεφέρη, 1963), "Ο
Θάνατος του Έκτορα" (από την "Ιλιάδα", ραψωδία Χ σε μετάφραση
Αλ. Πάλλη, για 2 αφηγητές, υψίφωνο, μεσόφωνο, μικτή χορωδία και 17 όργανα,
1964), "Αντάτζιο" (φωνή και έγχορδα, ποίηση Ελύτη, 1968),
"Ωρίων" (φωνή, βιολί, σε στιχους Ελύτη, 1968), "7 Νυχτερινά
Τετράστιχα" (φωνή, φλάουτο, βιόλα ξυλόφωνο, κιθάρα, κρουστά, σε στίχους
Ελύτη, 1969). Γ) έργα μουσικής δωματίου: "Σονατίνα" (για πιάνο,
1935), "Πρελούδιο, Κοράλ και Κανόνας" (για πιάνο, 1935), "Partita in Modo Antico" (βιολί, τσέλο, 1936, αναθεώρηση 1959),
"Παραλλαγές σ' ένα Ελληνικό Παραδοσιακό τραγούδι" (για πιάνο 1944),
"Τέσσερα Πρελούδια" (για πιάνο, 1945), 2 Σονάτες (για βιολί και
πιάνο: 1945, 1955), "Σουίτα σε παλιό ύφος" (για φλάουτο-πιάνο, 1946),
"Τρίο εγχόρδων" (1949), "Φαντασία για βιολί, βιόλα και
τσέλο", "Σονατίνα" (για τσέλο σόλο, 1963), "11 Σκίτσα"
(φλάουτο και βιόλα, 1963), "Ραψωδία" (για τσέλο και πιάνο, 1963),
"9 Ενβανσιόν" (για βιολί και πιάνο, 1966), τα "12
Αυτοσχεδιάσματα" (για πιάνο, 1968), το "Τρίο" (κλαρινέτο ,
βιόλα, πιάνο, 1969), τα "Ντούος" (φλάουτο, κλαρινέτο, 1969),
"Σονατίνα" (για βιόλα και πιάνο, 1969), κ.λπ. Τέλος η ΚΟΑ έπαιξε σε
Α' εκτέλεση 2 ακόμα έργα του, που αργότερα άλλαξαν τίτλο ή συγχωνεύτηκαν σε
άλλες συνθέσεις του: "Πρελούντιο-Ιντερμέζο-Φινάλε" (15.12.1946, Θ.
Βαβαγιάννης) και "Μπαλάντα για 8 ξύλινα, έγχορδα και τύμπανα"
(26.7.1948, Γ. Λυκούδης).
De Siris