Ερνστ Τσίλλερ
Ο Ερνστ Τσίλλερ γεννήθηκε στο Ράντεμβοϊλ, στις 22 Ιουνίου 1837 και πέθανε
στην Αθήνα στις 12 Νοεμβρίου 1923, ήταν Σάξωνας αρχιτέκτονας που απέκτησε αργότερα
την ελληνική υπηκοότητα. Προς το τέλος του 19ου αιώνα ήταν διάσημος
αρχιτέκτονας στην Αθήνα, όπου σχεδίασε πάνω από 900 κτήρια.
Βιογραφία
Ο Τσίλλερ γεννήθηκε σε μια οικογένεια που λειτουργούσε την κατασκευαστική
εταιρία Gebrüder Ziller στο Ράντεμβοϊλ (Radebeul). Όλα του τα αδέλφια
ακολούθησαν την εργασία του πατέρα τους, ο πατέρας τους έδωσε και ιδιωτικά
μαθήματα στο σπίτι και τους έστειλε και σε οικοδομές. Ο Moritz Ziller ανέλαβε την επιχείρηση
του πατέρα και τα αδέλφια εργάστηκαν σε άλλες εταιρίες. Ο Τσίλλερ σπούδασε την
αρχιτεκτονική στη Βασιλική Σχολή Οικοδόμησης στη Δρέσδη από το 1855-58. Έλαβε
μέρος σε διαγωνισμό της Ρωσικής κυβέρνησης για την ανοικοδόμηση τις Τιφλίδας
και κέρδισε, αλλα ήδη είχε ανοίξει επαφές με τον αρχιτέκτονα Θεόφιλο Χάνσεν. Ο
Χάνσεν τον προόριζε για την Αθήνα, αλλά δεν του το είπε αμέσως. To 1858-59 εργάστηκε για
το γραφείο του Χάνσεν στη Βιέννη και τo 1861 έγινε o αντιπρόσωπος του Χάνσεν για τα έργα του στην Αθήνα.
Στην αρχή ο Τσίλλερ αντιμετώπισε μεγάλα προβλήματα με την τοπική νοοτροπία,
συμπληρωματικά υπήρχαν διαφορές με τον ευεργέτη του έργου της Ακαδημίας. Έφυγε
προσωρινά για Ιταλία κάνοντας διακοπές και μαζεύοντας εντυπώσεις επέστρεψε στη
Βιέννη. Μόλις το 1868 επέστρεψε στην Αθηνα μαζί με την Ελληνίδα πιανίστρια
Σοφια Ντόντου που γνώρισε στην Βιέννη.
Ο Τσίλλερ μετακόμισε στην Ελλάδα, με την βοήθεια του Χάνσεν εργάστηκε
αργότερα ανεξάρτητα, και έγινε καθηγητής μεταξύ 1872-82 του Πολυτεχνείου στην
Αθήνα. Ασχολήθηκε εντατικά με την αρχαιολογία και ανακάλυψε πρώτος τη
μη-γεωμετρική κατασκευή του Παρθενώνα. Ανακάλυψε το Παναθηναϊκό Στάδιο και
παρακάλεσε τον βασιλιά για την χρηματοδότηση τον ανασκαφών, αργότερα ανέλαβε
και την ανακατασκευή του.
Στον Πειραιά κατασκεύασε την συνοικία Τσίλλερ, με τον σκοπό την πώληση των
ακινήτων, αργότερα ίδρυσε και μια εταιρία κατασκευής οικοδομικών υλικών. Κατά
διαστήματα τον βοηθούσαν τα αδέλφια του από την Γερμανία ως πολιτικοί μηχανικοί
και αρχιτέκτονες.
Είναι αναμφισβήτητα ο αρχιτέκτονας που σφράγισε την αρχιτεκτονική της
περιόδου του Βασιλέως Γεωργίου Α΄, επηρεάζοντας με το έργο του την εποχή.
Aρχιτεκτονική
Η μορφή κατασκευής που γνώρισε στην οικογένεια ήταν η επαρχιακή κατασκευή
εξοχικών κτιρίων Ελβετικής μορφής (Schweizerstil). Μονο ελάχιστα έργα της
οικογενειακής εταιρίας ήταν στην κλασσική και τότε σύγχρονη μορφή. Ο Τσίλλερ
έμαθε στον Χάνσεν, αλλά συνέβαλε και στην δημιουργία μιας χαρακτηριστικής
ελληνικής αρχιτεκτονικής, που ήταν πιο αυστηρή και απλή από την ιστοριστική
ευρωπαϊκή. Εάν και λόγω ηλικίας δεν ήταν πρωτοπόρος του 20ου αιώνα, σύμβαλε με
το έργο του στην δημιουργία μιας Ελληνικής πρωτοπορίας του λειτουργισμού.
Έργα του
Κτίρια που σχεδίασε ο Ερνστ Τσίλλερ είναι μεταξύ άλλων και τα ακόλουθα:
Αθήνα
Ανάκτορο του Διαδόχου (1891-1897) (σήμερα Προεδρικό Μέγαρο)
Μέγαρο Ερρίκου Σλήμαν (Ιλίου Μέλαθρον) (1878-1881) (σήμερα στεγάζει το
Νομισματικό Μουσείο Αθηνών)
Βασιλικό Θέατρο (σήμερα Εθνικό Θέατρο) (1895-1901)
Μέγαρο Σταθάτου (1895)
Μέγαρο Ανδρέα Συγγρού, στην συμβολή της οδού Βασιλίσσης Σοφίας 5 (πρώην
οδός Κηφισίας) με την οδό Ζαλοκώστα, σήμερα είναι το κεντρικό κτίριο του
Υπουργείου Εξωτερικών
Μέγαρο (έπαυλη) του Ανδρέα Συγγρού (1872-1873) στο κτήμα Αναβρύτων, μεταξύ
Αμαρουσίου και Κηφισιάς
Έπαυλη του Νικολάου Θων (Thon)
Κτίριο οικογένειας Φρυσίρα, Πλάκα, (1904)
Η πρώτη βασιλική έπαυλη στο Τατόι (1872-74) (καταστράφηκε από πυρκαγιά το
1916)
Μέγαρο Μελά
Nαός
του Αγίου Λουκά Πατησίων
Διοικητήριο της Σχολής Ευελπίδων (1889) (σήμερα Σχολή Εθνικής Άμυνας)
Παλαιό Χημείο (1887). Σχεδιάστηκε και κτίστηκε σε συνεργασία με τον
αρχιτέκτονα του Βερολίνειου Χημείου Zarstrau και την έγκριση του διάσημου χημικού Hofmann
Πειραιάς
Οικία Πατσιάδου στην Πλατεία Αλεξάνδρας (1894-1895)
Συνοικία Τσίλλερ ή "Συνοικισμός Επαύλεων" στην Πλατεία Αλεξάνδρας
στην Καστέλλα (1874-1876)
Οικία Μεταξά στη Βασιλέως Γεωργίου Α' και Γρ. Λαμπράκη (1899)
Βασσάνειο Μέγαρο - Σχολή Ναυτικών Δοκίμων στην Πειραϊκή (1904)
Θέατρο Τσόχα στην Καστέλλα (1884)
Πάτρα
Δημοτικό Θέατρο Πατρών «Απόλλων» (1871-1872)
Κτήριο Εμπορικού Συλλόγου
Μητροπολιτικός Ναός Ευαγγελιστρίας
Ερμούπολη
Δημαρχείο Ερμούπολης Σύρου (1876-1891)
Πύργος & Ολυμπία
Μουσείο της Ολυμπίας
Δημοτική Αγορά Πύργου(τώρα Αρχαιολογικό Μουσείο Πύργου)
Σιδηροδρομικός Σταθμός Πύργου
Σιδηροδρομικός Σταθμός Ολυμπίας
Θέατρο "Απόλλων" Πύργου
Μανωλοπούλειο Νοσοκομείο
Αίγιο
Δημοτική Αγορά Αιγίου (1890) (σημερινό Αρχαιολογικό Μουσείο Αιγίου)
Μητροπολιτικός Ναός Παναγίας Φανερωμένης (θεμελίωση 1899, εγκαίνια 1914)
Ναός Εισοδίων της Θεοτόκου (1894)
Ναός Αγίου Ανδρέου (1888 ή 1893)
Αρχοντικό Ευθυμίου Γάτου (Γάτειο Κληροδότημα, σημερινό Ταχυδρομείο) (Αρχές
δεκαετίας 1910)
Τρίπολη
Παναρκαδικό Νοσοκομείο «Ευαγγελίστρια» (1895-1905) (σήμερα Αρχαιολογικό
Μουσείο Τρίπολης) θεωρείται πιθανό έργο του Τσίλλερ
Μήλος
Αρχαιολογικό Μουσείο Μήλου (1870)
Θεσσαλονίκη
Γενικό Προξενείο της Ελλάδας στη Θεσσαλονίκη (1894) (σήμερα Μουσείο
Μακεδονικού Αγώνα)
Μητροπολιτικός Ναός Αγίου Γρηγορίου Παλαμά
Γύθειο
Το Παλαιό Παρθεναγωγείο
Δημαρχείο Γυθείου
Βέλο Κορινθίας
Ναός Αγίας Μαρίνης
Βίλια Αττικής
Ναός Μεταμορφώσεως του Σωτήρος (1893)
Άργος
Δημοτική Αγορά
Μέγαρο Κωνσταντοπούλου
De Siris